Antoni Gaudí
Antoni Gaudí ya da tam adıyla Antoni Plàcid Guillem Gaudí i Cornet (25 Haziran 1852 - 10 Haziran 1926), İspanya’da Art Nouveau akımının İspanyol öncüsü olan Katalan mimar. Barselona’nın en ünlü mimari eserlerinin yaratıcısıdır.
Antoni Gaudí | |
---|---|
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 25 Haziran 1852 Reus |
Ölüm | 10 Haziran 1926 (73 yaşında) Barselona |
Vatandaşlık | İspanya |
Evlilik | Katarina Gaudí |
Çalışma ve başarıları | |
Etkin yılları | 1883 - 1926 |
Çalıştığı şehir | Barselona |
Mimarlık tarzı | Art Nouveau |
Ünlü yapıtları | Casa Milà Park Güell La Sagrada Familia |
Resmî sitesi | http://gaudicentre.cat/ |
İmzası | |
Wikimedia Commons'ta Antoni Gaudí |
25 Haziran 1852’de Katalonya’nın Reus kentinde doğdu. Bir bakır ustasının oğludur. 1869’da başladığı mimari eğitimi, askerlik hizmeti ve çeşitli nedenlerle sekiz yıl sürmüştür. 1878’de eğitimini tamamladığı Barselona kenti, tüm sanatsal etkinliklerinin merkezi olmuş ve kişiliğinin gelişiminde büyük yer tutmuştur. O dönem, Barselona’da özellikle tekstil endüstrisinin gelişmesiyle orta sınıfın güçlendiği, zenginliğin ve şehirsel gelişimin arttığı bir dönemdi. Gaudí, Fransız mimar Eugene Viollet-le-Duc ve “süsleme, mimarinin kaynağıdır” diyen İngiliz düşünür John Ruskin'in fikirlerinden etkilenmiştir. Zamanla 19. yüzyılın baskın tarihi stillerinin ötesine geçerek, kendi sınıflandırılması güç estetiğini yaratmıştır.
İlk önemli eseri, Vicens ailesi için 1883-1888 tarihleri arasında yaptığı Barselona'daki Casa Vicens adlı yazlık ev idi. Daha sonra Eusebi Güell adlı sanayici ile güçlü bir ilişki kurarak bu aile için yaptığı eserlerle Barselona'da prestij edinmiştir. Bu eserler, Güell Pavilyonu, Güell Sarayı, Güell Mahzeni, Colonia Güell Türbesi ve Güell Parkı'dır. Diğer önemli eserleri arasında Teresano Koleji, kendisine yılın binası ödülünü kazandıran Celvet Evi, Bellesgurad Villası, Battlo Evi ve La Pedrera adıyla bilinen Casa Milà bulunur.
En ünlü eseri ise hayatını adadığı, yapımı halen süren La Sagrada Familia bazilikasıdır. Gaudí, 1882'de Francesc de Paula Villar y Lozano tarafından yapımına başlanan bu kiliseyi tamamlama işini 1883'te üzerine aldı. Gittikçe daha fazla zamanını bu esere ayıran Gaudí, 1908'de başka proje almayı bıraktı ve 1926'daki ölümüne kadar sadece La Sagrada Familia ile uğraştı. Gaudi, tüm mimari bilgisini karmaşık semboller sistemi ve inancın gizemlerine ilişkin görsel açıklamalarla birleştirerek bir 20. yüzyıl katedrali yaratmayı arzuluyordu. Sadece tüm enerjisini esere ayırmakla kalmadı, stüdyosunu da inşaata taşıdı. 7 Haziran 1926'da, 73 yaşında bir trafik kazası sonucu projesini tamamlayamadan öldü ve La Sagrada Familia'ya gömüldü.
7 Haziran 1926'da Gaudi, bitmek üzere olan eseri La Sagrada Familia'nın Sant Felip Neri kilisesi manzarasından bakmak için yürürken kendisine bir tramvay çarptı. Cebinde kimlik belgeleri olmadığı ve perişan kıyafetleri olduğu için işsiz evsiz bir dilenci zannedildi ve ilk anda acil yardımı alamadı. Yerde hareketsizce yatarken yoldan geçen bazı insanlar onu fark etti ve onu taksi ile Santa Creu Hastanesine taşıdı ve burada ilk yardım aldı.
Ancak Gaudí'nin durumu tedaviye geç kalındığı için kötüleşti. Gaudí 10 Haziran 1926'da 73 yaşında öldü ve iki gün sonra defnedildi. Cenazesinde büyük bir kalabalık vardı. Mezar taşında şu yazıyı taşımaktadır: Antoni Gaudí Cornet, 74 yaşında örnek bir hayat adamı ve olağanüstü bir ustaydı. Haziran 1926'nın onuncu gününde Barselona'da dindar bir şekilde öldü; bundan böyle o kadar büyük bir insanın külleri ölülerin dirilişini bekler. Huzur içinde yatsın.[1]
Gaudí, koyu bir Katolik ve ateşli bir Katalan milliyetçisiydi. Katalanca konuşmanın yasalara aykırı olduğu bir dönemde, Katalanca konuştuğu için tutuklandığı bilinir. İlerleyen yaşında kendini tamamen dini bir yapıya adaması da dindarlığından kaynaklanır.
Gaudí, bir dahi olarak kabul edilmekle birlikte renk körü olduğuna dair bir iddia vardır. Bu iddiaya göre, eserlerini yardımcısı Josep Maria Jujol olmadan yaratması mümkün değildi.
Gaudí'nin eserlerinin sekiz tanesi UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alır. Park Güell, Palau Güell ve Casa Milà 1984'te, La Sagrada Familia’nın “İsa’nın Doğuşu” cephesi ile yeraltı türbesi, Casa Vicens, Casa Battlo ve Colonia Güell Türbesi 2005'te UNESCO Dünya Mirası listesine girmiştir.
Gaudí, 1908'de iki Amerikalı girişimciden New York'ta bir otel yapma önerisi almış ve 300 metre yüksekliğinde bir bina tasarlamıştı. Ancak bu proje Gaudí'nin 1901-1910 arasında sanatçıyı halsiz düşüren uzun süreli hastalığı nedeniyle gerçekleşmemiştir. Gaudí'nin projesinin, 11 Eylül 2001'de yıkılan Dünya Ticaret Merkezi yerine yapılacak bina için uygulanması önerilmiştir.
2013'ten beri, Antonio'nun öldüğü gün 10 Haziran onun anısına Dünya Art Nouveau Günü olarak kutlanmaktadır.
-
Gaudí'nin bitmeyen kilisesi, La Sagrada Família.
-
Park Güell'den bir görünüm.
-
Gaudí'nin Finca Miralles Kapısı.
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2010.
Dış bağlantılar
değiştir- Antoni Gaudí hakkında inceleme yazısı. (Türkçe)
- Gaudí, per Josep Pla (un Homenot) 23 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)
- La Sagrada Família, per Josep Pla (Primera volada - Barcelona) 28 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)
- Gaudí en el seu context social i cultural 23 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)
- Gaudí Centre Reus 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Katalanca), (İngilizce), (Fransızca), (Rusça)
- Vídeo Gaudí, arquitecte i artesà (Katalanca)
- Casa Batlló 9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Katalanca), (İspanyolca), (İngilizce), (Fransızca)
- Sagrada Família 13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca), (İngilizce)
- La Pedrera 23 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Katalanca), (İspanyolca), (İngilizce)
- Gaudi: Designer 4 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), (Fransızca), (İspanyolca)
- Hyperboloid structures by GaudíPDF (420 KiB)
- Curlie'de Antoni Gaudí (DMOZ tabanlı)
- Antoni Gaudí i Cornet (İngilizce)
- Gaudí's arrestPDF (142 KiB)
(Katalanca)
- Guell Palace Site 23 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Katalanca), (İspanyolca), (İngilizce), (Fransızca)
- Church of Colònia Güell virtual visit (Katalanca), (İspanyolca), (İngilizce), (Fransızca), (Rusça)
- Gaudí Tours (İngilizce)