Şefkat Nişanı
Şefkat Nişanı, 16 Temmuz 1878 yılında çıkartılan nizamname ile II. Abdülhamid tarafından hayır ve yardım işlerinde başarılı olan kadınlara verilmek üzere üç dereceli olarak yaptırılan nişandır.
| Şefkat Nişanı | |
|---|---|
_-_Tallinn_Museum_of_Orders.jpg){kind=icon} _-_Tallinn_Museum_of_Orders.jpg) | |
.svg) Osmanlı Padişahı tarafından verilir | |
| Ülke |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Tür | Nişan |
| Olası Hak Sahipleri | Sivil |
| Gerekçe | Hayır ve yardım işlerinde başarılı olan Türk ve yabancı kadınlar |
| Durum | Verilmemektedir |
| İstatistikler | |
| Kuruluş | 16 Temmuz 1878 |
 _ribbon_bar.svg){kind=small} | |
Tarih
değiştir16 Temmuz 1878 tarihli nizamnâmeyle tanıtıldı. Nizamnâmenin beşinci maddesinde bunun savaş zamanlarında, deprem, yangın ve su baskını gibi olaylarda devlete ve millete hizmet eden kadınlara verileceği ve üç rütbeden ibaret olacağı belirtilmişti. Birinci ve ikinci şefkat nişanları, çok çeşitli değerli taşlarla süslenmiştir. Üç rütbenin tam ortasında II. Abdülhamid’in “el-gāzî” unvanlı tuğrası ve bunun biraz altında Rumi 1295 (1878) yılı bulunan beş kenarlı yıldız şeklindedir. Tuğra evini çeviren yeşil çember üzerinde “insâniyyet, muâvenet (yardım), hamiyyet (yurtseverlik)” sözcükleri yer alır. Tuğra bir altın yuvarlak içinde olup, bu yuvarlağı bir yeşil emaye bant sarmaktadır. Yıldızın kolları kırmızı emayedendir. Yıldız uçları top şeklinde bitmektedir. Nişan kurdeleye kırmızı emayeden ay-yıldız şeklinde yapılmış bir çengel ile bağlanmaktadır.
Birinci derecenin ayrıca göğüsün sol tarafına takılan bir şemsesi bulunmaktadır. İkinci ve üçüncü derece nişanlar ile birinci derecenin şemsesi yarı kıymetli taşlarla bezenmiştir. Zemininde beyaz, kenarlarında yeşil ve kırmızı şerit kullanılmıştır.
Osmanlı nişanları arasında ölüm halinde geri alınmayan ve hatıra olarak saklanmak üzere varislere bırakılan iki nişandan birisidir (diğeri ise yabancı hanedan üyelerine dağıtılan Hanedan-ı Âli Osman Nişanı'dır).
93 Harbi sırasında Balkanlar'dan İstanbul'a akın akın gelen mültecilere yardım eden yabancı hanımlara dağıtılmak üzere, savaş bittiğinde ihdas edilmişti. İlk kez İngiliz Büyükelçisi Sir Henry Layard'ın eşi Lady Layard'a verildi. Başlangıçta savaş ve felaket kurbanlarına yardımda bulunan kadınlara veriliyordu. Sonraki yıllarda ise hanedan kadınlarına, diplomat eşlerine, kraliçe ve prenseslere verilen bir nişan haline geldi.
Şefkat Nişanı alan bazı hanımlar
değiştir- Lady Layard (İngiliz Büyükelçisi Sir Henry Layard'ın eşi)
- Rukiye Sabiha Sultan (Şehzade Ömer Faruk Efendi’nin eşi ve Sultan VI. Mehmed’in kızı)[1]
- Nemika Sultan (II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Mehmed Selim'in kızı)[1]
- Makbule Leman Hanım
- Hatice Nakiye Hanım
- Şair Nigâr Hanım
- Fatma Aliye Hanım
- Fatma Şadiye Hanım
- Safiye Hanım (Tercüman-ı Hakikat gazetesi sahib-i imtiyazı Mehmet Cevdet Efendi'nin haremi)
- Halide Edip Hanım
- Ayşe Sıdıka Hanım
- Kontes Olga Sergeyevna (Türkiye'de Madam Gülnar adıyla da bilinen doğubilimcisi)
- Prenses Ingeborg (Danimarka Kraliçesi)
- Kraliçe Alexandra (İngiltere Kraliçesi)
- Aleksandra Fyodorovna (Rus İmparatoriçesi)
- Margaret Murray Cookesley (İngiliz sanatçı)
- Princess Elisabeth Sybille (Weimar Düşesi)
- Princess Milena Petrović-Njegoš
- Helen Morgenthau Fox (Amerikalı botanik uzmanı)
- Maria Christina Henriette (Avusturya Kraliçesi)
- Maria Theresa (Avusturya Arşdüşesi)
- Victoria Louise (Prusya Prensesi)
- Wilhelmina (Hollanda Kraliçesi)
- Zita of Bourbon-Parma (Avusturya-Macaristan arşidüşesi)
Kaynakça
değiştir- ^ a b Yılmaz Öztuna (1978). Başlangıcından zamanımıza kadar büyük Türkiye tarihi: Türkiye'nin siyasî, medenî, kültür, teşkilât ve san'at tarihi. Ötüken Yayınevi. s. 165.
Dış bağlantılar
değiştir
| | Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Nişan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |