5. Türkiye Hükûmeti
5. Türkiye Hükûmeti veya IV. İnönü Hükûmeti, 1 Kasım 1927 - 27 Eylül 1930 tarihleri arasında görev yaptı. Dördüncü İnönü Hükûmeti olarak bilinir.[1]
IV. İnönü Hükûmeti | |
|---|---|
 Türkiye hükûmeti | |
 | |
| Kuruluş tarihi | 1 Kasım 1927 |
| Fesih tarihi | 27 Eylül 1930 |
| Kişiler ve kuruluşlar | |
| Devlet başkanı | Mustafa Kemal Atatürk |
| Hükümet başkanı | İsmet İnönü |
| Bakan sayısı | 10 |
| Üye partiler | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Meclisteki durumu | Çoğunluk hükûmeti 269 / 335 |
| Ana muhalefet partisi | Serbest Cumhuriyet Fırkası |
| Ana muhalefet lideri | Fethi Okyar |
| Tarihçe | |
| Seçim | 1927 Türkiye genel seçimleri |
| Yasama dönemi | 3. dönem |
| Öncül | 4. Türkiye Hükûmeti |
| Ardıl | 6. Türkiye Hükûmeti |
Arka plan
değiştirHükûmet, Kemal Atatürk'ün ikinci kez Türkiye cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından kurulmuştur. Başbakan, bir önceki hükûmetin de başbakanı olan Cumhuriyet Halk Fırkasından (CHF) İsmet İnönü'ydü.
Kabine
değiştir| Görev[2][3] | İsim |
|---|---|
| Başvekil | İsmet İnönü |
| Adliye Vekili | Mahmut Esat Bozkurt |
| Müdafaa-i Millîye ve Bahriye (Millî Savunma ve Denizcilik) Vekili | Abdülhalik Renda |
| Dahiliye (İçişleri) Vekili | Şükrü Kaya |
| Hariciye (Dışişleri) Vekili | Tevfik Rüştü Aras |
| Maliye Vekili | Şükrü Saracoğlu |
| Maarif (Eğitim) Vekili | Mustafa Necati 1 Kasım 1927 - 5 Ocak 1929 |
| İsmet İnönü (Geçici) 5 Ocak 1929 - 2 Mart 1929 | |
| Vasıf Çınar 2 Mart 1929 - 13 Nisan 1929 | |
| Cemal Hüsnü Taray 13 Nisan 1929 - 22 Eylül 1930 | |
| Nafia (Bayındırlık) Vekili | Behiç Erkin 1 Kasım 1927 - 15 Ekim 1928 |
| Recep Peker 15 Ekim 1928 - 27 Eylül 1930 | |
| Ziraat ve Ticaret Vekili | Rahmi Köken 1 Kasım 1927 - 21 Ocak 1928 |
| Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili | Refik Saydam |
| İktisat (Ekonomi) Vekili | Rahmi Köken 21 Ocak 1928 - 29 Mayıs 1929 |
| Şakir Kesebir 29 Mayıs 1929 - 27 Eylül 1930 |
1935 yılına kadar Türkiye'de soyadları kullanılmamaktaydı, bu durum Soyadı Kanunu'na kadar geçerli olmuştur. Listede yer alan soyadlar, kabine üyelerinin daha sonra aldıkları soyadlardır.
Sonrası
değiştir12 Ağustos 1930'da Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, eski başbakanlardan Fethi Okyar'dan Türkiye'de çok partili demokrasiyi ikinci kez başlatmak amacıyla bir muhalefet partisi olan Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurmasını istedi. Büyük Buhran nedeniyle hükûmet, halk desteğini yeni partiye doğru kaybediyordu ve İnönü yeni bir hükûmet kurarak yeniden güç kazanmaya çalıştı.
Kaynakça
değiştir- ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ Official page of prime minister 15 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Official page of the parliament". 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2013.
Dış bağlantılar
değiştir- Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetleri Başbakanlık.gov.tr
- Hükûmetler ve Programları - Türkiye Büyük Millet Meclisi10 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.