İskender Şah Surî

Surî sultanı

İskender Şah Surî (ö. 1559), Şubat 1555'ten 22 Haziran 1555'teki yenilgisine kadar Suri hanedanından Hindistan'ın son hükümdarı ve aynı hanedanının sondan ikinci hükümdarıdır. Hümâyun'a yenilmesi ve Delhi kaybetmesi, Suri hanedanının Hindustan tahtındaki 15 yıllık egemenliğinin sonu anlamına geldi; ancak Suriler, imparatorluğun doğu kısımlarını bir yıl daha yönetmeye devam ettiler.

İskender Şah Surî
İskender Şah Sûrî'nin Bakır Paisası
6. Sur İmparatorluğu sultanı
Hüküm süresiŞubat 1555 – 22 Haziran 1555
Önce gelenİbrahim Şah Surî
Sonra gelenHümâyun Şah
Adil Şah Surî (unvan olarak; imparatorluğun doğu kısımları)
Ölüm1559
HanedanSurîler
DiniSünnilik

Erken dönem

değiştir

İskender Şah Surî'nin gerçek adı Ahmed Han Surî'dir. Sultan Muhammed Adil Şah'ın kayınbiraderidir. 1555'te Delhi'den bağımsızlığını ilan etmeden önce Lahor valisidir.[1]

Saltanatı

değiştir

Bağımsız sultan olup Pencap'ı kontrol altına aldıktan sonra, Sultan İbrahim Şah Surî'nin kontrolündeki topraklara doğru yürümüştür. İbrahim, Hindistan'ın Agra yakınlarındaki Farah kentinde yapılan bir muharebede yenildi ve İskender hem Delhi'yi hem de Agra'yı ele geçirdi. İskender, İbrahim'e karşı mücadeleyle meşgulken, Hümayun Şubat 1555'te Lahor'u ele geçirdi. Kuvvetlerinin bir başka müfrezesi Dipalpur'u ele geçirdi. Daha sonra Babür ordusu Jalandhar'ı işgal etti ve öncü birlikleri Sirhind'e doğru ilerledi. İskender 30.000 atlı bir kuvvet gönderdi ancak bu kuvvet Machhiwara'daki bir savaşta Babür ordusu tarafından mağlup edildi ve Sirhind, Babürliler tarafından işgal edildi. İskender daha sonra 80.000 atlıdan oluşan bir ordunun başına geçti ve Sirhind'de orduyla karşılaştı. 22 Haziran 1555'te Babür ordusu tarafından yenildi ve Kuzey Pencap'taki Sivalik Tepeleri'ne çekilmek zorunda kaldı.[1] Muzaffer Babürlüler Delhi'ye yürüyüp işgal ettiler.[2]

Sonraki günler

değiştir

1556'nın sonlarında İskender yeniden faaliyete geçti. Babür generali Hızır Hoca Han'ı Çamiari'de (bugünkü Amritsar bölgesinde) yendi ve Kalanaur'u merkez alarak vergi toplamaya başladı. Bayram Han, Hızır Hoca Han'a yardım etmesi için Han Alam'ı (İskender Han) gönderdi ve son olarak 7 Aralık 1556'da Ekber, Bayram Han ile birlikte onunla ilgilenmek için Delhi'den ayrıldı. İskender tekrar Şivaliklere çekildi ve Nurpur krallığı altındaki Mau kalesine sığındı. Kuşatılmış kaleden altı ay süren direnişin ardından İskender, 25 Temmuz 1557'de kaleyi teslim etti.[3] Yerel destekçisi Nurpur Rajası Raja Bakht Mal, Lahor'da hapsedildi ve daha sonra Bayram Han'ın emriyle başı kesildi. İskender , 1559'da öldüğü Bihar'a gönderildi.[1]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c Majumdar, R.C. (ed.) (2007). The Mughul Empire, Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan, 81-7276-407-1 Geçersiz ISBN, pp.94-6
  2. ^ "Battles for India at Sirhind". Times of India Blog (İngilizce). 18 Mart 2018. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022. 
  3. ^ Majumdar, R.C. (ed.) (2007). The Mughul Empire, Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan, 81-7276-407-1 Geçersiz ISBN, pp.106-7