Agacher Şeridi Savaşı
Agaçer Şeridi Savaşı ya da bir diğer adı ile Noel Savaşı, Afrika kıtasında yer alan Burkina Faso ile Mali arasında sınır anlaşmazlığı nedeniyle 25 Aralık ile 30 Aralık 1985 tarihinde yaşanan kısa süreli savaştır.
| Agaçer Şeridi Savaşı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Burkina Faso |
 Mali | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Thomas Sankara | Moussa Traoré | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 4.600 | 7.600 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 141 | 38 | ||||||||
Bölgenin geçmişi
değiştirSavaşa neden olan Agaçer çöl şeridinde ki bölgede var olan dört köy Mali kontrolünde bir bölgeydi. Fransa'nın koloni döneminde belirlediği sınır çizgileri sonucunda Burkina Faso'da kalan bölge için Mali, idareyi yeniden ele alabilmek adına askeri müdahalede bulunmuştur.
Mali ile Burkina Faso (o tarihte Yukarı Volta) bu bölge için bu savaştan önce de, Aralık 1974 tarihinde de karşı karşıya gelmiş, karşılıklı silahların çekildiği ve kurşun atıldığı bu olay daha fazla büyümeden sona erdirilmiştir. O dönem Senegal devlet başkanı Léopold Sédar Senghor arabuluculuğunda aralarında Togo, Nijer ve Gine temsilcilerinin de bulunduğu komisyon kurulması Mali ve Burkina Faso tarafından kararlaştırılmış ve kabul edilmiştir.[1] Bölgeyi harita bazında, etnik grup bazında inceleyerek sınır çizgisini belirleme konusunda çalışma yapacağı açıklanan bu komisyon hayata geçirilememiştir.[2]
Noel Savaşı
değiştirBurkina Faso'da gerçekleştirilen nüfus sayımı doğrultusunda bölgeye 14 Aralık 1985'te ayak basan sayım memurlarını, bölgeyi kendi toprağı olarak gören Mali'nin sınır ihlali yapmakla suçlaması neticesinde askeri müdahale de bulunarak memurların görevlerini yapmasını engellemiştir. Bu olay üzerine Burkina Faso birlikleri memurlara yardım edebilmek adına sınıra sevk edilmiştir. Burkina Faso birliklerinin sınıra gelmesi sonucunda Mali devlet başkanı Moussa Traoré, mevkidaşı Thomas Sankara'yı birliklerini geri çekmesi yönünde uyarmıştır. Burkina Faso birlikleri 20 Aralık 1985'te geri çekilmesine rağmen Mali birlikleri 25 Aralık 1985'te karşı saldırıya geçerek Burkina Faso'ya saldırmıştır. Bu olay üzerin Burkina Faso seferberlik ilan etmiş, 30 Aralık 1985 tarihine kadar süren çatışmalarda çoğunluğu sivil halk olmak üzere can kayıpları yaşanmıştır.[3]
Ateşkes
değiştir26 Aralık ve 27 Aralık 1985 tarihlerinde Libya'nın Afrika Birliği Bakanı Ali Abdel Salam al-Traiki ve Afrika Birliği Örgütü önderliğinde iki ateşkes çağrısı yapılsa da, başarı sağlanamamıştır. Üçüncü bir deneme için girişimde bulunan ve her iki devletin haricinde Senegal, Fildişi Sahili, Moritanya, Nijer ve Togo'nun da dahil olduğu Batı Afrika Savunma Paktı (Accord de non-agression et de défense) (ANAD), bu girişimde başarılı olarak 30 Aralık 1985'te ateşkes ilan edilmesini sağlamıştır.
Uluslararası Adalet Divanı kararı
değiştirAteşkes neticesinde her iki ülkede haklarını aramak için Uluslararası Adalet Divanı'na başvuruda bulunarak konunun çözümünü istemişlerdir. UAD, 10 Ocak 1986'da yaptığı çağrı ile her iki ülke birliklerinin de bölgeden çekilmesini talep etmiş, 17 Ocak 1986 tarihinde de ANAD toplantısı için Yamoussoukro'da bulunan her iki ülkenin devlet başkanı da birliklerini çekmeye hazır olduklarını ifade etmişlerdir.
22 Aralık 1986 tarihinde UAD tarafından açıklanan karar uyarınca tartışmalı bölgenin üç nehir bölgesi olarak adlandırılan güney kesimleri Burkina Faso'ya verilirken, Mali kuzeyde kalan dört köy ve çevresini elde etmiştir. UAD tarafından açıklanan bu karar sonrasında her iki ülkede yaptıkları açıklamada kararı kabul ettiklerini beyan etmişlerdir.[4][5]
Kaynakça
değiştir- ^ Revue génerale de droit international public, Jg. 79 (1975), Sayfa 834
- ^ Uluslararası Adalet Divanı: Affaire du différend frontalier (Burkina Faso/République du Mali). Den Haag 2007, Sayfa 58.
- ^ Arès, Société pour le développement des études de défense et de sécurité internationale (SDEDSI) tarafından yayımlanmıştır, Lyon, Jg. 8 (1986), Sayfa 187
- ^ Emmanuel Salliot: A review of past security events in the Sahel 1967. Sayfa 22
- ^ Uluslararası Adalet Divanı kararı: Case Concerning The Frontier Dispute (Burkina Faso/Republic Of Mali). 22 Aralık 1986 kararı UAD:Burkina Faso-Mali sınır anlaşmazlığı kararı 18 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir- Uluslararası Adalet Divanı: Affaire du différend frontalier (Burkina Faso/République du Mali). Accord, compromis, mémoire du Burkina Faso et annexes au mémoire. United Nations Publications, Den Haag 2007
- Frank Pfetsch: Konflikte seit 1945 – Schwarzafrika. Daten – Fakten – Hintergründe. Ploetz Yayınevi, Freiburg 1990