(ط sayfasından yönlendirildi)

veya Ta (ط‎‎), Arap alfabesinin on altıncı harfi. Ebced hesabındaki değeri 9'dur. Şemsî harflerdendir. İbrani alfabesinde muadili Tet harfidir.

Yazılış

değiştir

Tı harfi sağdan ve soldan bitişebilen bir harftir.

Sonda Ortada Başta Yalın Transkript Fonetik Karşılık
ـط ـطـ‎ طـ‎ ط‎

Mahreç - Fonetik

değiştir

Tı sesi dilin üst yüzü damağa yapıştırılır, dilin ucu üst dişlerin iç tarafına bastırılıp kaldırılırsa bu ses çıkar. Kalın, dolgun bir "ta" sesi verir. Kalkaleli (yankılı) harfler grubundandır. ت sesi ile karıştırılmamalıdır. Vurgulu bir T sesi olduğu için yaygın olarak ile gösterilir.

Osmanlıca T/D Farkının Gösterilmesi

değiştir

Dı/Tı (ط) harfi T ve D arası bir ses verir (). Bazen Arapçada bu ses dilin üst dişlerin damakla birleştiği yere değdirilerek çıkarılır. Bu nedenle D sesine benzer. Osmanlı Türkçesinde ve Anadolu Türkçesinde bu harfle başlayan veya içerisinde kullanılan kelime yoktur. Ancak Anadolu Türkçesinde normal D harfi ile bu fark ortadan kalkmıştır. Bu sesin Türkçede karşılığı yoktur. Bu harfi içeren kelimelerin büyük bir kısmı halk ağzında D ile de karşılanabilen T sesini ihtiva eder. Örneğin, Osmanlıcada طاش (Ṫaş: Taş/Daş), طوز (Ṫuz: Tuz/Duz)... Osmanlıca kaynakların latin harflerine çevrilmesinde Tı/Dı harfinin T olarak mı yoksa D olarak mı tercih edileceği bir problem olarak daima yer almıştır.

Aslında Tı/Dı Arapçaya özgü bir harf ve sestir. Sonraları Türkçe bazı kelimeler Tı ile yazılmaya başlanmış ve yerleşmiştir. Bunlar genellikle halk ağzında D ile telaffuz edilen sözcüklerdir. Örneğin: طاوشان (Ṫavşan), طاوان (Ṫavan)...

Ayrıca Osmanlıcada Tı/Dı harfinin D olarak telaffuz edildiği kelimeler vardır. Bunların çoğu daha sonraları Dal ile de yazılmıştır. Örneğin: طامار/دامار (Đamar), طاغ/داغ (Đağ)... Geçmişteki Ṫavar (Davar), Ṫamga (Damga) kelimelerinin bu harf ile yazılması halinde doğru ses değerlerine örnek teşkil eder.

Not: Benzer biçimde Ż harfi Arapçadaki Zı (ظ) sesini karşılar. Ancak Anadolu Türkçesinde normal Z harfi ile bu fark ortadan kalkmıştır. Türkçede yalnızca el yazısında da kimi zaman bu kullanıma rastlanır.