Aerogram

Aerogram uçak postası ile yollanmak üzere özel olarak hazırlanmış ince, hafif ve kenarları zamklanmış bir kâğıttır. Aerogramda kâğıt ve zarf aynı kâğıttan oluşur, mektup yazıldıktan sonra katlanarak zarf hâline getirilir ve zamklı yerleri ıslatılarak yapıştırılır. Hava taşımacılığının başladığı dönemde taşınabilen ağırlık kısıtlı olduğu için postanın hafif olması çok önemliydi, aerogramda amaçlanan hafif bir mektup ile indirimli tarife sağlanması olduğundan içine başka şeyler konması yasaklanmıştır.

Aerogramlar genel olarak pul yapıştırılmadan gönderilir, ancak bu kural dünyadaki bütün ülkeler için geçerli değildir. Pul yapıştırılarak kullanılmak üzere hazırlanan aerogramlara 'formüler aerogram' denir. Formüler aerogramlar posta idareleri tarafından hazırlandığı gibi özel kuruluşlar tarafından da hazırlanabilirler.

Tarihçe

Çıkarılan ilk aerogram - Irak 1933

Hafif ve kendinden kapatılabilen bir mektup önerisi Yakın Doğu Kuvvetleri - Middle East Force (MEF) İkinci Posta Müdürü olan Yarbay R. E. Evanst tarafından ortaya atılmıştır. Bu fikir İngiliz Ordusu tarafından uygulanmaya başlanmıştır.

1 Mart 1941 tarihinde Yakın Doğu ve Birleşik Krallık arasında başlatılan hava postası servisi Imperial Airways şirketinin deniz uçakları ve askeri uçakların birlikte kullanılması ile yürütülüyordu. Aerogram kullanılarak yapılan askeri yazışmalar daha sonraları sivil kullanıma öncülük etmiştir.

Amerika Birleşik Devletleri'nde artık aerogram çıkarılmamaktadır, elde olan stoklar tüketildiği zaman yenileri bastırılmayacaktır.^[1]

1964 yılında çıkarılan üç çeşit aerogram

Türkiye Cumhuriyeti Posta idaresi 1964 yılında değişik uçuş mesafelerine uygulanan tarifelere uygun olarak üç adet aerogram bastırmıştır, ancak bunların genel kabul görmemesi, içlerine konulan ekstra kâğıtlar ve tarifelerin özellikle enflasyon nedeni ile sıkça değişmesi gibi nedenlerden uygulama başarılı olamamıştır.

Kaynakça

^ Airpost Journal: vol 78, no.2, February 2007 pub: American Air Mail Society 17 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Aerogram ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Letter Post Manual (Universal Postal Union, Berne, 1985). Aerogramlar için geçerli UPU kuralları. (İngilizce)
Royal Engineers Museum Ordu Posta Hizmetleri(1939-45)- Aerogramın kökenleri (İngilizce)
Aerogramme Society website aerogram ile ilgili konularda bilgiler (İngilizce)

[1] Airpost Journal: vol 78, no.2, February 2007 pub: American Air Mail Society 17 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]