Abckiria

Abckiria (bazen ABC-kiria olarak ve çağdaş Fincede "ABC-kirja" olarak telaffuz edilir), Türkçe "ABC kitabı", Fince yayımlanmış ilk kitaptır. Piskopos ve Lüteriyen Reformcu Mikael Agricola tarafından yazılmıştır ve ilk olarak 1543'te yayımlanmıştır. Agricola, Yeni Antlaşma'nın ilk Fince çevirisi üzerinde çalışırken kitabı yazmıştır. (sonunda kitabı 1548'de Se Wsi Testamenti olarak bitirmiştir).

Abckiria'nın ilk sayfası

Abckiria okuma ve yazmanın temellerini öğretmeyi amaçlayan bir el kitabıydı . Kitap, alfabe, bazı yazım alıştırmaları ve kateşizmi (Hristiyan ilmihal kitabı) içermektedir . İlk baskıda 16 sayfa vardı. 1551'de yayımlanan ikinci baskıda 24 sayfa vardı. Her iki baskının da tam bir kopyasının olup olmadığı bilinmemektedir ancak kitabın genel içeriği elde bulunan materyalden çıkarılmıştır.

1966'da bir kütüphaneci tarafından kitabın başka eksik parçaları bulunmuştur ve bu eksik parçalar 1559'da yayımlanmış (muhtemelen üçüncü) yeni bir baskıyı içermektedir.

Kateşizm (Kitabın ilmihal kısmı) On Emri, Havarilerin Amentüsünü (İnanç Esasları), Rabb'in Duası'nı, Selam Ey Meryem duasının ilk kısmını, vaftiz uygulamasıyla ilgili Yeni Ahit'ten yapılmış alıntıları, günah itirafını ve Mesih'in Kanı ve Bedenini temsil eden evharistiya uygulamasıyla ilgili Yeni Ahit'ten yapılmış alıntıları içerir . Ayrıca lütuf ve Luther'in Küçük İlmihali'ne dayanan sabah ve akşam dualarını ve Angelus duası yerine okunan, kilise çanının çalması sırasında yapılan üç duayı içerir.

Günümüzde kitabın en meşhur kısmı kitabın başında yer alan açılış şiiridir ve bu şiir şu şekildedir:

Oppe nyt wanha / ia noori /

joilla ombi Sydhen toori.

Jumalan keskyt / ia mielen /

iotca taidhat Somen kielen.

Laki / se Sielun hirmutta /

mutt Cristus sen tas lodhutta.

Lue sijs hyue Lapsi teste /

Alcu oppi ilman este.

Nijte muista Elemes aina /

nin Jesus sinun Armons laina.

("Şimdi öğrenin, ey yaşlılar ve gençler, hayat dolu bir yüreği olanlar, Tanrı'nın emirlerini ve düşünceyi, böylece Fin dilini öğreneceksiniz. Yasa, ruhu korkutur, ama Mesih tekrar yatıştırır. Bu yüzden iyi çocuk, engeller olmadan öğrenmenin başlangıcını buradan okuyun. Tüm hayatınız boyunca onları hatırlayın, böylece İsa size merhametini bahşeder. " )