Şengül Hamamı
Şengül Hamamı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir hamamdır.
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Hamam |
| Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
| Konum | Altındağ, Ankara, Türkiye |
| Koordinatlar | 39°56′12″K 32°51′37″D / 39.93667°K 32.86028°D |
| Başlama | 15. yüzyıl |
| Sahip | Vakıflar Genel Müdürlüğü |
| Tasarım ve inşaat | |
| Diğer tasarımcılar | İshak Paşa |
Tarihçe
değiştirKitabesi olmayan yapının tarihi 15. yüzyılın ikinci yarısına dek uzanır. Anadolu Beylerbeyi İshak Paşa'nın vekil tayin ettiği Sinan Bey tarafından bugünkü İstiklal Mahallesi sınırları içerisinde inşa edilmiştir. Vakfiye kayıtlarında, paşanın daha önceden İnegöl'de yaptırdığı bir imarethanenin giderlerini karşılamak amacıyla kullanıldığı yazar. 1673 yılında, dönemin şeyhülislamı Ankaravi Mehmed Emin Efendi'nin emriyle satın alınarak Zincirli Camii’ne vakfedildiği bilinmektedir.[1]
Mimari
değiştirYapı sistemi ve malzeme
değiştirOsmanlı döneminde Yahudi Mahallesi olarak bilinen İstiklal Mahallesi’nde bulunan, erkek ve kadın kısımları olan hamamda iç mekan malzemesi olarak pencere ve kapı doğramalarında da ahşap kullanılmasıyla yapı genelinde devamlılık yakalanmıştır.[2] Şengül Hamamı'nın, yapıldığı dönemin karakteristik özelliklerini taşıyan tipik bir yapı olduğu söylenebilir. Yığma taşıyıcı sistem ile kuzey-güney eksenli olacak şekilde inşa edilmiştir. Düşey taşıyıcı görevini üstlenen moloz taş duvarlar horasan harcı kullanılarak örülürken; katlar arasındaki sınırlarda ve üst örtüye geçiş kısımlarında ahşap hatıllar kullanılmıştır. Yapının örtü elemanları arasında ise kubbe, tonoz ve çatı yer alır. Soyunmalık ve ılıklık kısımlarında üst örtü olarak tonoz kullanılırken, sıcaklık bölümlerinde kubbe tercih edilmiştir. Her iki örtü de tuğla ve harç kullanılarak oluşturulmuştur. Çatıysa moloz duvarlar üzerine ahşap kirişlerin oturtulmasıyla inşa edilmiştir. Kömürlük ve külhan kısımları betonarme özellik gösterir.[1]
İç mekan malzemesi olarak pencere ve kapı doğramalarında da ahşap kullanılmasıyla yapı genelinde devamlılık yakalanmıştır. Soyunmalık bölümlerindeki genel malzeme ahşap olmakla birlikte zeminler seramikle kaplanmıştır. Yıkanma yerlerinde ise geleneksel olarak mermer kullanılmıştır.[1]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c Aslan, Huriye (Ağustos 2020). "Osmanlı Hamam Kültürü ve Ankara Şengül Hamamı Özelinde Yapısal, Mekânsal, İşlevsel Çözümleme". Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2022.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Merkez Şengül Hamamı - Ankara Hamamları". www.turkishbathguide.com. 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2024.