"Ülüş veya ülüğ, Divânu Lügati't-Türk'te, "الش ülüş" "Budun arasında pay, ayırış."[1] şeklinde tanımlanan ülüş; Orta Asya eski Türk devlet geleneğine göre ülkenin hanedân üyeleri arasında paylaştırılması âdetini ifade etmektedir. Önceleri Oğuz boylarında kesilen etten boylara ayrılan hisseyi ifade ederken, sonraları siyasi manada bir hal alarak ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılması kuralına dönüştürülmüştür. Ülüş sistemi; bilimadamlarınca göçebe devlet anlayışı ve teşkilât sistemine dayandırılmıştır.[2][3]

Ülüğ, ünlü Arap dilbilimci Ebû Hayyân el-Endelüsî'nin Kitābu’l-İdrāk li Lisāni’l-Etrāk adındaki kitabında "ülü"[4] olarak karşılaştırılır.

Ayrıca bakınız

değiştir
  1. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 62.
  2. ^ Abdulkadir İnan, "Orun ve Ülüs Meselesi", sayfa 123.
  3. ^ Osman G. Özgüdenli, Ortaçağ Türk-İran Tarihi Araştırmaları, İstanbul, Kaknüs Yayınları, 2006, sayfa 43.
  4. ^ A. Melek Özyetgin, (2001), Ebu Hayyan, Kitabu’l-İdrak li Lisani’l-Etrak, Fiil: Tarihî-Karşılaştırmalı Bir Gramer ve Sözlük Denemesi, KÖKSAV, Tengrim Türklük Bilgisi Araştırmaları Dizisi: 3, Ankara 2001, XVII+798s.