ALGOL
ALGOL(/ˈælɡɒl, -ɡɔːl/; adı ALGOrithmic Language'in kısaltmasından gelmektedir),[1] ilk olarak 1958 yılında geliştirilen bir zorunlu bilgisayar programlama dili ailesidir. ALGOL diğer birçok dili büyük ölçüde etkilemiş ve Association for Computing Machinery (ACM) tarafından otuz yıldan uzun bir süre ders kitaplarında ve akademik kaynaklarda kullanılan algoritma tanımlaması için standart yöntem olmuştur.
 ALGOL-20 için 1965 tarihli bir kılavuz | |
| Paradigması | Yordamsal, zorunlu, yapısal ve çok paradigmalı |
|---|---|
| İlk çıkışı | 1958) |
| Tasarımcı | Bauer, Bottenbruch, Rutishauser, Samelson, Backus, Katz, Perlis, Wegstein, Naur, Vauquois, van Wijngaarden, Woodger, Green, McCarthy |
| Önemli uygulamaları | MARST |
| Etkiledikleri | Sonraki zorunlu dillerin birçoğu ("ALGOL benzeri" diller de dahil) örneğin; PL/I, Simula, Pascal, C, Ada ve Scheme |
| Ailesi | ALGOL |
Tarihçe
değiştirALGOL evrensel bir programlama dili yaratmak için yapılan çalışmalar sonucu doğmuştur. Amerika ve Avrupa'da hızla gelişen bilgisayar bilimi sonucunda tasarlanmış birçok programlama dili vardı. Özellikle Amerikan tekelinde kalmak istemeyen Avrupalı bilim insanları da programlama dilleri üzerinde çalışmalar yapmaktaydılar. GAMM (Almancada Uygulamalı Matematik ve Mekanik Örgütü'nün kısa adı) her makine üstünde çalışabilen evrensel bir programlama dili üzerinde çalışıyordu. Amerika Birleşik Devletlerinin GAMM'ı ikna etmesiyle Avrupa ve Amerika evrensel bir programlama dili üstünde çalışmaya karar verdiler. 1958'de 27 Mayıs'tan 1 Haziran'a kadar Zürih'te yapılan toplantıda evrensel bir programlama dili üstünde çalıştılar. Toplantı sonunda ALGOL 58 adıyla ilk ALGOL doğmuş oldu. Aslında toplantı sonunda programlama dilinden çok bir taslağı çıkmıştı. Amerikalı ve Avrupalı bilim insanlarının birçok konuda yeni fikirler üretmelerine rağmen, toplantılar bazı zamanlar anlamsız tartışmalarla geçiyordu. (Küsuratlı sayılar için nokta mı (Amerikan yöntemi) yoksa virgül mü (Avrupalı yöntemi) kullanılacak gibi.) Toplantı sonunda evrensel bir programlama dili için bir umut doğmuş da olsa ALGOL 58 pek kullanılan bir dil olmadı. Özellikle FORTRAN'ın IBM tarafından çıkarılmış olması ve IBM'in kendi diline ağırlık vermesi ve Amerikan Ordusunun kendi programlama dilini tercih etmesi de bunu etkiledi. ALGOL 58 Avrupalı yaratıcıları tarafından da sahiplenilmedi.
İkinci toplantı 1960'ta Paris'te oldu. 1958'deki toplantının aksine bu seferki bir hafta sürdü. Fakat bu bir haftada büyük gelişmeler kaydedildi. John Backus ve Peter Naur tarafından yaratılan BNF (Backus-Naur form) toplantının en önemli olaylarından biriydi. İkinci toplantının ardından ALGOL 60 beklenen etkiyi yapmadı. Ne Amerika'da ne de Avrupa'da geniş kitlelere ulaşabildi. Bunun en büyük sebeplerinden bir tanesi o zamanki programcıların ALGOL'u biraz fazla karışık bulmalarıydı. Özellikle dilin daha kolay anlaşılması için çıkmış olan BNF onlar için tam bir karmaşaydı. Büyük bilgisayar firmalarının (IBM vb.) da ALGOL'u desteklememesi sonucu bu programlama dili geniş kitlelere hiç ulaşamadı.
Her ne kadar geniş kitlelere ulaşamamış da olsa evrensel bir programlama dili yaratmaya çalışan ALGOL : PL/I, SIMULA 67, ALGOL 68, C, Pascal, Ada, C++ ve Java gibi dillerin atası sayılabilir. Ayrıca BNF formatının çıkması, ayrıştırma teorisinin şekillenmesi, derleyici tasarımı gibi alanlarda yapılan çalışmalarla ALGOL bilgisayar bilimine büyük katkılar sağlamıştır.
Kaynakça
değiştir- ^ The name of this language family is sometimes given in mixed case (Algol 60 25 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.), and sometimes in all uppercase (ALGOL68 13 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). For simplicity this article uses ALGOL.