Şayeste Hanım
Şayeste Hanım (d. 1836 - ö. 11 Şubat 1912) Osmanlı Padişahı Abdülmecid'in onyedinci eşi.
| Şayeste Hanım | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum | y. 1836 Sohum, Abhazya |
| Ölüm | 11 Şubat 1912 (75-76 yaşında) Çengelköy Sarayı, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Defin | Şehzade Ahmed Kemaleddin Türbe, Yahya Efendi Mezarlığı, İstanbul |
| Eş(ler)i | Abdülmecid |
| Çocuk(lar)ı | Naile Sultan |
| Hanedan | Inalipa (doğuştan) Osmanlı Hanedanı (evlilikle) |
| Babası | Tataş Inalipa |
| Annesi | Sarey Hanım |
| Dini | İslam |
İlk yılları
değiştirŞayeste Hanım 1836 yılında Sohum, Abhazya'da doğdu. O Abhazlar prens ailesi Inalipa'nın bir üyesiydi. Babası Prens Tataş Bey İnalipa, annesi Sarey Hanım'dır. Üç kız kardeşi Prenses Fatma Mihrifelek Hanım,[1] Prenses Hüsnidil Hanım,[2] ve Prenses Faruhan Hanım vardı. Sultan'ın II. Abdülhamid ikinci eşi Bedrifelek Kadınefendi'ın teyzesiydi.[3]
Her iki ebeveyni de çocukken öldü. İstanbul'a getirilmiş, amcası kendisini ve kız kardeşi Fatma Mihrifelek Hanım'ı imparatorluk haremine emanet etmiştir. İsmi Osmanlı sarayının geleneğine göre Şayeste olarak değiştirildi.[1]
Evlilik
değiştirŞayeste, 1852'da Abdülmecid ile evlendi.[1] Kendisine "Yedinci İkbal" unvanı verildi. Evlendikten bir yıl sonra 3 Şubat 1853'te ilk çocuğu olan ölü doğan oğlunu dünyaya getirdi.[4]
1853'te "Altıncı İkbal" unvanına, 1854'te "Beşinci İkbai" unvanına, 1856'da "Dördüncü İkbal" unvanına yükseldi. 30 Eylül 1856'da ikinci çocuğu Naile Sultan'i dünyaya getirdi.[5][6]
1858-59'da Üsküdar'da bir cami yaptırdı.[7] Abdülmecid'in 25 Haziran 1861'de ölümü üzerine dul kaldı.
Dulluk
değiştirGülüstü Hanım'ın 1865 yılında ölümünden sonra, dört yaşındaki Şehzade Mehmed Vahideddin (müstakbel VI. Mehmed) ona emanet edildi. Şehzade, zorba üvey annesiyle zor günler geçirdi ve 16 yaşında, çocukluğundan beri kendisine hizmet eden üç uşakla üvey annesinin konağından ayrıldı.[8]
1876'da[9] Şayeste, kızı Naile Sultan ile Çerkeş Mehmed Paşa adlı bir akrabasıyla evlendi.[10] Naile dört yıl daha sonra 7 Ocak 1882'de 25 yaşında öldü.[5] Naile'nin ölümünden sonra Mehmed Paşa, 1889'da Sultan Abdülaziz'ın kızı Esma Sultan ile evlendi.[11]
II. Abdülhamid döneminde Mehmed'e Çengelköy'de bir konak verildi. Mehmed, bu arsa üzerine çocukluğunu geçirdiği Şayeste için bir ev yaptırır. Geçmişte üvey annesiyle anlaşamamış olsa da onu büyütürken yaşadığı mücadeleyi unutamadı.[12]
Şayeste Mart 1898'de Sultan II. Abdülhamid'in kızı Naime Sultan ile Gazi Osman Paşa oğlu Kemaleddin Paşa'nın düğününe katıldı.[13]
Ayşe Osmanoğlu, anılarında, babasının hükümdarlığı döneminde Şayeste'nin Ramazan kutlamalarına katılacağını ve Rahîme Perestû Sultan.[14]
Ölüm
değiştirAbdülmecid'in yaşayan en uzun eşlerinden olan[15] 11 Şubat 1912'de Çengelköy Sarayı'nda yaklaşık yetmiş altı yaşındayken kızını otuz yıl geride bırakarak öldü,[15] Yahya Efendi Mezarlığı'nda Şehzade Ahmed Kemaleddin'in türbesine defnedildi.[10]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c Açba 2007, s. 69.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 603.
- ^ Açba 2007, s. 124.
- ^ Uluçay 2011, s. 216.
- ^ a b Uluçay 2011, s. 231.
- ^ Brookes 2010, s. 128.
- ^ Haskan, Mehmet Nermi (2001). Yüzyıllar boyunca Üsküdar - Cilt 1. Üsküdar Belediyesi. s. 136. ISBN 978-9-759-76062-5.
- ^ Bardakçı 2017, s. 6.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 634.
- ^ a b Açba 2007, s. 70.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 635.
- ^ Bardakçı 2017, s. 7.
- ^ Brookes 2010, s. 160, 285.
- ^ Brookes 2010, s. 185.
- ^ a b Brookes 2010, s. 289.
Dış bağlantılar
değiştir- Necdet, Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayınları. 978-9-753-29623-6.
- M. Cağatay, Uluçay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Oğlak Yayınları.
- Açba, Harun (2007). Kadın efendiler: 1839–1924. Profil.
- Bardakçı, Murat (2017). Neslishah: The Last Ottoman Princess. Oxford University Press. s. 176. ISBN 978-9- 774-16837-6.