Aşağı Hamam (Divriği)
Aşağı Hamam, Kayaoğlu Hamamı ya da Acı Hamam; Divriği'ndeki bir hamamdır.
 Hamamın bir görünümü (Haziran 2014) | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Kayaoğlu Hamamı · Acı Hamam |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Durum | Faal değil |
| Tür | Hamam |
| Konum | Divriği, Türkiye |
| Koordinatlar | 39°22′23″K 38°07′01″D / 39.37306°K 38.11694°D |
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Kâgir |
Tarihi
değiştirYapının inşasına dair bir kitâbe ya da vakfiyesi tespit edilmediğinden yapım tarihi bilinmez. 17. yüzyılın ilk yarısında bölgeye gelen Evliya Çelebi, Seyahatnâme'sinde Aşağı Hamam'dan bahsetmezken adını andığı Heya Hamamı'nın bu hamam olup olmadığı belirsizdir.[1] 1667 ya da 1668 tarihli[a] vakfiyeye göre birkaç yüzyıl boyunca toprak altında kaldığından ötürü kullanılmayan yapı, Ali Kayaoğlu Hacı Mehmed tarafından onarılıp tekrar işlevselleştirildi.[2] Vakfiyeye göre hamamın ile hamama gelen Pir Eyüp suyollarının bakım ve onarımda kullanılması için, Hikme nahiyesine bağlı Aşuşin köyü gelirlerinin 2/9'si ile Divriği çarşısındaki birbirine bitişik iki dükkânın geliri isteniyordu.[1] Necdet Sakaoğlu; hamamın planı, kemer ve kubbe şekilleri ile kurnalarındaki Selçuklu mozaiklerinin, Anadolu Selçuklu hamamlarına benzediğine; bununla birlikte, Mengücekliler dönemine ait Ulu Camii ile aynı dönemde inşa edildiğine dair "şüphe [olmadığı]"nı belirttiği Bekir Çavuş Hamamı ile aynı plana sahip olduğuna değinerek yapının Mengücek dönemine ait olduğunu öne sürer.[2] Sanat tarihçisi Yıldıray Özbek, o tarihlerde işlevsel olmadığından ötürü Evliya Çelebi'nin hamamdan bahsetmemiş olma ihtimalinden bahseder.[1]
Kayseri Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 10 Haziran 1989 tarih ve 435 sayılı kararıyla "korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı" olarak tescil edildi.[3][4]
Konumu ve mimarisi
değiştirDivriği'nin Mercan Mahallesi'nde konumlanan yapı, kuzey-güney doğrultusunda uzanır. Sadece erkekler bölümü barındıran hamam; duvarlarının dışı kaba yontu ve moloz taş, duvarlarının içi ve kemerleri ise kesme taştan imal edilen kâgir bir yapıdır. Yol kotunun zaman içerisinde yükselmesinden ötürü günümüzde çukurda kalır.[1]
Döşemesinde yer yer mermer malzeme kullanılmıştır.
Notlar
değiştir- ^ Belgedeki 1078 yılı, miladi takvimde 1667 ya da 1668'e denk gelir.
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d Özbek, Yıldıray (2004). "Divriği hamamları". Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (16): 191-228.
- ^ a b Sakaoğlu, Necdet (1971). Türk Anadolu'da Mengücekoğulları. İstanbul: Milliyet Yayınları. s. 209.
- ^ "Aşağı Hamam (Acı) (Kayaoğlu)". Sivas İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
- ^ "Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 27.04.2023 tarih ve 7957 sayılı kararı" (PDF). Sivas: Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu. 27 Nisan 2023.