Açıklık (edebiyat)

Açıklık, duruluk, vuzuh, clarete bir yazıda belirtilmek istenen duygu ve düşüncelerin, herhangi bir ek yoruma veya açıklamaya gerek duymadan kavranabilir olmasıdır. Ayrıca güşâde, rûşen, lâyıh olarak da anılır.[1]

Anlatım biçimi olarak açıklık

değiştir

Açıklık; kelimelerin bilinir olması, yerli yerinde kullanılması, cümlelerin düzgün sıralanması, düşüncenin dolambaçsız söylenmesi ile meydana gelir.[2] Tanpınar, açıklığı şöyle tanımlar: “Birbirini kovalayan sayfalar, vuzuhtan bir an ayrılmayan düzgün ve mantıkî cümleler, bütün aruzlarımızı tatmine, her türlü temiz niyetimizi aşılmaya muktedirdir.” [3] Açıklık; okuyucunun, bir yazının ifade etmek istediği duygu ve düşünceleri, başka bir okumasına gerek kalmaksızın anlamasıdır.[4] Örneğin Mehmet Akif Ersoy’un eserlerinde her şey açık bir üslupla yazılmışken Ahmet Haşim'in eserleri hemen anlaşılamaz.[5]

Edebiyat teorisinde açıklık

değiştir

Açıklık, Edebiyat teorisinde sanatkârâne işaretin tek anlamlı ya da tek yanlı birliğinden ileri gelen uyuma bağlı olarak sanattaki malzemesel biçim ile kavramsal içerik arasındaki uyum anlamına gelir.[6]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Klasik Türk Şiiri Terminolojisini Belâgat Çerçevesinde Anlamlandırma". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 20 Ağustos 2018. ss. 211-221. [ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ Karataş, Turan. (2001). Ansiklopedik edebiyat terimleri sözlüğü. İstanbul: Perşembe Kitapları. ISBN 975-7954-12-8. OCLC 164816867. 
  3. ^ Machi, M. (2008). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Eserlerinde Geçen Edebiyat Terimleri ve Kavramları [Yüksek Lisans]. İstanbul Üniversitesi.Tam metin PDF 27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ "Adnan Menderes Üniversitesi Edebiyat Terimleri Sözlüğü" (PDF). 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2020. 
  5. ^ "ÜSLÛP VE ÜSLÛPBİLİM ÜZERİNE-4: ÜSLÛP VE ÜSLÛPBİLİM SINIFLANDIRMALARI" (PDF). 8 (38). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  6. ^ "EDEBİYAT TEORİSİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ". Balıkesir üniversitesi. 4 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2020.