Alim Han

Buhara Emiri
11 Aralık 2023 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 1 değişiklik bulunmaktadır.

Muhammed Alim Han (Özbekçe: Muhammad Olim Xon, Farsça: محمد عالم خان; d. 3 Ocak 1880, Buhara - ö. 28 Nisan 1944, Kabil), Buhara Emirliği'nin ve Özbek Mangıt Hanedanı'nin son Emiri.

Muhammed Alim Han
Alim Han'ın 1911 yılında Prokudin-Gorkski tarafından çekilen fotoğrafı
Buhara Emiri
Hüküm süresi3 Ocak 1911 - 30 Ağustos 1920
Önce gelenAbd al-Ahad Han
Sonra gelenMonarşi, Kızıl Ordu işgali ile yürürlükten kaldırılmıştır. Sovyetler bölgeyi devraldı
Doğum3 Ocak 1880
Buhara, Buhara Emirliği (Günümüz Özbekistan)
Ölüm28 Nisan 1944 (64 yaşında)
Kabil, Afganistan
Tam adı
Emir Seyyid Mir Muhammed Alim Han
HanedanMangıt Hanedanı

Buhara Emirliği, 1873 yılında Rus İmparatorluğu'nun himayesine girdi, fakat ülkenin iç siyaseti Emir tarafından yönetilmeye devam etti. Alim Han 13 yaşındayken, babası Abdulahad Han tarafından yönetimi ve modern askerî teknikleri öğrenmesi için Sankt-Peterburg'a gönderildi. 1896'da Rus İmparatorluğu Hükûmeti tarafından resmen Buhara Emirliği'nin veliahtı olarak kabul edildi ve memleketine döndü. Buhara'da babasına yardımcı olduktan sonra Nesef (bugünkü Karşı şehri) valisi oldu ve 12 yıl yönetti. Ardından Karmana (bugünkü Nevai şehri) şehrini 2 yıl yönetti. Babasının ölümünden sonra gelenekçiler ve reformcular arasındaki çekişme ortamında Emir olan Alim Han, önce ulema sınıfı bastırmak için reformcuları ve modernleşmeyi destekledi. Ancak zamanla gelenekçileşti. Sonuç olarak reformcular Moskova ve Kazan'a iltica etmek zorunda kaldılar.

Tahttan indirilişi ve ölümü

değiştir
 
Alim Han Türbesi, Afganistan

Mart 1918'de Genç Buharalılar hareketi, Taşkent'teki Kızıl Ordu güçlerinin yardımıyla Buhara'yı almaya çalıştı. Kızıl Ordu, Buhara'nın kapılarına yürüyüp Alim Han'dan şehri Genç Buharalılar'a teslim etmesini istedi. Fakat Alim Han yanıtını, Bolşevik delegelerini ve Buhara ile Buhara civarındaki yüzlerce Bolşevik destekçisini öldürerek verdi. Ordular Taşkent'e dönmek zorunda kaldılar.

Rusya İç Savaşı sırasında Moskova'daki Sovyet yönetimi Taşkent'e takviye kuvvetlerini gönderdi. 30 Ağustos - 2 Eylül 1920 tarihleri arasında Mihail Frunze komutasındaki Kızıl Ordu Buhara'yı teslim almak üzere saldırdı. Dört gün süren çatışmadan sonra Ark Kalesi ağır hasar gördü ve Kalyan Camii'nde Kızıl Ordu'nun bayrağı dalgalandı. Yenilen Alim Han Duşanbe'ye kaçtı ve oradan da Afganistan'a sığındı. Alim Han, 28 Nisan 1944 tarihinde Afganistan'ın başkenti Kabil'de 64 yaşında öldü.

Dış bağlantılar

değiştir