Alman Çeşmesi (tablo)
Alman Çeşmesi, Osmanlı dönemindeki Asker Ressamlar kuşağının temsilcilerinden biri olan Bedri Kulları tarafından yapılmış bir yağlı boya tablodur. 1899 yılında tamamlanan eser, çok figürlü bir kompozisyon olmasından ötürü çağdaşları arasında öne çıkan ve başyapıt olarak değerlendirilen bir çalışmadır. Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nün koleksiyonundan devralınan tablo, Ankara Resim ve Heykel Müzesi'nin Osman Hamdi Bey Salonunda sergilenmektedir.
| |
| Sanatçı | Bedri Kulları |
|---|---|
| Yıl | 1899 |
| Tür | Yağlı boya |
| Boyutlar | 110x137 cm (çerçeveli) 84,5x111 cm (çerçevesiz) |
| Konum | Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Ankara |
Kompozisyon
değiştirTablonun merkezinde, dönemin Alman İmparatoru II. Wilhelm tarafından Osmanlı Sultanı II. Abdülhamid'e hediye olarak yaptırılmış olan Alman Çeşmesi'nin bir tasviri yer alır. Çeşmenin mimarisine ilişkin detayların incelikle tabloya aktarılmış olması, ressamın öncesinde detaylı bir gözlem yaptığına işaret eder. Sağ tarafta ise minareleri, kubbesi ve duvarları yine detaylı bir şekilde resmedilmiş olan Ayasofya yer alır. Sanatçının kompozisyonda aydınlatma direkleri ve peyzajda kullanılan elementlere yer vermiş olması da Sultanahmet Meydanı'nın 19. yüzyıl sonlarındaki görünümüne dair önemli ipuçları sunar. Renk seçimleri dikkate alındığında, sahnenin bir bahar gününün öğle saatlerini yansıttığı tahmin edilmektedir. Çeşmenin üst tarafında parlak bulut kümeleri yer alırken etraftaki bitki ve toprak dokusu da olağanca canlılığıyla tabloya aktarılmıştır.[1]
Perspektif kurallarına bağlı kalınarak çeşmenin etrafına çeşitli insan figürleri yerleştirilmiştir. Bunlar arasında şemsiyeli bir kadın ile birbirleriyle sohbet etmekte olan Osmanlı askerleri göze çarpar. Daha arkada ise fayton arabası ile bir çocuğun elinden tutmuş kadın görülmektedir. Söz konusu elemanlar, asker ressamların yaptığı çağdaş tablolardan farklı olarak, dönemin gündelik hayatına ilişkin sahneler sunarak Osmanlı toplumu hakkında fikir sahibi olmayı mümkün kılar. Bu bağlamda, Bedri Kulları'nın akranları arasında bir kıyas yapıldığında figüratif anlatımı en güçlü olan ressamlardan biri olduğu söylenebilir.[1]
Özellikleri
değiştirTuval üzerine yağlı boya tekniği ile oluşturulmuş resmin orijinal boyutu 84,5x111 cm ölçüsündedir. Sarı yaldız boyalı, dışı ince kenarlı bitkisel kabartma motifleriyle bezenmiş çerçevenin genişliği 15, derinliği ise 10 cm dolaylarındadır. Teşhirde olduğu haliyle ise tablonun boyutu 110x137 cm'dir.[1]
Yer aldığı yayınlar
değiştir- Mehmet Özel - İlk Dönem Sanatçıları (Ankara, 1990)
- Seyfi Başkan - Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye’de Resim (Ankara, 1990)
- Seyfi Başkan - Ondokuzuncu Yüzyıldan Günümüze Türk Ressamları (Ankara, 1991)
- Zeynep Yasa Yaman - İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Sanat (Ankara, 2012)
Kaynakça
değiştir- ^ a b c "Alman Çeşmesi". Ankara Resim Heykel Müzesi. Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü. 7 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.