Afganistan Devrimci Kadın Birliği
Afganistan Devrimci Kadın Birliği veya kısaca RAWA (Farsça: جمعیت انقلابی زنان افغانستان), İngilizce: Revolutionary Association of the Women of Afghanistan), 1977 yılında Afganistan’ın başkenti olan Kâbil’de Meena Keshwar Kamal liderliğinde kurulmuştur.[1] RAWA, feminist, köktendincilik karşıtı, seküler demokrasi için çalışan ve laiklik yanlısı bir organizasyondur.[2]
| Afganistan Devrimci Kadın Birliği جمعیت انقلابی زنان افغانستان | |
|---|---|
 Afganistan Devrimci Kadın Birliği'nin logosu | |
| Kısaltma | RAWA |
| Kuruluş | 1977 |
| Kurucu | Meena Keshwar Kamal |
| Kuruluş yeri | Kâbil, Afganistan |
| Resmî site | rawa.org |
Amacı
değiştirMeena Keshwar Kamal, ifade özgürlüğü ve siyasi faaliyetler yürütme hakkını kazanmak için 1977 yılında RAWA’nın temelini atmıştır.[1] RAWA, kurulduğu günden bu yana Afganistan’ın yoksul ve susturulmuş kadınlarının sesini duyurmak için mücadele etmektedir. RAWA, Afgan kadınlarına hak ve potansiyelleri konusunda sosyal ve siyasi farkındalık kazandırmayı hedeflemektedir. İnsan hakları ve sosyal adaletin sağlanması için varlığını sürdüren, Afgan kadınlarının bağımsız siyasi/sosyal örgütü olarak bilinen RAWA’nın Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgal ettiği dönemdeki öncelikli amacı, demokrasi mücadeleleri ve kadınların eğitimle bilinçlendirilmesi yönünde olmuştur. Dinî fundamentalistlerin ve aşırı köktendinci Taliban’ın kadın karşıtı ve şovenist yönelimi, 1992 yılında Sovyet yanlısı kukla rejiminin devrilmesinden bu yana RAWA’nın siyasi mücadelesinin odak noktasını oluşturmuştur. Taliban döneminde bir taraftan Pakistan sınırındaki mülteciler için açtığı okullar ve Afganistan içinde evlerde verdiği gizli kurslarla modern eğitim faaliyetini yürütürken, diğer taraftan Taliban yönetiminin insanlık dışı uygulamalarını dünyaya duyurmaya çalışmıştır. RAWA, daha sonraki dönemde Kuzey İttifakı olarak adlandırılan mücahitlerin gelmesi ile 60 bin kişinin katledilmesi üzerine bu vahşeti ve kadınlara yapılanları dünyaya duyurmaya çalışmıştır. RAWA misyonunu “bağımsız, özgür, demokratik ve laik bir Afganistan’ın kurulması için mücadele etmek” olarak ifade etmektedir.
RAWA'nın Gizliliği
değiştirRAWA'nın kadın üyeleri, açık bir tavır aldıkları Taliban ve diğer anti-seküler gruplar tarafından gelebilecek saldırılara karşı önlem olarak takma adlar kullanıyorlar. Dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar faaliyetlerini tanıtırken yüzlerinin görüntülenmesine ve kimliklerinin deşifre edilmesine izin vermiyorlar.
Taliban Dönemi Afganistan'ında Kadın
değiştirAfganistan'da 1992'de iktidara radikal dincilerin gelmesiyle, kadınların sahip olduğu sosyal, ekonomik ve kültürel haklar bakımından çok daha geriye gidilen bir dönem başlamıştır. Sonrasında 1996-2001 yılları arasında iktidarda kalan Taliban, kadınları kamu alanlarından yasaklayarak eğitime ve istihdama olan erişimlerini de kesmiştir. Kısacası kadına ve kadın haklarına bir nevi sansür gelmiştir. Taliban'ın ülkeyi şeriatla yönettiği dönemde, politik olarak devlet mekanizmalarının işlememesi ve uygulamaya konulan yasalar kadın haklarının ihlaline neden olmuş ve kadınlara uygulanan baskıyı arttırmıştır. Bu kapsamda bir kadının yanında aileden bir erkek olmadan dışarı çıkması ve erkek doktora muayene olması dahi yasaklanmıştır. Kadınların başlarından ayakuçlarına kadar bedenlerini örten burka adı verilen bir tür çarşaf giyinmeleri istenmiştir. Taliban yönetimi döneminde, ülkedeki okullar yakılarak kızların eğitime erişimleri engellenmiştir.[3] Taliban yanlısı gruplar tarafından kız öğrencilere ve öğretmenlere çeşitli saldırılar düzenlenmiş, kadın hakları savunucuları tehdit edilerek sindirilmiş ve birçok kadın katledilmiştir. Taliban dönemi Afganistan'ında adalet, hukuk düzeni ve özgürlükler konusunda büyük ölçekte ihlaller gerçekleşmiştir.[4]
Kaynakça
değiştir- ^ a b Toynbee, Polly (28 Eylül 2001). "Behind the burka". The Guardian. 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ "RAWA testimony to the Congressional Human Rights Caucus Briefing". U.S. Congressional Human Rights Caucus. 18 Aralık 2001. 28 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ "Hundreds of Afghan women jailed for 'moral crimes'". BBC. 28 Mart 2012. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2012.
- ^ Starkey, Jerome (31 Mart 2009). "Afghan leader accused of bid to 'legalise rape'. UN and women MPs say Karzai bowed to Islamic fundamentalists before poll". The Independent. Kabul. 1 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2010.