Abell 2744
Abell 2744 (ayrıca Pandora'nın Kümesi olarak adlandırılır), Dünya'dan yaklaşık 4 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alan ve en az dört ayrı küçük gökada kümesinin 350 milyon yıllık bir süre zarfında eşzamanlı olarak birleşmesi sonucunda oluşmuş devasa bir gökada kümesidir.[3] Kümedeki gökadalar, kütlesinin yüzde beşinden daha azını oluşturur. Gaz (yaklaşık yüzde 20) o kadar sıcaktır ki yalnızca X-ışınlarında parlar. Karanlık madde, kümenin kütlesinin yaklaşık yüzde 75'ini oluşturur.[3]
| Abell 2744 | |
|---|---|
 "Pandora Kümesi" olarak adlandırılan Abell 2744. Kümedeki gökadalar, kütlesinin yüzde beşinden daha azını oluşturmaktadır. Gaz (yaklaşık yüzde 20), o kadar sıcaktır ki yalnızca X-ışınlarında parlamaktadır (görüntüde kırmızı renkli). Görünmez karanlık maddenin dağılımı (küme kütlesinin yaklaşık yüzde 75'ini oluşturur) görüntüde mavi renkle gösterilmiştir. | |
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |
| Takımyıldız | Heykeltıraş |
| Sağ açıklık (α) | 00sa 14d 21,1s [1] |
| Dik açıklık (δ) | -30° 23′ 52″ [1] |
| Galaksi sayısı | 288[1] |
| Zenginlik sınıfı | 3[2] |
| Bautz-Morgan sınıflandırması | III[2] |
| Özellikler | |
| Kırmızıya kayma (z) | 0,305800 ± 0,000300[1] |
| Dikey hız () | (91677 ± 90) km/s[1] |
| Uzaklık | 3.816 Mly (1.170 Mpc) h−10.705 [1] |
| X-ışın akısı | (%5,805 ± 4,7)×10-13 erg s−1 cm−2 (0,1–2,4 keV) [1] |
| Katalog belirtmeleri | |
| Abell 2744 • Pandora's Cluster | |
Bu küme de diğer birkaç Abell kümesi gibi bir radyo halesi göstermektedir. Güçlü bir merkezi halenin yanı sıra, kalıntı radyasyon ya da merkezi halenin bir uzantısı olabilecek uzun bir kuyruğu vardır.[4] Kümeyi keşfeden ekibin bir üyesi olan Renato Dupke bir röportajında ismin sebebini şöyle açıklamıştır: "Çarpışmanın çok farklı ve garip olayları ortaya çıkarması nedeniyle ona ‘Pandora'nın Kümesi’ adını verdik."[5]
Şubat 2023'te NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, Abell 2744'ün görülmemiş ayrıntılarını yakalayarak,[6] daha önce keşfedilmemiş gökadaları gözler önüne sermiş ve evrenin erken dönemlerine dair önemli bilgiler sunmuştur. Bu olağanüstü gözlem, Pandora'nın Kümesi'nin devam eden keşfini ve kozmik evrimi anlama konusundaki önemini vurgulamaktadır.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c d e f g "NED results for object ABELL 2744". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. 21 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2024.
- ^ a b Abell, George O.; Corwin, Harold G. Jr.; Olowin, Ronald P. (May 1989). "A catalog of rich clusters of galaxies" (PDF). Astrophysical Journal Supplement Series. 70 (May 1989). ss. 1-138. Bibcode:1989ApJS...70....1A. doi:10.1086/191333
. ISSN 0067-0049. 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2012.
- ^ a b "Pandora's Cluster – Clash of the Titans". NASA. 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2024.
- ^ Govoni, F.; Ensslin, T. A.; Feretti, L.; Giovannini, G. (23 Ocak 2001). "A Comparison of Radio and X-Ray Morphologies of Four Clusters of Galaxies Containing Radio Halos". Astronomy & Astrophysics. 369 (2). ss. 441-449. arXiv:astro-ph/0101418 $2. Bibcode:2001A&A...369..441G. doi:10.1051/0004-6361:20010115.
- ^ Renato Dupke'den alıntı Pandora's Cluster – a galactic crash investigation 31 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 22 Haziran 2011 tarihli basın açıklaması
- ^ "Webb Image shows unprecedented details of Pandora's Cluster Abell 2744". www.jameswebbdiscovery.com (İngilizce). 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2024.
Dış bağlantılar
değiştir- Pandora’s Cluster — The merging galaxy cluster Abell 2744 Görünür tayflarda görüntü - Hubble uzay teleskobu, 22 Haziran 2011
- Simulation of the merging events in Abell 2744 Abell 2744'ü oluşturan birleşme olaylarının video simülasyonu, 22 Haziran 2011