Arkeolojik dönemler listesi

Arkeolojik dönemlerin adları bölgeden bölgeye büyük ölçüde farklılık gösterir. Bu madde, kıta ve bölgelere göre ana bölümlerin bir listesini içerir. Tarihlendirmeler de oldukça değişkendir ve verilen tarihler geniş alanlara yayılmış yaklaşık tahminlerdir.

Üç çağ sistemi, birçok alanda kullanılmış olup, Taş Devri, Tunç Çağı ve Demir Çağı'nda alet yapımı ve kullanımıyla tanımlanan tarih öncesi ve tarihi dönemleri ifade eder. Bu çağlar teknolojinin gelişimiyle ayırt edildiğinden, bu terimlerin işaret ettiği tarihlerin dünyanın farklı bölgelerinde değişiklik göstermesi doğaldır. Birçok bölgede, Taş Devri terimi artık kullanılmamaktadır, çünkü yerini daha spesifik jeolojik dönemlere bırakmıştır. Bazı bölgeler için, Taş Devri ile Tunç Çağı arasında ara bir Kalkolitik dönem ihtiyacı vardır. Yerli metal aletlerin daha az yaygın kullanıldığı kültürler için, litik aşama, arkaik aşama ve oluşum aşaması gibi diğer sınıflandırmalar, diğer teknoloji türlerinin ve sosyal örgütlenmenin gelişimini ifade eder.

Tarihsel dönemler, yazının bulunmasıyla başlar ve yazının gelişiminin avantajıyla birlikte insan gelişiminin dönemlerini belirtir. Yazılı kayıtlar, genellikle egemen uluslar hakkında daha fazla sosyo-politik içgörü sağlar ve bu nedenle Helenistik, Roma, Viking gibi hüküm süren imparatorluklar ve kültürlere göre kategorize edilmesine izin verir. Kaçınılmaz olarak bu dönem tanımları yalnızca o imparatorluğun veya kültürün bölgesiyle ilgilidir.

Sanayi Çağı veya Modern dönem genellikle 1800'lü yıllardan sonraki gelişmeleri içeren dönemi ifade eder. Bu tarihten itibaren Batı Avrupa'da başlayan Sanayi Devrimi, küresel ticareti hızlandırmış ve kültürel alışverişi çok büyük ölçüde artırmıştır.

Arkeolojik dönemler – kıta ve bölgeye göre

Kıtalar	Bölgeler	Dönem maddeleri	Başlıca dönemler
Afrika	Kuzey Afrika	Kuzey Afrika	Paleolitik Epipaleolitik Neolitik y. MÖ 7500 Demir Çağı Roma
	Sahra Altı Afrika	Sahra Altı Afrika	Erken Taş Devri Orta Taş Devri Geç Taş Devri Neolitik y. MÖ 4000 Bronz Çağı (3500 – 600 İÖ) Iron Age (550 MÖ – 700 MS) Klasik Orta Çağ (y. 700 – 1700 MS)
Asya	Yakın Doğu	Levanten	Taş Devri (2.000.000 – 3300 MÖ) Bronz Çağı (3300 – 1200 MÖ) Demir Çağı (1200 – 586 MÖ) Tarihsel dönemler (MÖ 586 – günümüz)
	Güney Asya	Güney Asya Dönemleri	Paleolitik (MÖ 53.000 – 10.000 civarı). Mezolitik (MÖ 10000 – 6500 civarı). Neolitik (MÖ 6500 – 4000, bazı bölgelerde M.Ö. 2000'e kadar) bkz. Mehrgarh ve Bhirrana. Kalkolitik (yaklaşık MÖ 4000 – 2000) Bronz Çağı (yaklaşık MÖ 3100 – 1100) bkz. İndus Vadisi Uygarlığı. Demir Çağı (yaklaşık MÖ 1100 - 500). i) Protohistorya (MÖ 1500 - 500) Vedik dönem olarak bilinir. ii) Tarihsel dönem MÖ 500'den sonra.
	Doğu Asya	Doğu Asya Dönemleri	Neolitik MÖ 7500 Pengtoushan kültürü
	Kuzey Asya	Kuzey Asya Dönemleri
	Kore	Kore Dönemleri	Paleolitik y. 40.000/30.000 – y. MÖ 8000 Jeulmun seramik dönemi y. MÖ 8000 – 1500 Mumun Seramik Dönemi y. MÖ 1500 – 300 Üç Kore Krallığı öncesi dönem MÖ 300 – MS 300/400 Üç Kore Krallığı y. MS 300/400 – 668
	Japonya	Japonya Dönemleri	Paleolitik y. MÖ 35.000 – y. MÖ 10.000 Jomon Dönemi MÖ 10.000 – 300 Yayoi Dönemi MÖ 300 – MS 250 Yamato Dönemi MS 250 – 710
	Çin	Çin Dönemleri	Paleolitik y. 1,36 milyon yıl önce Neolitik dönem y. MÖ 10.000 – 2100 Antik Çin y. MÖ 2100 – 221 İmparatorluk dönemi y. MÖ 221 – MS 1911 Modern dönem
Amerika	Kuzey Amerika	Kuzey Amerika	Litik/Paleo-Hint (MÖ 8000 öncesi) Arkaik (y. MÖ 8000 – 1000) Woodland (MÖ 1000 - MS 1000) Mississippi (MS 800'den MS 1600'e)
	Orta (Mezo) Amerika	Mezoamerika	Litik/Paleo-Hint (MÖ 8000 öncesi) Arkaik (y. MÖ 8000 – 1000) Oluşum (y. MÖ 1000 – MS 250) Klasik (MS 250 – 900) Post-Klasik (900 – 1515)
	Güney Amerika	Güney Amerika (Peru)	Litik/Paleo-Hint (MÖ 8200 öncesi) Arkaik (y. MÖ 8200 – 1000) Oluşum (y. MÖ 1000 – MS 500) Klasik (y. MS 500 – 1200) Post-Klasik (y. MS 1200 – 1900)
Avustralasya	Avustralya	Avustralya	Yerli Dönemi (MÖ 60.000 – MS 1606) Avrupa ile Temas Ön Yerleşim Dönemi (MS 1606 – 1788) Yerleşim / Sanayi Öncesi Dönem (MS 1788 – 1820) Endüstriyel/Modern (1820'ler - Günümüz) NOT: Avustralya arkeolojisi genellikle Avrupalı yerleşimden (1788 öncesi) önceki dönem olarak "Tarih Öncesi" ve Avrupalı yerleşimden sonraki dönem olarak "Tarihsel" olarak sınıflandırılır, ancak bu tartışmalıdır, çünkü yerli Avustralyalıların güçlü bir sözlü geleneğe sahip olmalarına rağmen tarihlerinin olmadığını ima eder.
	Yeni Zelanda	Yeni Zelanda	Arkaik dönem (MS 1000 – 1350/1650) Klasik dönem (1350 – 1800; 1650 – 1800 doğu Güney Adası'nda)
	Okyanusya	Okyanusya
Avrupa	Kuzey Avrupa	Kuzey Avrupa	İskandinav Taş Devri İskandinav Tunç Çağı (y. MÖ 1700 - y. MÖ 500) Roma öncesi Demir çağı (y. MÖ 500 - y. MÖ 1) Kuzey Avrupa'da Roma Demir Çağı (y. MS 1 – 400) Germen Demir Çağı (y. MS 400 – 800) Viking Çağı (y. MS 800 – 1066) Orta Çağ (1066 – y. 1500) Ortaçağ sonrası arkeoloji (y. 1500 – y. 1800) Endüstriyel/Modern
	Batı Avrupa	Batı Avrupa	Paleolitik (MÖ 8800 öncesi) Mezolitik (yaklaşık MÖ 8800 – 4900) Neolitik (yaklaşık MÖ 4900 – 2000) Bronz çağı (yaklaşık MÖ 2000 – 800) Demir Çağı (MÖ 11. yüzyılın sonları – MÖ 1) Roma (MÖ 56 – MS 400) Erken Orta Çağ (yaklaşık MS 400 – 800) Orta Çağ (800 – y. 1500) Ortaçağ sonrası arkeoloji (y. 1500 – y. 1800) Endüstriyel/Modern
	Güneydoğu Avrupa	Güneydoğu Avrupa	Paleolitik Epipaleolitik Neolitik Kalkolitik Bronz Çağı Demir Çağı Hellenistik Roma Bizans dönemi Osmanlı İmparatorluğu Endüstriyel/Modern

Ayrıca bakınız

• Zaman dönemlerinin listesi