Massospondylus
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Massospondylus, Erken Jura Dönemi içerisinde yer alan Hettangiyen-Pliyensbahiyen dönemleri arasında; yaklaşık 200–183 milyon yıl önce yaşamış, Sauropodomorpha kladına mensup bir dinozor cinsi. Richard Owen tarafından 1854'te Güney Afrika'da keşfedilen kalıntılardan tanımlanmıştır ve bu nedenle adı verilen ilk dinozorlardan biridir. Fosiller o zamandan beri Güney Afrika, Lesotho ve Zimbabve'deki diğer yerlerde bulunmuştur. Arizona'nda, Colorado Platosu'nda bulunan Kayenta Formasyonu ile Hindistan ve Arjantin'den gelen örnekler çeşitli zamanlarda bu cinse atanmıştır, ancak Arizonalı ve Arjantinli fosiller artık diğer cinslere ait olarak sınıflandırılmaktadır.
| Massospondylus | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bipedal Massospondylus'un fosili rekonstrüksiyonu | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
Cinsin tip türü M. carinatus olup; son 150 yıl içinde yedi tür daha isimlendirilmiştir, ancak bunlar arasında yalnızca M. kaalae hala geçerli kabul edilmektedir. Erken sauropodomorf sistematiği, son birkaç yılda sayısız revizyondan geçmiş olup; birçok bilim insanı, Massospondylus'un dinozor evrim ağacında tam olarak nerede olduğu konusunda hemfikir değildir. Massospondylidae adı bir zamanlar cins için icat edilmiştir, ancak erken dönem sauropodomorf dinozorların birbirleriyle ilişkilerine dair bilgi değişkenlik gösterdiğinden ötürü, hangi dinozorların, eğer varsa, Massospondylidae grubuna ait olduğu belirsizdir. 2007'de yayımlanmış çeşitli çalışmalar ailenin geçerliliğini desteklemektedir.
Massospondylus uzun süredir dört ayaklı olarak tasvir edilmesine rağmen, 2007 yılında yapılan bir çalışmada iki ayaklı olduğu bulundu. Erken dönem sauropodomorfların omnivor olabileceği düşünülse de, Massospondylus muhtemelen bir bitki yiyiciydi (otobur). 4-6 metre uzunluğundaki bu hayvanın uzun boynu ve kuyruğu, küçük bir başı ve ince gövdesi vardı. Ön ayaklarının her birinde, savunmada veya beslenmede kullanılan keskin bir başparmak pençesi vardı. Son araştırmalar, Massospondylus'un ömrü boyunca istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü, kuşlarınkine benzer hava keselerine sahip olduğunu ve yavrularına bakmış olabileceğini göstermektedir.
Massospondylus ismi, Yunancada yer alan μάσσων (massōn, "daha uzun") ve σπόνδυλος (spondylos, "omur") kelimelerinin birleştirilmesiyle türetilmiştir.