Aşağı Tananaca

Aşağı Tananaca ya da Aşağı Tanana dili [kendilerince Benhti Kokht’ana Kenaga’; İngilizce Lower Tanana, Tanana, Minto], ABD'nin Alaska eyaletinde içbölgelerdeki Tanana ırmağının (Tthʼituʼ) aşağı kısımlarında Minto (Menhti) ile Nenana yörelerinde yaşayan Aşağı Tananalar tarafından konuşulan Atabask dillerinin Tanana dilleri grubundan yok olma tehlikesindeki Kızılderili dilidir. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 400 kişilik nüfustan 25 kadarı anadillerini konuşabiliyor.[1]

Aşağı Tananaca
Benhti Kokht’ana Kenaga’
Ana dili olanlarAmerika Birleşik Devletleri (Alaska)
Konuşan sayısı25:[1]Na-Dene
Eyak-Atabask
Atabask
Kuzey  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Na-Dene?
  • Aşağı Tananaca
Yazı sistemiLatin (Kuzey Atabask varyantı)
Dil kodları
ISO 639-2ath
ISO 639-3taa

Aşağı Tanana dil sahasının komşuları olarak batı ve kuzeybatısında Koyukonca kuzeydoğusunda Guçince, güneyinde Ahtnaca, doğusunda ise Tanakrosça ve Hanca konuşulur. En yakın akrabası diğer Tanana dilleri (Yukarı Tananaca ve Tanakrosça) ile Kuskokvimcedir. Biraz daha uzak olan diğer akrabaları Kanada'da konuşulan Tuçon dilleridir (Kuzey Tuçoncası, Güney Tuçoncası).

Diyalekt ve kabileler

değiştir
  • Minto-Nenana şivesi (İng. Minto Flats-Nenana River dialect). Minto (Menhti) ve Nenana (Nina Noʼ) yörelerinde konuşulur.
  • Chena şivesi (İng. Chena River dialect). Chena Village (Chʼenoʼ) köyünde konuşulur.
  • Salcha şivesi (İng. Salcha River dialect). Salcha (Sol Chaget) yöresinde konuşulur

Bazı dilciler, son konuşanı 1993'te ölen Salcha-Goodpaster (Salcha-Goodpaster dialect) şivesini oldukça farklı olmasından dolayı, Orta Tananaca (İng. Middle Tanana) adı altında Tanana dillerinin dördüncüsü olarak kabul etmektedir.[2]

Örnekler

değiştir
  • dena adam
  • trʼaxa kadın
  • setseya dedem
  • setsu ninem
  • kwska şef, reis
  • xwtʼana klan
  • ddheł dağ
  • tu su
  • sresr kara ayı
  • bedzeyh rengeyiği
  • łiga köpek
  • beligaʼ (onun) köpeği
  • kʼwyʼ söğüt
  • katreth mokasin
  • trʼiyh kano
  • yoyekoyh aurora (kuzey ışıkları)

Ayrıca bakınız

değiştir

Dip notlar

değiştir
  1. ^ a b "Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012. 
  2. ^ Holton, Gary. 2010. Behind the Map: The reification of indigenous language boundaries in Alaska. Working Papers in Athabaskan Languages, ed. by S. Tuttle & J. Spence, 75-87. (Alaska Native Language Center Working Papers 8). Fairbanks: Alaska Native Language Fairbanks.

Dış bağlantılar

değiştir