Üçüncü Adam (roman)

Üçüncü Adam (özgün adı: The Third Man), casus romanlarının babası olarak da anılan İngiliz yazar Graham Greene'in 1949 yılında çekilen aynı adlı ABD filmi için yazdığı senaryoya bir ön hazırlık olarak kaleme aldığı kısa romanın adıdır. Yazar ertesi yıl 1950'de bu eserini kitap halinde de yayımlamıştır. Polisiye Yazarlar Derneği ve Amerika'nın Gizemli Yazarları'nın yayınladığı en iyi 100 polisiye romanı listelerinin her ikisinde de yer almıştır.

Üçüncü Adam

The Third Man
"Üçüncü Adam" romanının 1953 baskısının kapağı (Varlık)
Yazar	Graham Greene
Çevirmen	Muzaffer Reşit
Ülke	ABD
Dil	İngilizce
Konular	Polisiye, gerilim
Tür	Roman
Yayım	1953 ve 1959 (Varlık) *1971 (Nil) *1979 (YaBa)
Yayımcı	Varlık Yayınları
Sayfa	112

Roman Türkiye'de ilk kez Muzaffer Reşit'in çevirisiyle 1953 yılında Varlık Yayınları'ndan çıkmıştı. Yayınevi 1959 yılında kitabın ikinci baskısını yaptı. Varlık serisinin diğer kitaplarında olduğu gibi bu kitaplar da küçük boy (cep kitapları) basılmışlardı. Kitaplar 3. hamur kağıda basılmış, karton kapaklı ve ciltsizdiler.

Daha sonra 1971'de Nil Yayınları, 1979'da da YaBa yayınları tarafından olmak üzere kitabın iki baskısı daha yapıldı.

Kitabın 1953 tarihli Türkçe 1. ci baskısının arka kapağında şöyle yazmaktadır:

Yeni İngiliz edebiyatının roman alanında en tanınmış imzalarından biri ve belki de başlıcası olan Graham Greene'den sunduğumuz bu ilk çevirme, beyaz perdenin Orson Welles'in şahsında pek meşhur ettiği bir roman olmasına bakmayın, sanat değeri yüksek bir eserdir. Dört devletin işgali altındaki zamanımız Viyanası'nın harap ve hazin dekoru içinde geçen bir zabıta hikâyesi.

Konusu

Roman, II. Dünya Savaşının hemen sonrasında, Amerikalı ucuz western romanları yazarı işsiz ve alkolik Holly Martins'in üniversiteden eski arkadaşı Harry Lime'ın kendisine yaptığı iş teklifini değerlendirmek üzere Avusturya'nın bölünmüş kenti Viyana'ya gelmesi ile başlar. Kente gelir gelmez arkadaşının esrarengiz bir şekilde öldüğü haberini alan Martins araştırmaları sonucunda sefalet ve karaborsanın kol gezdiği, çeşitli uluslardan insanların bir arada yaşadığı bu şehirde birçok şeyin göründüğü gibi olmadığını, ayrıca arkadaşının içinde bulunduğu karanlık ve tehlikeli işleri keşfeder.

Kitabın Penguin Yayınlarından çıkan İngilizce baskısı

Notlar

• Sinema ve edebiyat uzun bir süredir etkileşim içinde olmuşlardır. Sinemanın başlangıcından beri birçok roman ve hikâye sinemaya uyarlanmıştır. Ancak bazı durumlarda bunun tersi de gerçekleşmiş ve filmlerin senaryolarından yazılan romanlar olmuştur. "Üçüncü Adam" da bunlardan biridir. Aslında İngiliz romancı Graham Greene bu eserini 1949 yılında aynı adlı Carol Reed filminin senaryosu olarak kaleme almıştı. Filmden bir yıl sonra (1950) da bunu bir kısa roman halinde yayımlamıştır.

Ayrıca bakınız

• Tüm Zamanların En İyi 100 Polisiye Kitabı

Dış bağlantılar

• Review: The Third Man9 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kitabın eleştirisi (İngilizce)