Abba Eban

İsrailli siyasetçi ve diplomat
6 Mart 2023 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 2 değişiklik bulunmaktadır.

Abba Eban (İbranice: אבא אבן‎, asıl adı: Aubrey Solomon Meir Eban 2 Şubat 1915 - 17 Kasım 2002) İsrail eski dışişleri bakanı ve diplomat.

Abba Eban
Abba Eban
İsrail Dışişleri Bakanı
Görev süresi
1966-1974
Yerine geldiği Golda Meir
Yerine gelen Yigal Allon
İsrail Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
1963-1966
Yerine geldiği Eliezer Kaplan
Yerine gelen Yigal Allon
Kişisel bilgiler
Doğum 2 Şubat 1915
Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti
Ölüm 17 Kasım 2002
Vatandaşlığı İsrail
Partisi İsrail İşçi Partisi
Dini Musevi

Yaşamı

değiştir

1917 yılında Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Cape Town şehrinde doğan Abba Eban, küçük yaşta ailesiyle İngiltere'ye göç etti. St.Olave dil okulunda okuduktan sonra Cambridge'teki Queen's College'de eğitim gördü. Üniversite eğitimi döneminde ve sonrasında Siyonist Gençlik Örgütü ve onun yayın organı "Genç Siyonist" adlı dergide görev aldı. Üniversiteden mezun olunca Pembroke College'e kaydolarak bir süre Arap-İbrani dillerinde araştırma yaptı. II. Dünya Savaşı çıkınca 1939 yılı Aralık ayından itibaren Chaim Weizmann ile birlikte Dünya Siyonist Örgütü için çalışmaya başladı. İngiliz Ordusu'nda binbaşı rütbesiyle görev aldı. ABD'ye BM'nin Filistin sorunu üzerindeki görüşmesi için gönderildi. 1947 yılında BM'nin Filistin özel komitesine üye olarak atandı. Bu dönemde Aubrey olan ismini İbrani dilinde baba anlamına gelen Abba ismine çevirdi. Bunda kendisini israil devletinin babası olarak görmesi de rol oynamıştı. Abba Eban, Filistin özel komitesinde başarıyla çalıştıktan sonra İsrail-Arap etnisitesine göre Filistin bölündü. İsrail Devleti kurulduktan sonra ülkesinin ABD büyükelçisi oldu. 1952 yılında BM genel meclisi başkan yardımcılığına seçildi.

1959 yılında ABD'den dönen Eban, aynı yıl Knesset'e seçildi. 1960-1963 yılları arasında David Ben-Gurion'un son başbakanlığı devrinde Eğitim ve Kültür Bakanlığı yaptı. 1963-1966 yılları arası Başbakan Levi Eşkol'un yardımcılığını yürüttü. 1959-1966 yılları arasında Weizmann Enstitüsü başkanlığı yaptı. Nihayet 1966 yılında İsrail Dışişleri Bakanlığı görevini Golda Meir'den devraldı. Devrinde yapılan 6 Gün savaşını savundu ve barış görüşmelerinde ele geçirilen toprakların verilebilmesini destekledi Golda Meir başbakanlıktan ayrılınca Eban dışişleri bakanlığından ayrıldı. 1977 ve 1981 seçimleri sonrası Şimon Peres tarafından dışişleri bakanlığına aday gösterildiyse de bunu reddetti. 1984 yılında ulusal birlik hükûmetinde devlet bakanlığı önerilmesine rağmen Eban, meclis dışişleri ve savunma komitesi başkanı olmayı yeğledi.

Son yılları

değiştir

1988 yılında partisi içindeki çekişmeler nedeniyle Knesset üyeliğine seçilemeyen Eban, politik yaşama veda etti. Eban, bundan sonra kendisini öğretmeye ve yazmaya adadı. Princeton, Columbia ve George Washington üniversitelerinde ders verdi. TV belgesellerinde konuşmacı olarak yer aldı. 2002 yılında 87 yaşında ölen Abba Eban,İsrail'in 6. Cumhurbaşkanı Haim Herzog'un bacanağıydı.

Kaynakça

değiştir
  • İngilizce Wikipedia Abba Eban Maddesi
  • İsrail Meclisi Knesset'in resmi internet sitesi
Önce gelen:
Zalman Aran
İsrail Eğitim ve Kültür Bakanı
1960 - 1963
Sonra gelen:
Zalman Aran
Önce gelen:
Eliezer Kaplan
İsrail Başbakan Yardımcısı
1963 - 1966
Sonra gelen:
Yigal Allon
Önce gelen:
Golda Meir
İsrail Dışişleri Bakanı
1966 - 1974
Sonra gelen:
Yigal Allon