Şadırvan (dergi) (hikde)
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Kasım 2024) |
Şadırvan, Türkiye'de Haseki Kadın Vakfı (eski ismiyle - Hanımlar İlim ve Kültür Derneği (HİKDE)'nin) yayın organı olarak 1976-1980 arasında 18 sayı yayımlanmış bir kültür ve sanat dergisiydi.
 | |
| Editör | Meliha Yalçıntaş 1976 - 1980 Fatma Çalıkavak 1980 |
|---|---|
| Kategoriler | Kültür ve Sanat Dergisi |
| Sıklık | Üç ayda bir |
| İlk sayı | Mayıs 1976 |
| Son sayı | Nisan-Mayıs 1980 |
| Ülke |  Türkiye |
| Dil | Türkçe |
Tarihi ve içeriği
değiştirŞadırvan, Haseki Kadın Vakfı'nın yayın organı olarak, derneğin kuruluşundan 3 yıl sonra, 1976 yılında, yayın hayatına başlamış, Nisan 1980 ayında, on sekizinci sayısıyla yayın hayatını tamamlamıştır.[1] Önceleri üç ayda bir periyodda yayımlanan dergi, son 5-6 sayısında bu periyodu tam olarak koruyamayıp bazen daha sık, bazen daha seyrek bir periyodda yayımlanmıştır. İlk sayılarında 18 sayfa olan dergi, ilerleyen sayılarda 48 sayfaya çıkmış, ve aldığı reklam adedini artırmıştır. Sadece kapak ve arka sayfası renkli olan derginin iç sayfaları saman kağıda gri tonlama ile basılmıştır.
Dergi, Türkiye'de muhafazakar-mukaddesatçı çizgide olup yönetim kadrosu tamamen kadınlardan oluşan ilk dergidir[2][3][4]. Kadınlarla ilgili sosyal ve toplumsal konular, sağlık (özellikle kadın ve çocuklarla ilgili konularda), Türkiye tarihi, Türk edebiyatı, tasavvuf, Türk - İslam sanatları, Türkiye dışı ülkelerde yaşayan müslümanlar hakkında haberler gibi bir çok konuda makaleler içermektedir. Bu kapsamda Türkiye'de toplumsal anlamda "dindar şehirli kadın" söylemine ön ayak olmayı hedeflemiştir[2].
Kadınların ilim öğrenmesi konusunun bir çok makalede dile getirildiği dergi, HİKDE’nin de çalışmalarına paralel olarak bu konuyu en önemli odak noktalarından birisi olarak görmüş ve bu doğrultuda tüm sayılarında başlığın altında "Beşikten Mezara Kadar İlim Tahsil Ediniz" hadis-i şerifini bir nev'i slogan olarak kullanmıştır.
Yazar kadrosu
değiştirDerginin yazar kadrosunun büyük çoğunluğunu Haseki Kadın Vakfında aktif görev almış, katılımda bulunmuş kadınlar oluşturmaktadır. Başlıca yazarları olarak o yıllarda Haseki Kadın Vakfı yönetiminde yer almış Gülsen Ataseven, Meliha Yalçıntaş, Hicran Göze, Mukaddes Çıtlak, Ayşe Esra, Hayrünnisa Açıkgöz ve o yıllarda dernek başkanlığını yapmış Fatma Çalıkavak bulunmaktadır. İlerleyen sayılarda yazar kadrosu Ayla Yalçın, Hayrünnisa Öznur, Ayşe Çekikkol, Ayşe Gülden Bayo ve 1980’den itibâren uzun yıllar HİKDE başkanlığını yapmış Lâle (Karahöyüklü) Kuran ile genişlemiştir.
Geniş kadın kadrosunun yanı sıra, o yıllarda Türkiye’de muhafazakar kimlikleriyle öne çıkmış erkek yazar ve edebiyatçılardan da makaleler bulunmaktadır. Bu yazarlara Nevzat Yalçıntaş, Hekimoğlu İsmail, Niyazi Birinci, Dursun Gürlek, Mahir İz örnek verilebilir.
Kaynakça
değiştir- ^ "İslami Dergiler Projesi (İDP) - Şadırvan". Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b Hergüvenç, Begüm (Nisan 2021). "İslamcı Kadınların Gözünden Kadın Hareketi: 1970'lerde Şadırvan Dergisi". Türkiye'de Arşivciliğin Bugünü ve Yarını, Kadınların Arşivlerdeki Yeri Sempozyumu. Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, Beykoz Üniversitesi. ISBN 978-605-73130-2-7.
- ^ Zeydan, Sevgi Pınar (Nisan 2019). Türkiye'de İslamcılık ve Şehirli Dindar Kadın Kimliği: Şadırvan Dergisi Örneği (1976-1980). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı - Yüksek Lisans Tezi.
- ^ "İslami Dergiler Projesi (İDP), Zaman Tüneli". 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024.