AT-2 Swatter
NATO rapor adı AT-2 Swatter olan 3M11 Fleyta (Türkçe→ Flüt) SSCB tarafından geliştirilen ve MCLOS sınıfı güdümleme sistemi bünyaseindeki radyo sinyalleri sayesinde hedefini bulan bir tanksavar füzesidir.
Geliştirilmesi
değiştirFüze Nudelman OKB-16 tasarım bürosu tarafından geliştirilmiştir. AT-1 Snapper ile aynı zamanda geliştirilen füzenin tasarım amacı hem yerden hem de helikopterden fırlatılacak ağır sınıf bir ATGM üretmekti.AT-1 ile aynı problemleri yaşamış olup ondan daha hızlı ve daha uzun bir menzile sahipti. En önemli değişiklik füzenin seyrüsefer sisteminde kablo yerine radyo sinyalleri kullanılmasıydı. Bu sayede füze çok daha hızlı seyahat edebiliyordu. Ancak bu güdümleme sistemi füzenin jamming yani karıştırıcılarla hedefinden sapmasına da neden olabiliyordu. Füze 1964 yılı Eylül ayında SSCB Devlet Başkanı Khrushcheve tanıtılmış ardından kısa bir süre sonra ordu servisine alınmıştır.
Tarihi
değiştirAT-2 SSCB tarafından helikopterlerden fırlatılabilen ilk ATGM sınıfı füzedir. Az sayıda füze ilk olarak Mi-4AV helikopterlerine takılmıştır. Daha sonra Mi-8 Hip,Mi-24,Mi-25 `Hind' serisi helikopterlerde monte edilmiştir. Bunun haricinde BRDM-1 ve BRDM-2 tank imha edici araçlara da takılmıştır.
İlk üretilen AT-2A (3M11 Falanga) füzesi bayağı sorun yaratan bir yapıya sahipti. Bir Rus kaynağı bu füze için dikkate değer şekilde karmaşık ve düşük güvenilirliğe sahip olduğunu belirtmiştir. Füzenin menzilide yetersiz bulunmuştur. Bunun üzerine yapılan baz değişikliklerle AT-2B (9M17 Skorpion) füzesi geliştirilmiştir. Görünüm olarak çok benzer olmasına rağmen AT-2B nin menzili 3.5 kmye çıkartıldı. Daha sonra yapılan yfak değişikliklerle füze standart hale getirilerek 9M17M Skorpion-M adı altında üretimine başlandı. İlk füze 1968 yılında ordu servisine girdi.
Daha sonraki geliştirme çalışmaları içerisinde SACLOS güdümleme sistemine sahip AT-2 Swatter-C ve 9M17P Skorpion-P füzeleri üretildi. 1969 yılında ordu servisine girdi. Bu füzelerin ardından motoru ve işaret lambası geliştirilmiş 9M17MP füzesi üretildi.
Geliştirilen füzeler Mi-24 helikopteri üzerine monte edilerek aşağıdaki savaşlarda yaygın olarak kullanıldı:
- Angola Bağımsızlık Savaşı
- Sovyet-Afgan Savaşı
- 1980'li yıllardaki İran-Irak Savaşı
- 1982 Lübnan Savaşı
Bu füze daha sonra yerini AT-6 Spiral güdümlü tanksavar füzesine bıraktı.
Genel özellikleri (AT-2 Swatter A)
değiştirModelleri
değiştirKullanan ülkeler
değiştirEski SSCB ülkeleri, Afganistan, Angola, Bulgaristan, Küba, Çekoslovakya, Mısır, Macaristan, Irak, Libya, Polonya, Romanya, Suriye, Vietnam, Yemen.
Kaynakça
değiştir- Hull, A.W., Markov, D.R., Zaloga, S.J. (1999). Soviet/Russian Armor and Artillery Design Practices 1945 to Present. Darlington Productions. ISBN 1-892848-01-5.
Dış bağlantılar
değiştir- Wikimedia Commons'ta 3M11 Falanga ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- http://www.fas.org/man/dod-101/sys/land/row/at2swatter.htm 8 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.