Vikipedi

Alfa ve beta erkek

Alfa erkek ve Beta erkek etolojideki alfa ve beta hayvan kavramlarından türetilmiş, erkekleri tanımlamak için kullanılan sözdebilimsel terimlerdir. Ayrıca alfa ve beta terimleri kadınlarda da kullanılabilir. Bunların yanı sıra Yunan alfabesinin sigma ve omega gibi diğer harfleri de bu tanımlarda ayrıca kullanılabilir. Bu terimlerin insanları tanımlamak için yaygınlaştırılması bilim insanlarınca büyük ölçüde eleştirilmiştir.[1][2]

Her iki terim de internet memelerinde sıkça kullanılmaktadır.[3] Beta terimi, özellikle incel grupları arasında, atılgan veya erkeksi bulunmayan ve kadınlar tarafından dışlandıklarını düşünen bazı manosphere üyeleri tarafından, kendilerini aşağılama amacıyla kullanılmaktadır.[4][5] Ayrıca, özellikle kadınlara karşı atılgan olmadığı düşünülen diğer erkeklere ilişkin olumsuz bir sıfat olarak da kullanılmaktadır.[3][6] İnternet kültüründe sigma erkek terimi de sıkça kullanılmaktadır ve 2021 yılında popülerlik kazanmıştır. Ancak, genellikle sigma erkek terimi inceller ile dalga geçmek için kullanılmaktadır.

Tarihi

değiştir

Bu terimler, 1990'lardan önce neredeyse yalnızca hayvan etolojisinde kullanılıyordu. Özellikle dişilerle çiftleşme ayrıcalıkları, bölgeyi koruma yeteneği ve sürü ya da grup içindeki gıda tüketimi hiyerarşisi gibi konularla ilgili olarak tercih ediliyordu.[7] Hayvan etolojisinde beta, sosyal hiyerarşide kendisinden daha yüksek konumdaki bireylere itaat eden, dolayısıyla yemek için beklemek zorunda olan ve çiftleşme için daha az ya da yok denecek kadar az fırsatı olan bir hayvanı ifade etmektedir.[8]

Primatolog ve etolog Frans de Waal, 1982 tarihli Şempanze Siyaseti: Maymunlar Arasında Güç ve Seks adlı kitabında, bir şempanze kolonisi üzerinde yaptığı gözlemlerin insan etkileşimlerine de uyarlanabileceğini öne sürmüştür. Kitap, Chicago Tribune gibi yayınlarda, insanlardaki güç hiyerarşileriyle benzerlikler açısından ele alınmıştır.

1990'ların başında, bazı medya kuruluşları alfa terimini insanlara, özellikle iş dünyasında başarılı ve "erkeksi" erkeklere atıfta bulunarak kullanmaya başlamıştır. New York yazarı Jesse Singal, bu terimlerin popülerleşmesini 1999 yılında Time dergisinde yayımlanan bir makaleye dayandırır. Bu makalede, o dönem başkan adayı Al Gore’un danışmanlarından Naomi Wolf, Gore’un bir "Beta erkeği" olduğunu, halk tarafından güçlü olarak görülmesi için Oval Ofis’teki "Alfa erkeğini" alt etmesi gerektiğini savunmuştur. Singal ayrıca, Neil Strauss’un 2005’te yayımlanan ve çok satan The Game adlı kız tavlama sanatı kitabının, alfa erkeğini arzu edilen bir ideal olarak popülerleştirdiğini belirtmektedir.[9]

Kullanımı

değiştir

İnsanlar arasında “alfa erkekler” ve “beta erkeklerden” meydana gelen bir baskınlık hiyerarşisi olduğu görüşü bazen ana akım medyaya da yansımaktadır. Alfa erkek terimi, baskın olan herhangi bir erkeğe, özellikle de zorbalara sıklıkla kullanılmaktadır.[10] Bununla birlikte hükmetme davranışının ideal bir flört ya da romantik bir partner için nadiren olumlu bir özellik olarak görülmektedir ve bir çelişki yaratmaktadır.[11] Uzmanlar, kadınların “alfa erkekleri” arzulamaya “yatkın” olduğu yönündeki iddiaları kadın düşmanı ve klişe olarak görmekte ve araştırmalarda bilimsel olarak bu iddiaları desteklememektedir.[12][13][14] İnsanların çiftleşme davranışlarını inceleyen evrimsel psikologlar, insanların sosyal hiyerarşilerde yükselmek için iki farklı strateji kullandığını öne sürmüştür. Ayrıca, prestijin, erkeklerin kadınlar için çekiciliğini oluşturmada baskınlıktan çok daha önemli bir rol oynadığı sonucuna varmışlardır.[11] Bilişsel bilimci Scott Barry Kaufman şöyle özetlemektedir:[11]

Araştırmalar, ideal erkeğin “agresif, talepkâr, baskın, sessiz, utangaç veya itaatkâr” gibi özelliklere sahip olmadığını; aksine, atılgan, kendine güvenen, yumuşak başlı ve nazik bir karakter taşıdığını ortaya koyuyor. Başka bir deyişle, ideal erkek baskın değil, prestijli bir erkektir. Nitekim, hem atılgan hem de nazik olan prestijli erkek, kadınlar tarafından hem kısa süreli hem de uzun süreli ilişkilerde en çekici erkek olarak görülmektedir.

Beta terimi, manosfer topluluklarında, kadınlar tarafından kolayca sömürüldüğünü veya dışlandığını hisseden erkeklere yönelik bir ifade olarak da sıkça kullanılmaktadır.[15][16][17] Bu kavramların kullanımı oldukça çelişkilidir. Medya çalışmaları uzmanı Debbie Ging, toplulukların “alfa, beta, omega ve zeta erkekliği” hakkındaki teorilerini “karışık ve çelişkili” olarak tanımlamıştır.[16] Beta kimi zaman hakim erkekliği benimsemeyen erkekler arasında kendini tanımlama amacıyla kullanılır.[4][5] Bu terim aynı zamanda bazen feminist olan veya feminist olarak algılanan ya da “beyaz şövalyeler” gibi davrandığı düşünülen erkekler için aşağılayıcı bir ifade olarak da kullanılmaktadır.[18] Bazı manosphere grupları, manosphere'deki diğer grupların üyelerine betalar demektedir. Örneğin, MGTOW topluluğunun üyeleri bazen erkek hakları aktivistlerine veya incellere bu ifadeyi kullanmaktadır.[4] Ayrıca topluluklar içinde nice guy, cuck, simp, ve soy boy gibi tanımlamalar da kullanılmaktadır.[15][19][20][21]

Sigma erkek

değiştir

Sigma erkek, maskülen erkekleri tanımlamak için kullanılan bir internet argosudur. Bu terim 2010'ların sonu ve 2020'lerin başında internet kültüründe öne çıkmış ve çok sayıda meme, grafiti ve videoya ilham kaynağı olmuştur.[22] Bir alfa erkeği ile eşit derecede güçlü olan ancak alfa-beta erkek hiyerarşisinin dışında “yalnız kurt” olarak var olan bir erkeği belirtmek için kullanılır. Manospherede, “en nadir” erkek türü olarak kabul edilir.[23][24][25][26] 2023 yılında #sigma sosyal medya platformu TikTok'ta 46 milyardan fazla görüntülenme elde etmiştir.[27]

Bu terim ilk olarak Amerikalı bir blog yazarı olan Vox Day tarafından ortaya atılmıştır.[28] Daha sonra Kaliforniyalı plastik cerrah John T. Alexander tarafından “Sigma Erkek: Kadınlar Gerçekten Ne İster” isimli bir kitap yayınlandı. Sigma erkek terimi 2018'de önce YouTube'da yer aldı, 2021'de ise Lily Simpson'ın bir tweet'inin ardından viral oldu.[29][30][31]

Sigma erkeği terimi aynı zamanda ironi ve alaycı bir anlam kazanmış, genellikle “manosfer” konseptiyle ve sigma erkeği zihniyetinin bir parçası olarak kabul edilen tuhaf ve saçma eylemlerle alay etmiştir.[32][33] Sosyal medyada bu terim genellikle film ve dizilerdeki idealist, maskülen kurgusal karakterleri tanımlamak için kullanılmaktadır. Özellikle aktör Christian Bale'in 2000 yapımı Amerikan Sapığı filminde canlandırdığı Patrick Bateman karakteri, hem memelerde hem de tartışmalarda sıklıkla “sigma erkeği”nin ideal bir temsili olarak gösterilmektedir.[34][35]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Hawley, P. H.; Little, Todd D.; Card, Noel A. (January 2008). "The myth of the alpha male: A new look at dominance-related beliefs and behaviors among adolescent males and females". International Journal of Behavioral Development. 32 (1). ss. 76-88. doi:10.1177/0165025407084054. 
  2. ^ Hosie, Rachel (9 Mayıs 2017). "The Myth of the Alpha Male". The Independent. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  3. ^ a b Friedland, Roger (2018). "Donald's Dick: A Man Against the Institutions". Mast, Jason L.; Alexander, Jeffrey C. (Ed.). Politics of Meaning/Meaning of Politics: Cultural Sociology of the 2016 U.S. Presidential Election. Basingstoke: Palgrave Macmillan. ss. 126-127. doi:10.1111/soin.12328. ISBN 978-3-319-95944-3. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020. 
  4. ^ a b c Jones, Callum; Trott, Verity; Wright, Scott (2020). "Sluts and soyboys: MGTOW and the production of misogynistic online harassment". New Media & Society. 22 (10). ss. 1903-1921. doi:10.1177/1461444819887141. ISSN 1461-4448. 
  5. ^ a b Nicholas, Lucy; Agius, Christine (2018). The Persistence of Global Masculinism: Discourse, Gender and Neo-Colonial Re-Articulations of Violence. Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan. doi:10.1007/978-3-319-68360-7. ISBN 978-3-319-68359-1. LCCN 2017954971. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020. 
  6. ^ Clark-Flory, Tracy (1 Temmuz 2014). "In praise of the 'beta male'". Salon. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Gese, Eric M.; Ruff, Robert L.; Crabtree, Robert L. (1996). "Foraging ecology of coyotes (Canis latrans): the influence of extrinsic factors and a dominance hierarchy". Canadian Journal of Zoology. 74 (5). ss. 769-783. doi:10.1139/z96-089. ISSN 0008-4301. 
  8. ^ Davies, N. B. (1984). "Cooperation and conflict among dunnocks, Prunella modularis, in a variable mating system". Animal Behaviour. 33 (2). ss. 628-648. doi:10.1016/S0003-3472(85)80087-7. 
  9. ^ Singal, Jesse (18 Mayıs 2016). "How America Became Infatuated With a Cartoonish Idea of 'Alpha Males'". New York. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ de Waal, Frans (2017). "The Surprising Science of Alpha Males". MedPage Today. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021. 
  11. ^ a b c Kaufman, Scott Barry (10 Aralık 2015). "The Myth of the Alpha Male". Greater Good Magazine. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ Steadman, Ian (4 Haziran 2014). "The sexist pseudoscience of pick-up artists: the dangers of 'alpha male' thinking". New Statesman. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021. 
  13. ^ Burnett, Dean (10 Ekim 2016). "Do alpha males even exist?". The Guardian. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021. 
  14. ^ Hosie, Rachel (9 Mayıs 2017). "The Myth of the Alpha Male". The Independent. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021. 
  15. ^ a b Nagle, Angela (2017). Kill All Normies: Online Culture Wars From 4Chan And Tumblr To Trump And The Alt-Right. Alresford, UK: Zero Books. ISBN 978-1-78535-543-1. 
  16. ^ a b Ging, Debbie (2019). "Alphas, Betas, and Incels: Theorizing the Masculinities of the Manosphere". Men and Masculinities. 22 (4). ss. 638-657. doi:10.1177/1097184x17706401. ISSN 1097-184X. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024 – The Wikipedia Library vasıtasıyla. 
  17. ^ Van Valkenburgh, Shawn P. (2021). "Digesting the Red Pill: Masculinity and Neoliberalism in the Manosphere". Men and Masculinities. Cilt 24. ss. 84-103. doi:10.1177/1097184X18816118. ISSN 1097-184X – The Wikipedia Library vasıtasıyla. 
  18. ^ Mendes, Kaitlynn; Ringrose, Jessica; Keller, Jessalynn (2019). Digital Feminist Activism: Girls and Women Fight Back Against Rape Culture. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-069785-3. OCLC 1050133589. 
  19. ^ Ward, Anna Maria (1 Nisan 2020). "Here's why people are calling each other 'simps' online". The Daily Dot. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020. 
  20. ^ Hosie, Rachel (30 Ekim 2017). "This is the far right's new favourite insult". The Independent. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  21. ^ Gambert, Iselin; Linné, Tobias (2018). "From Rice Eaters to Soy Boys: Race, Gender, and Tropes of 'Plant Food Masculinity'". Animal Studies Journal. 7 (2). ss. 120-179. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  22. ^ Placido, Dani Di. "The Pseudoscience Behind The 'Sigma Male,' Explained". Forbes (İngilizce). 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  23. ^ "Sigma Grindset / Hustle Culture Memes". Know Your Meme. 24 Şubat 2021. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  24. ^ Dazed (13 Ocak 2022). "Rise and grind: how 'sigma males' are upturning the internet". Dazed. 18 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  25. ^ Bharti, Bianca (3 Şubat 2021). "What is a sigma male — the so-called rarest man?". National Post. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  26. ^ Blackmon, Freddy. "Rise of the Sigma Male – The Lone Wolf". mensvariety.com. 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  27. ^ Reix, Justine (28 Nisan 2023). "The Rise of the 'Sigma Male', a New Kind of Toxic Masculinity". Vice News. 28 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2024. 
  28. ^ "TikTok Is Obsessed With Sigma Males, but What Exactly Is a Sigma Male?". Distractify. 19 Ocak 2023. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  29. ^ "Inceldom Is Critical to Nick Fuentes' Grift". MEL Magazine. 5 Nisan 2022. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  30. ^ "Sigma, simp and all the other misinterpreted terms on social media you need to know about". The Financial Express. 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  31. ^ "Is the Sigma Male the New Alpha? Does It Even Matter?". www.yahoo.com. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  32. ^ Dazed (13 Ocak 2022). "Rise and grind: how 'sigma males' are upturning the internet". Dazed (İngilizce). 18 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022. 
  33. ^ "Interview with A Sigma Male". The Oxford Student (İngilizce). 18 Şubat 2022. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022. 
  34. ^ Hoghaug, James (13 Eylül 2022). "Sigma or Killer? The Truth Behind American Psycho's Patrick Bateman". cbr.com. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
  35. ^ Reix, Justine (28 Nisan 2023). "The Rise of the 'Sigma Male', a New Kind of Toxic Masculinity". Vice (İngilizce). 28 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Alfa_ve_beta_erkek&oldid=34585278" sayfasından alınmıştır