Ardıç
Ardıç, servigiller (Cupressaceae) familyasından Juniperus cinsine ait çam ailesinden iğne yapraklı ağaç ve çalı formundaki taksonların ortak adı.[1][2]
| Ardıç | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Juniperus sabina | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Türler | |||||||||||||||
| metne bakınız. | |||||||||||||||
Üremesi için bir başka türe bağlı olabilmektedir. Ardıç tohumları yere dökülür ancak bu tohumlar bir ardıç kuşu tarafından yenmedikçe çimlenme gerçekleşmez. Ardıç kuşunun sindirim sisteminde ardıç ağacının tohumlarının kabukları açılır. Ardıç kuşu dışkısı ile birlikte toprağa karışan tohumlar kolayca çimlenir.[3][4]
2011 yılında dünyada bir ilk olarak Tarım ve Orman Bakanlığınca Ardıç Fidanın üretimini suni şekilde gerçekleştirebilmişlerdir. 2011 ile 2018 yılları arasında 25 milyon fidan suni şekilde üretilmiştir.[5] Ayrıca kuraklığa dayanıklı türlerin desteklenmesi açısından Orman Genel Müdürlüğü tarafından Kazakistan'dan Kırgızistan, Tacikistan, doğu Özbekistan ve Türkmenistan, kuzey ve doğu Afganistan, kuzey Pakistan ve Keşmir'de doğal olarak yetişen Juniperus seravschanica türü yetiştirilmeye başlanmıştır.[6]
Şaman Türkmen'lerde ve Bektaşi - Alevilerde kutsal olarak kabul edilen bir ağaçtır. Dallarına bez baglanarak dilek tutulur veya dalları tekkelerde tütsü olarak kullanılır.
Türkiye'deki en eski ardıç ağacının Konya, Taşkent Alata (Balcılar)'da bulunduğu iddia edilmektedir. Bu iddiaya göre bin veya 2300 yaşında olan bu ağaca yöresel olarak ağıl ağaç denilmektedir.[7]
Ardıç tohumları pek çok hastalığın tedavisinde "bitkisel ilaç" olarak yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Ardıç tohumları yemeklere koku ve tat vermek maksadıyla da kullanılırlar - özellikle yağlı et yemeklerinde yemeği "hafifletmek"te de çok yararlıdır.
Galeri
değiştir
Türleri
değiştir- Seksiyon Juniperus
- Alt seksiyon Juniperus
- Adi ardıç (Juniperus communis)
- Sahil ardıcı (Juniperus conferta)
- Mabet ardıcı (Juniperus rigida)
- Alt seksiyon Oxycedrus
- Azorlar ardıcı (Juniperus brevifolia)
- Kanarya Adaları ardıcı (Juniperus cedrus)
- Formoza ardıcı (Juniperus formosana)
- Ryukyu Adaları ardıcı (Juniperus lutchuensis)
- Katran ardıcı (Juniperus oxycedrus)
- Büyük kozalaklı ardıç (Juniperus macrocarpa)
- Alt seksiyon Caryocedrus
- Andız (Juniperus drupacea)
- Alt seksiyon Juniperus
- Seksiyon Sabina
- Eski Dünya türleri
- Çin ardıcı (Juniperus chinensis)
- Mekong ardıcı (Juniperus convallium)
- Boylu ardıç (Juniperus excelsa)
- İran ardıcı (Juniperus polycarpos)
- Kokulu ardıç (Juniperus foetidissima)
- Kara ardıç (Juniperus indica)
- Komarov ardıcı (Juniperus komarovii)
- Fenike ardıcı (Juniperus phoenicea)
- Afrika ardıcı (Juniperus procera)
- Ibuki ardıcı (Juniperus procumbens)
- Xinjiang ardıcı (Juniperus pseudosabina)
- Himalaya ardıcı (Juniperus recurva)
- Sabin ardıcı (Juniperus sabina)
- Sichuan ardıcı (Juniperus saltuaria)
- Orta Asya ardıcı (Juniperus semiglobosa)
- Pulsu ardıç (Juniperus squamata)
- İspanya ardıcı (Juniperus thurifera)
- Tibet ardıcı (Juniperus tibetica)
- Himalaya kara ardıcı (Juniperus wallichiana)
- Yeni Dünya türleri
- Juniperus angosturana
- Meksika ardıcı (Juniperus ashei)
- Batı Hint ardıcı (Juniperus barbadensis)
- Bermuda ardıcı (Juniperus bermudiana)
- Blanco ardıcı (Juniperus blancoi)
- Kaliforniya ardıcı (Juniperus californica)
- Pembe kozalaklı ardıç (Juniperus coahuilensis)
- Comitán ardıcı (Juniperus comitana)
- Timsah ardıcı (Juniperus deppeana)
- Durango ardıcı (Juniperus durangensis)
- Ağlayan ardıç (Juniperus flaccida)
- Gamboa ardıcı (Juniperus gamboana)
- Sürünücü ardıç (Juniperus horizontalis)
- Jalisco ardıcı (Juniperus jaliscana)
- Tek tohumlu ardıç (Juniperus monosperma)
- Dağ ardıcı (Juniperus monticola)
- Batı ardıcı (Juniperus occidentalis)
- Utah ardıcı (Juniperus osteosperma)
- Kırmızı kozalaklı ardıç (Juniperus pinchotii)
- Saltillo ardıcı (Juniperus saltillensis)
- Kayalık Dağları ardıcı (Juniperus scopulorum)
- Standley ardıcı (Juniperus standleyi)
- Kurşun kalem ardıcı (Juniperus virginiana)
- Eski Dünya türleri
Kaynakça
değiştir- ^ "Yararlı Bilgiler - Haftanın Ağacı: Ardıç". www.ogm.gov.tr. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ "Juniper | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023.
- ^ Tomás Santos, José L. Tellería, Emilio Virgós (1999). "Dispersal of Spanish juniper Juniperus thurifera by birds and mammals in a fragmented landscape". Ecography. 22 (2). ss. 193-204. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2011.
- ^ Thomas Pennant (1818). British zoology, Volume 1. J. Christie. s. 439. 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2011.
- ^ "TÜRKİYE, DÜNYA ORMANCILIĞINDA BİR İLKİ BAŞARARAK SUNİ YOLLARDAN ARDIÇ FİDANI ÜRETTİ". www.tarimorman.gov.tr. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
- ^ "Türkiye'de fidan üretimine 'iklim değişikliği' ayarı". Anadolu Ajansı. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
- ^ "Zamana meydan okuyan ağaç". konyahaber.com.tr. 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2012..(Türkçe)