İskân politikası

İnsanların bir bölgeden yaşamaları için yerleştirilmesi anlamına gelir

İskân politikası, bir diğer kelime anlamıyla yerleştirme, konumlandırma politikası. Osmanlı Devleti'nin Rumeli'de alınan toprakları Türkleştirmek ve İslamlaştırmak amacıyla uyguladığı stratejidir.[1][2] Politikayı ilk olarak uygulayan padişahın Orhan Bey olduğu bilinmektedir.[2] Osmanlı Devleti, bu politikayı uzun yıllar boyunca devam ettirmiştir. Devletin gerilemesi ve toprak kayıplarının artmasıyla beraber, zamanla; politikanın uygulanmasında çeşitli sorunlar meydana gelmiştir.[3] [daha iyi kaynak gerekli]

Özellikleri

değiştir

Fethedilen yerlere cami, çeşme, yol, köprü, medrese, hastane gibi yapılar inşa edilerek bölgeye Türk-İslam kimliği kazandırılmıştır.Fethedilen bölgelere Anadolu'dan göç ettirilen Türkler yerleştirilmiştir. Osmanlı Devleti, fethedilen yerdeki yerel halka hoşgörülü davranmış, inançlarına saygı göstermiş ve onların Osmanlı'ya bağlılıklarını sağlamıştır. Fethedilen yerlerin siyasal, askerî ve sosyal yönden güvenliğini sağlamıştır. Yapılacak olan fetihlerin devam etmesini sağlamıştır. Daha düzenli ve yerleşik bir düzen oluşturmuştur.[4] Rumeli’ye göç edenlerin, Anadolu’ya tekrar geri dönmemelerini sağlamıştır.

Sonuçları

değiştir
  • Anadolu'daki bazı Türkler yurtlarından edildiği gerekçesiyle isyan etmiştir.
  • Balkanlarda Türk nüfusu artmış, Türk kültürü yayılmıştır.[5][daha iyi kaynak gerekli]
  • Anadolu'da anlaşmazlık içinde olan ailelerden bir kısmı göçmen olarak Rumeli'ye yerleştirilmiştir; bu sayede iç çatışmalar engellenmiştir.
  • Dervişler ve şeyhler, orada bulunan yerel halka tekke ve zaviyeler aracığıyla İslamiyet'i yaymıştır.
  • Şehirlere, birtakım mimari eserler bırakılmıştır. Devlet, bu eserler sayesinde fethedilen bölgelerde kalıcılığı sağlamıştır.

Dipnotlar

değiştir
  1. İskân politikası, ilk olarak Hayrabolu adlı şehirde uygulanmıştır.
  2. İskân politikasını ilk olarak uygulayan padişah Orhan Bey'dir.
  3. İskân politikasını düzenli olarak uygulayan padişah I. Murad'dır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "İskan politikası nedir osmanlı devletinin iskan politikası amaçları". www.hurriyet.com.tr. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020. 
  2. ^ a b Ortaöğretim Tarih 10 Ders Kitabı. Millî Eğitim Bakanlığı. 2019. s. 61. 
  3. ^ Uluçay, Kerim Önder. "İskan politikası". www.derstarih.com. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020. 
  4. ^ Gürer, Ahmet Şamil. "Osmanlı Devleti'nin İskân politikası ve tanzimat ilkelerinin konar-göçer ahali üzerindeki tatbiki". sobild.ankara.edu.tr. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020. 
  5. ^ "Osmanlı devletinin iskan politikası nedir". www.sabah.com.tr. 9 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.