Adat Halk Hareketi
Adat Halk Hareketi (Çeçence: «Ӏадат» халкъан болам; Rusça: Народное движение «Адат») 2020 yılında kurulan bir Çeçen muhalefet hareketidir.
Adat Halk Hareketi «Ӏадат» халкъан болам Народное движение «Адат» | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | ӀADAT |
| Lider | Ibragim Yangulbaev |
| Kuruluş tarihi | Nisan 2020 |
| İdeoloji | Çeçen milliyetçiliği Anti-Kadirovizm |
| Resmî renkler | |
| İnternet sitesi | |
| 1adat.com | |
Hareket, yazarları Çeçen Cumhuriyeti başkanı Ramzan Kadırov'u eleştirileri ile ün kazandı. Adat, "Çeçen halkına yönelik soykırıma son verilmesinden, Çeçen halkının birleştirilmesinden ve Çeçenya'nın işgalden kurtarılmasından" yana olduğunu açıkladı.[1]
Bu hareketin materyalleri Rus mahkemesi tarafından aşırılıkçı olarak nitelendirildi[2] ve hareketin Rusya'daki aşırılıkçı bir varlık olarak tanımlandı.[3]
Tarih
değiştirHareket, Nisan 2020'de başlangıçta bir Telegram kanalı olarak kuruldu.[4][5] Lideri Yangulbaev ailesinden İbrahim Yangulbaev'dir (1995 doğumlu). Babası Saidi Yangulbaev, eşi Zarema Musayeva'nın tutuklanmasının ardından 2022'nin başlarında ülkeyi terk eden, cumhuriyetin tanınmış eski bir yargıcıdır.[6][7]
31 Ocak 2022'de Grozni Mahkemesi, İbrahim Yangulbaev'i arananlar listesine koydu.[8] 12 Mayıs 2022'de hareketle bağlantılı "1ADAT" telegram kanalı Çeçen Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi tarafından aşırılıkçı olarak kabul edildi.[9] Daha önce savcılığın açtığı davada hareketin telegram kanalındaki yayınlar aşırılıkçı olarak kabul edilmişti.[10] Hareket, 11 Temmuz 2022'de Rusya Adalet Bakanlığı tarafından yasaklı örgütler listesine dahil edildi.[1][11] Hareket çok geçmeden Federal Aşırılıkçı Örgütler Listesi'ne 92. sıradan eklendi.[12]
Yangulbayev ailesine yönelik tehditler başta Çeçenistan'ın lideri Ramzan Kadirov olmak üzere yapıldı. Kadirov, aileyi "teröristlerin suç ortakları" olarak nitelendirdi ve onları gözaltına almaya, direnme durumunda ise "suikast" yapmaya çağırdı.[13]
Ağustos 2022'de hareketin telegram kanalının moderatörü Salman Tepsurkayev'in Kadırov'un güvenlik servisleri tarafından öldürüldüğü bildirildi.[14][15]
Hareket, Rusya'daki seferberliğin duyurulmasından sonra, insan hakları aktivistlerinin Çeçenya'da erkeklerin kaçırılması ve Ukrayna'ya gönderilmeleri yönünde tehditlerle ilgili zaten çok sayıda şikayet aldığını belirtti.[16]
Rus propaganda şirketi İnternet Araştırma Ajansı, Adat hareketini, "Çeçenya ve Rusya'yı itibarsızlaştırmak için" oluşturulmuş batılı güçlerin bir projesi olarak tanımladı.[17]
Kaynakça
değiştir- ^ a b "«Народное движение "Адат"» внесено в перечень запрещенных организаций". www.kommersant.ru (Rusça). 11 Temmuz 2022. 18 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "Критикующее Кадырова «Движение Адат»* внесли в перечень запрещенных". ПРАВО.Ru (Rusça). 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ ""Если Кадыров меня устранит, 1ADAT на этом не закончится". Ибрагим Янгулбаев о созданном им движении". RFE/RL (Rusça). 5 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "Минюст внес чеченское оппозиционное движение «Адат» в реестр экстремистских организаций". Meduza (Rusça). 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "Минюст внес в список запрещенных организаций «Народное движение «Адат»". РБК (Rusça). 15 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "«Народное движение "Адат"» включили в перечень запрещенных объединений". Афиша. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ Новости, Р. И. А. (11 Temmuz 2022). "Движение сына экс-судьи Янгулбаева включили в реестр запрещенных в России". РИА Новости (Rusça). 19 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "В Чечне против сына экс-судьи завели дело о призывах к терроризму". РБК (Rusça). 10 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "Верховный суд Чеченской Республики". vs—chn.sudrf.ru. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "1ADAT не будет оспаривать признание своего движения экстремистским". RFE/RL (Rusça). 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "Минюст внес "Народное движение "Адат" в перечень запрещенных в России организаций". Российская газета. 11 Temmuz 2022. 22 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "Русский национализм и ксенофобия. Итоги июля 2022 года". SOVA Center for Information and Analysis. 9 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "Критикующее Кадырова «Народное движение Адат» признали экстремистским. Его создателем является сын бывшего чеченского судьи Янгулбаева". The Insider (Rusça). 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ Достоевский, Генри (24 Ağustos 2022). "«Команда против пыток»: в Чечне убит модератор оппозиционного Telegram-канала". Главные события в России и мире | RTVI (Rusça). 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ Рудомский, Руслан (24 Ağustos 2022). "Вставили гранату в рот и взорвали: в Чечне жестоко убили похищенного критика Кадырова". OBOZREVATEL NEWS (Rusça). 28 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "В Чечне похищают мужчин, подавших на загранпаспорт – DW – 24.09.2022". dw.com (Rusça). 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.
- ^ "Минюст признал чеченское «Народное движение Адат» экстремистским". ura.news. 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022.