Vikipedi

2021 La Palma yanardağ patlaması

Kanarya adaları'nda volkanik patlama
(2021 La Palma volkan patlaması sayfasından yönlendirildi)

2021 La Palma volkan patlaması, İspanya'nın La Palma adasında bulunan Kanarya Adalarındaki en etkin yanardağlardan biri olan Cumbre Vieja yanardağında oluşan bir çatlak boyu yanardağı patlamasıdır. 85 günle, La Palma'da bilinen en uzun süreli yanardağı patlaması olarak kayda geçmiştir.

2021 La Palma Volkan Patlaması
20 Eylül 2021'deki püskürme ve lav akışı
VolkanCumbre Vieja
Tarih19 Eylül 2021[1]—13 Aralık 2021[2]
TürÇatlak boyunca püskürme
KonumLa Palma, İspanya
28°36′53.63″K 17°52′7.47″B / 28.6148972°K 17.8687417°B / 28.6148972; -17.8687417
VPİ3[3][4]

Deprem kasırgası

değiştir

11 Eylül 2021'de Cumbre Vieja altında bir deprem kasırgası başladı. Richter ölçeğine göre 3,5 civarında[5] ve bir hafta içinde kaydedilen 22.000'den fazla depremle yavaş yavaş yüzeye ulaştı.[6] 13 Eylül'de Los Llanos de Aridane, Fuencaliente, El Paso ve Villa de Mazo belediyelerinde 35.000 kişiyi kapsayan sarı alarm, bir potansiyel volkanik aktivite uyarısı, verildi.[7] La Palma'daki en az 40 kişi ve bazı çiftlik hayvanları bu uyarı nedeniyle yetkililer tarafından tahliye edildi [8] ancak yanardağın çevresinde tam bir tahliye ilan edilmedi.[8]

Patlamadan önceki sismik hareketler

Patlama

değiştir

Patlama, El Paso belediyesinin Las Manchas bölümünde, Montaña Rajada dağlarında ormanlık alanda[9][10] Cabeza de Vaca'da[6] UTC 19 Eylül 2021 14:15'te başladı.[7][11]

Mahallî halktan yaklaşık 300 kişi patlamadan kısa bir süre sonra tahliye oldu[12] ve Los Llanos de Aridane kıyı bölgesinden yaklaşık 700 kişi (500 gezgin dâhil olmak üzere) lavların denize erişmesi ve ana ulaşım yollarını kesmesi olasılığına karşı tahliye edildi. Bölgeden toplamda yaklaşık 5.000[13] ile 10.000 arasında insanın tahliye edilmesi gerekebileceği öngörülüyordu.[9][14] Patlama nedeniyle alarm seviyesi en yüksek seviyeye olan kırmızıya çıkarıldı.[13]

Patlama, en az beş ana (patlayan) menfezde gerçekleşti.[15]

Cabeza de Vaca bölgesi, 1949'daki iki patlama merkezinin (Duraznero ve San Juan) kuzeybatısında yer alır. Görgü tanıkları (Bonnelli, 1950) ve püskürtülerin ayrıntılı haritalaması, 1949 patlaması sırasında fay yer değiştirmelerinin de volkanın yanlarından aşağıya, eğimli hareketle batıya doğru yönlendiğini gösterdi.[16]

İspanya'daki son karasal volkanik patlama, yine La Palma'da, 1971 Teneguia patlaması sırasında gerçekleşmişti. O sırada lavlara çok yakın bir fotoğrafçının oksijensiz buhardan etkilenerek ölmesi dışında, herhangi hasar meydâna gelmemişti. İspanya'da 2021 patlamasına kadar gerçekleşen son volkanik patlama ise, bir denizaltı patlaması olan 2011–12 El Hierro patlamasıydı.[9]

Patlamanın dördüncü gününde, Kanarya Adaları Volkanik Araştırmalar Enstitüsü'ne göre yanardağ, gaz miktarının azaldığı, ancak daha tehlikeli olmayan daha patlayıcı bir aşamadan geçti.[17] Ayrıca Enstitüsü, Cumbre Vieja Yanardağındaki patlamaların 24 ile 84 gün arasında sürmesini öngördüğünü ve yanardağın barındırdığı magma mikdârının 17 ila 20 milyon metreküp arasında olduğunun öngördüğünü açıkladı.[18]

Etkisi

değiştir
 
20 Eylül öğleden sonra Copernicus'un aktardığı lav nehri kapladığı alan.
 
Todoque, La Laguna ve Los Campitos'ta yıkılan binaların gösterildiği 23 Kasım itibari ile (Copernicus tarafından aktarılan) lav kaplı bölge.

Mahallî makamlardan alınan bilgiye göre, lav akıntısı yakındaki evlere ulaştı ve 20 Eylül itibarıyla yaklaşık iki yüz ev, akıntı tarafından yıkıldı. Herhangi bir can kaybı yaşanmazken, adalara uçuşlar devam etti.[9][19][20]

Lav akış hızı, kraterden uzaklaştıkça yavaşlıyor (21/09/2021'de saatte 120 metre). Mevcut hızla lav akışının 23-24/09/2021 tarihine kadar denize ulaşması beklenmekte.

19 Eylül öğleden sonra, La Palma Genel Hastanesi Acil Durum Komitesi, hastanenin tedaviye kapasitesini garanti altına almak için önleyici eylem alarak, ikinci bir duyuruya kadar acil vakalar dışında, acil olmayan tüm ameliyatları, ayakta tedavi konsültasyonlarını ve hasta ziyaretlerini askıya aldı. patlama nedeniyle gerekli olduğu olaydır.[21] Hastane faaliyetleri ertesi gün normale geri döndü.[22]

20 Eylül sabahı, Kanarya Adaları Eğitim Bakanlığı yakınlardaki El Paso, Los Llanos de Aridane ve Tazacorte belediyelerinin okullarındaki derslerin askıya alınmasını emretti.[23] Aynı gün sabah, La Gomera adasına doğrudan uçuşlar askıya alındı, ancak birkaç saat sonra tekrar açıldı. Bir gün önce, İspanya'daki sivil hava seyrüseferinden ve sivil havaalanlarından sorumlu kamu şirketi ENAIRE , Eurocontrol ile birlikte volkanik küller için eylem prosedürünü etkinleştirdi, ancak Kanarya Adaları'ndaki hava trafiğinin etkilenmediğini garanti etti.[24]

21 Eylül öğleden sonra erken saatlerde lavlar, 1.200 nüfuslu Los Llanos de Aridane belediyesindeki Todoque mahallesine ulaştı. O günün sonuna dek 185 bina yıkıldı, 400 hektar ekilebilir alan yandı ve 5.500 kişi tahliye edildi.[25] Los Llanos de Aridane'deki Los Campitos devlet okulu, 20 Eylül Pazartesi günü yıkılanlar arasındaydı.[26]

24 Eylül, yeni iki ağzın açıldı ve saatte yaklaşık 60-80 metre hızla hareket eden iki lav deresi oluştu. Şiddetli patlamaların çevreye verdiği zarardan dolayı tedbir amacıyla, Tajuya, Tacande de Abajo kasabalarının ve Tacande de Arriba'nın daha önce tahliye edilmemiş bölümünün tahliyesine karar verildi. Patlayıcı faaliyet ve kül emisyonu da yoğunlaşmıştı. Havadaki bu parçacıkların varlığı ve zayıf görüş, La Palma ve La Gomera adalarının havalimanlarındaki tüm ticari operasyonların askıya alınmasına yol açtı.[27][28]

Tepkiler

değiştir

İspanya Başbakanı Pedro Sánchez, patlamadan kısa bir süre sonra La Palma'daki durumu, sistemin koordinasyonunu ve devreye giren protokolleri ilk elden görmek için takımadalara gitti ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oturumuna katılımını erteledi.[29] Pedro Sánchez 24 Eylül'de, bir sonraki bakanlar kurulu toplantısında, adanın afet bölgesi ilan edileceğini, hükûmetin evleri yıkılan ailelere, bir yeniden yapılanma planı ve barınma sağlamak için bir dizi acil önlem hazırladığını duyurdu.[30]

Kral Felipe VI, patlamanın olduğu gün öğleden sonra Kanarya Adaları başkanı Ángel Víctor Torres'i durum hakkında bilgi almak için aradı.[29] Kral Felipe, ertesi gün Córdoba'da üniversite yılı açılış töreninde, "evlerini boşaltanlara" destek mesajı göndererek acil servislere çalışmalarından dolayı teşekkür etti.[31] 23 Eylül'de La Palma'ya giden İspanya Kralı VI. Felipe ve Kraliçe Letizia, yetkililer görüştü ve mağdur vatandaşlarla bir araya geldi. Felipe: "Gördüklerimiz karşısında hayretler içerisinde kaldık ve bunu unutmayacağız. Normale dönmek çok zaman alacak ama La Palma bunu başaracak. Buradaki insanların yaşamlarını yeniden kurmaları için hep birlikte yardımcı olacağız. Yardım etmek için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız." dedi.[32]

Avrupa Birliği, 20 Eylül'de patlamayı takip edebilmek üzere Kopernik Programını devreye soktu ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Twitter üzerinden İspanyol hükûmetine "gerekirse ek destek" sağlanacağını duyurdu.[33]

Tenerife Piskoposu Bernardo Álvarez Afonso, 22 Eylül'de La Palma'daki Nuestra Señora de las Nieves Tapınağı'nda adanın rahipleriyle birlikte patlamanın sona ermesi için dua etmek için bir ayini düzenledi.[34]

Sanayi, Ticaret ve Turizm Bakanı Reyes Maroto, "(La Palma patlaması) gezginleri adaya çekebilecek bir fırsat" dedi.[35] Gelen eleştiriler üzerine bakan Reyes Maroto sözlerini geri aldı.[36]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Entra en erupción el volcán en La Palma" (İspanyolca). El País. 19 Eylül 2021. 19 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  2. ^ Vega, Guillermo (15 Aralık 2021). "La Palma volcano comes to stop: 'It is not emitting lava, nor sulfur dioxide, nor registering seismic activity'". El País (İngilizce). 15 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "El volcán de La Palma sube el índice de explosividad por la emisión de piroclastos" (İspanyolca). EFE. 20 Kasım 2021. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2021. 
  4. ^ "Overall Orange alert Volcanic eruption for La Palma". Global Disaster Alert and Coordination System (GDACS) (İngilizce). 27 Eylül 2021. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2021. 
  5. ^ "LA PALMA UPDATE: The intensity of earthquakes has increased". Canarian Weekly (İngilizce). 19 Eylül 2021. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  6. ^ a b "Lava shoots up from volcano on La Palma in Spain's Canary Islands". Reuters (İngilizce). 19 Eylül 2021. 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  7. ^ a b Vega (19 Eylül 2021). "Volcano erupts on Canary Island of La Palma". EL PAÍS (İngilizce). 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  8. ^ a b Borja Suarez. "People evacuated on Spanish island of La Palma after volcano eruption warning". Independent Online. 19 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  9. ^ a b c d "Lava pours out of volcano on la Palma in Spain's Canary Islands" (İngilizce). 19 Eylül 2021. 19 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  10. ^ "Spanish Canary Island volcano erupts after weeks of earthquakes". the Guardian (İngilizce). 19 Eylül 2021. 19 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  11. ^ "Máxima alerta en La Palma: Entra en erupción el volcán Cumbre Vieja de La Palma | Canariasenred - Noticias de Canarias" (İspanyolca). 19 Eylül 2021. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  12. ^ "La Palma island volcano erupts spewing lava, ash and pyroclastic debris, local evacuations begin". The Canary - News, Views & Sunshine (İngilizce). 19 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  13. ^ a b "La Palma | La lava sigue avanzando, última hora sobre la erupción del volcán en directo". La Vanguardia (İspanyolca). 19 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  14. ^ "Lava from volcanic eruption on Canary Island razes around a hundred homes". El País (İngilizce). 20 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  15. ^ "Explota una quinta boca de lava del volcán en La Palma en directo | Canariasenred - Noticias de Canarias" (İspanyolca). 19 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  16. ^ "Global Volcanism Program | La Palma". Smithsonian Institution | Global Volcanism Program (İngilizce). 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  17. ^ "El volcán de La Palma entra en una nueva fase más explosiva" (İspanyolca). 21 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  18. ^ Bonelli, Şenhan (22 Eylül 2021). "Kanarya Adaları'nda aktif hale gelen yanardağda patlamaların şiddeti arttı". Anadolu Ajansı. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  19. ^ "Canaries volcano streams slow down, homes destroyed, thousands flee". Reuters (İngilizce). 21 Eylül 2021. 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  20. ^ "Lava from volcanic eruption on La Palma measures an average of six meters high and is flowing at 700 meters per hour". El País (İngilizce). 20 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  21. ^ "El Hospital de La Palma reorganiza su actividad para garantizar la atención sanitaria ante la erupción". Europa Press (İspanyolca). 19 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  22. ^ "El Hospital de La Palma retoma este martes su actividad habitual". Europa Press (İspanyolca). 20 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  23. ^ "Suspenden las clases en El Paso, Los Llanos de Aridane y Tazacorte" (İspanyolca). 20 Eylül 2021. 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  24. ^ "Recuperados los vuelos a La Gomera que habían sido cancelados tras la erupción" (İspanyolca). 20 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  25. ^ "Volcán en La Palma, la erupción en directo. La lava sale por cuatro bocas, arrasa 185 edificaciones y "avanza inexorablemente hacia el mar"" (İspanyolca). 21 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  26. ^ "La lava del volcán de La Palma engulle el colegio público Los Campitos" (İspanyolca). 20 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  27. ^ Jiménez, Karen Estévez, Dácil (24 Eylül 2021). "El volcán de La Palma se hace más explosivo: se abren dos nuevas bocas eruptivas y se ordena la evacuación obligatoria de varias poblaciones". ElDiario.es (İspanyolca). 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2021. 
  28. ^ Bonelli, Şenhan (23 Eylül 2021). "La Palma Adası'nda yanardağdaki patlamaların şiddeti arttı, uçuşlar durduruldu". Cumbre Vieja yanardağı. aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2021. 
  29. ^ a b "Sánchez pospone su viaje a Nueva York y viaja a La Palma para seguir la crisis de Cumbre Vieja" (İspanyolca). 19 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  30. ^ "El Gobierno declarará La Palma como zona catastrófica y anuncia un plan de reconstrucción" (İspanyolca). 24 Eylül 2021. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ "El Rey traslada su "ánimo" a los habitantes de La Palma y agradece la labor de los servicios de emergencia" (İspanyolca). 20 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  32. ^ Bonelli, Şenhan (23 Eylül 2021). "La Palma adasında yanardağdan çıkan lavlar 5 günde 400 evi kül etti". La Palma. aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2021. 
  33. ^ "La Unión Europea ofrece un "apoyo adicional" a La Palma por la erupción del volcán Cumbre Vieja" (İspanyolca). 20 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  34. ^ "Sacerdotes de La Palma y el obispo celebran una misa para pedir a su patrona que «cese la erupción del volcán»" (İspanyolca). 22 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  35. ^ "İspanya'da Vieja Yanardağı 50 yıl sonra faaliyete geçti, 5 bin 500 kişi tahliye edildi". BBC. 20 Eylül 2021. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. Ada açık. Eğer oteliniz etkilendiyse sizi bir başka otele yerleştirebiliriz. Bu fırsatı sonuna kadar değerlendirebiliriz. Doğanın La Palma'ya ne getirdiğini görmek isteyen birçok turist bunu önümüzdeki haftalarda ve aylarda adaya gelerek gözlemleyebilir. 
  36. ^ "La ministra Maroto rectifica sus polémicas declaraciones sobre el turismo en el volcán de La Palma". Sevilla: ABC. 20 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2021_La_Palma_yanardağ_patlaması&oldid=32476054" sayfasından alınmıştır