I. Richard
I. Richard veya Aslan Yürekli Richard (İngilizce: Richard the Lionheart, Fransızca: Richard Coeur de Lion; 8 Eylül 1157 - 6 Nisan 1199), İngiltere Krallığı'nın 1189-1199 tarihleri arasındaki kralı. İngiltere Krallığı'nı 1154 ve 1485 yılları arasında yöneten Fransız asıllı Plantagenet Hanedanı'na mensup olan I. Richard, İngiltere Krallığı'nın tamamını ve Fransa'nın yarısını kapsayan bir bölgeye egemen olan Angevin İmparatorluğu'nun da hükümdarıydı.
| I. Richard | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Aslan Yürekli | |||||
 | |||||
| İngiltere kralı | |||||
| Hüküm süresi | 6 Temmuz 1189 - 6 Nisan 1199 | ||||
| Taç giymesi | 3 Eylül 1189 | ||||
| Önce gelen | II. Henry | ||||
| Sonra gelen | Yurtsuz John | ||||
| Anjou kontu | |||||
| Hüküm süresi | 1189 - 1199 | ||||
| Taç giymesi | 3 Eylül 1189 | ||||
| Önce gelen | II. Henry | ||||
| Sonra gelen | I. Arthur | ||||
| Doğum | 8 Eylül 1157 Beaumont Sarayı, Oxford | ||||
| Ölüm | 6 Nisan 1199 (41 yaşında) Châlus, Limousin | ||||
| Defin | Fontevraud Manastırı | ||||
| Eş(ler)i | Berengaria (Navarre) (e. 1191) | ||||
| |||||
| Hanedan | Plantagenet Hanedanı | ||||
| Babası | II. Henry | ||||
| Annesi | Eleanor (Akitanya düşesi) | ||||
Konuşma dili olarak Fransızca ile yetişkin hayatının çoğunu geçirdiği Akitanya Düklüğü'nde konuşulan Oksitanca konuşmaktaydı. Aslen Normandiya Fransızı olan I. Richard'ın İngilizceyi ne kadar iyi konuştuğu tam olarak bilinmemektedir. İngiltere'de doğup büyümüş olmasına rağmen on senelik hükümdarlığının yaklaşık altı ayını İngiltere'de geçirmiştir. Konuşması kısa ve tavırları sert olduğu için gününde kendisine Oksitanca Oc e No (Türkçe: Evet ve Hayır) lakabı verilmişti.[1]
Richard'a Aslan Yürekli unvanı, üstün cesaretine ve komuta kabiliyetine binaen verilmiştir. Henüz 16 yaşındayken, komutası altındaki birliklerle, babası II. Henry'ye karşı ayaklanan asileri bastırmayı başarmıştır. Üçüncü Haçlı Seferi'ne bizzat katılmış ve Fransa Kralı II. Philip'in seferden ayrılmasını takiben komutayı elden bırakmayıp Selahaddin Eyyübi ve Müslüman güçlerine karşı önemli zaferler elde etmiştir. Birçok önemli başarı elde etmesine rağmen Kudüs'ü ele geçirememiştir. Robin Hood hikâyelerinde önemli bir karakter olarak yer almıştır.
Doğumu ve soyu
değiştir8 Eylül 1157 tarihinde İngiltere'nin Oxford kentindeki Beaumont Sarayı'nda dünyaya geldi. İngiltere Kralı II. Henry ve Akitanya Düşesi olan Eleanor'un beş meşru oğlundan üçüncüsüydü. O zamanki İngiliz kraliyet hanedanının diğer üyeleri gibi Norman Fransız asıllıydı.
Richard Kral olmadan önceki çocukluk döneminde İngiltere'de yaşadı. Fakat yetişkin olduktan sonra hayatını, modern Fransa'nın güneybatısında olan, Akitanya Düklüğü arazilerinde geçirmiştir. Kral olduktan sonra İngiltere'de 6 aydan fazla kalmadığı belgelenmiştir. Hayatının uzun döneminde III. Haçlı Seferi için yolda ve Kutsal Topraklarda, oradan dönerken Avusturya'da tutuklu olarak veya Fransa'da kendine ait arazileri savunmak için askeri seferlerde geçirmiştir. Hükümdarı olduğu ülkeleri üzerinde krallık yapıp hüküm sürüp idare ettiği arazi saymaktaydı ve bu arazileri üzerinde vergiler toplayarak kendinin komuta ettiği askerî güce finansman sağlayan kaynaklar olarak gördüğü belirtilmektedir. Buna rağmen tebası olan ahali tarafından gayet derin dini inancı olan bir hükümdar olarak görülmekteydi. İngiltere kralları arasında sonradan tarihlerde bir lakap ile (Arslan Yürekli olarak) anılan ve yalnız bir krallık numarası (I.) ile bilinmeyen tek kraldır.[2]
İngiltere Krallığı tahta çıkma yasasına göre, tahta çıkacak kral çocuğunun ölen kralın en büyük meşru yaşayan erkek çocuğu olması gerektiği için ve Richard'ın babası II. Henry'nin üçüncü oğlu olduğu için Richard gençliğinin önemli kısmında İngiltere Krallık tahtına çıkmayı beklemiyordu. Ama büyük ağabeyi olan Genç Henry önce 1183'te babası II. Henry'ye isyan etmiş ve isyanı bastırılma hazırlıkları yapılmakta iken bir ateşli hastalıktan ölmüştü. İkinci ağabeyi Geoffrey ise 1186'da Paris'te yapılan bir atlı şövalyeler turnuvası sırasında bir kaza eseri öldü. Fransa kralı II. Philippe İngiltere tahtına hak iddia etmekteydi ve bu hakkını almak için girişimlerde bulundu. II. Philippe son girişiminde Richard'ı kızı Alice ile evlendirmeye ve bundan sonra onu varisi olarak etmeye hazır olduğunu açıkladı. Bunun üzerine Richard Fransa Kralı'na biat etti. Bu konu için yapılmakta olan müzakerelere II. Henry hasta olarak iştirak etti ve bir kesin sonuca varılmadan Richard'in babası II. Henry 6 Temmuz 1189'da öldü. Richard babasının tek meşru varisi olduğu için İngiltere kralı oldu.
Üçüncü Haçlı Seferi
değiştir
1187 yılında Selahaddin Eyyubi'nin Kudüs'ü Haçlılardan geri aldığı haberi Avrupa'ya ulaşınca, Richard, Fransa kralı II. Philippe ile birlikte Üçüncü Haçlı seferine çıkmaya karar verdi. 1190 yazında Hristiyanlığın kutsal topraklarına doğru yola çıkan Richard önce Sicilya'yı işgal etti. Sonra Sicilya'dan ayrılarak 6 Mayıs 1191'de yol üzerindeki Kıbrıs'ı ele geçirdi. 7 Eylül 1191'de Arsuf Muharebesi'nde Selahaddin Eyyubi'nin ordularını yenmeyi başardı. Arsuf önemli bir zaferdi. Müslüman ordusu, çektiği ciddi kayıplara rağmen yok edilmedi, ama bozuldu; bu Müslümanlar tarafından utanç verici kabul edildi ve Haçlıların moralini artırdı. Kasım 1191'de Yafa'nın düşüşünü takiben, Haçlı ordusu iç kısımdan Kudüs'e doğru ilerledi. Ordu daha sonra Kudüs'ten sadece 20 km uzaklıktaki Beit Nuba'ya yürüdü. Kudüs'teki Müslüman morali o kadar düşüktü ki, Haçlıların gelişi muhtemelen şehrin hızla düşmesine neden olacaktı. Ancak, hava kötüleşti şiddetli yağmur ve dolu fırtınaları Haçlı ordusunu zor durumda bıraktı. Kuşatma sürerken Kudüs Kralı Montefferatlı Konrad Tire'de 28 Nisan 1192 yılında keşiş kılığına girmiş iki haşhaşi tarafından suikast ile öldürüldü. Konrad'ın muhafızları suikastçilerden birini öldürüp diğerini sağ yakaladı yakalanan haşhasi suikastin arkasında İngiltere Kralı Richard'ın olduğunu söyledi. Richard'ın suikast ile bağlantısı kesin olarak bilinmiyor. Kudüs kuşatıldığı halde alınamadı. Haziran 1192 yılında Kudüs tekrar kuşatmaya alındı ama bu sefer Richard ve Fransa kralı Philippe arasında ayrılıklar baş gösterdi Richard hem Philip'in hem de kardeşi John'un kendisine karşı komplo kurmaya çalıştığını düşünüyordu. 2 Eylül 1192'de Selahaddin'le bir anlaşma imzaladı. 9 Ekimde İngiltere'ye dönmeye karar verdi. Bizansın Korfu şehrinde Templar şövalyesi kılığına girerek 4 kişi ile beraber yelken açtı ancak gemisi İtalya'nın Aquielai de karaya oturdu. Richard Orta Avrupa üzerinden ülkesine dönmek için Kayınbiraderi olan Bavyera dükü Aslan Henry'nin topraklarına doğru yola çıktı ancak Viyana'da kendisini bir grup insan tanıyınca Avusturya Dükü 5.Leopold tarafından tutuklandı. Leopold aynı zamanda suikate kurban giden Kudüs Kralı Montefferatlı Konrad'ın kuzeniydi. Dük, Richard'ı Kutsal Roma İmparatoru VI. Heinrich'e teslim etti ve Kuzeni Konrad'ın ölümünden dolayı ondan şikayetçi oldu. Ricahrd Trifels kalesine hapsedildi ve Konrad suikastine azmettirmek ile suçlandı. Leopold, Richard'dan Yeğeni Elanor'un oğlu Frederick ile evlenmesini istedi ancak Leopold kısa bir süre sonra öldüğü için evlilik gerçekleşmedi.[3] Richard'ın Annesi Akitanya Düşesi Elenor 150.000 Mark tutarında bir fidye ödeyerek 4 Şubat 1194'te oğlunun serbest bırakılmasını sağladı.
Son yılları
değiştir
Aslan Yürekli Richard yaşamının geri kalan bölümünü Normandiya'da geçirdi. Şato Gaillard denilen bir şato inşa ettirdi. Birlikte Haçlı Seferi'ne çıktığı II. Philippe ile savaşırken çaylak bir okçu tarafından kolundan vuruldu. Ölümünden önce çaylak okçuyu bağışladı. Birçok İngiliz tarihçisi tarafından "karıncanın aslanı öldürmesi" olarak yorumlanır. Yaranın kangren olması sonucu 6 Nisan 1199 tarihinde annesinin kollarında öldü. 41 yaşında ölen Richard'ın bedeni Fransa'nın dört bir yanına dağıtılmış, iç organları okla yaralandığı Chalus Şatosu'na, kalbi Rouen'e ve bedeninin geri kalanı da Fontevraud'a gömülmüştür.
Etkileri
değiştir10 yılı aşkın hükümdarlığı boyunca İngiltere topraklarında geçirdiği toplam süre altı aydan daha azdır.[kaynak belirtilmeli] Hükümdarlığının son beş yılının tamamını ülke dışında geçirdi. Çok az İngilizce bilmekteydi ancak buna rağmen İngilizler tarafından sevilen ve hatırlanan bir liderdir. Yokluğunda kardeşi John hüküm sürdü ve onun haksız yönetimi esnasında bir halk efsanesi olarak Robin Hood doğdu.
Popüler kültürdeki yeri
değiştir- Ubisoft'un yayımladığı Assassin's Creed oyununda önemli bir karakterdir. Kutsal Topraklar üzerinde verilen mücadelelerde rol alır.
Kaynakça
değiştir- Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Richard I of England" maddesi kaynaklıdir: Online: [1] 21 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Gillingham, John, (1978) 'Richard the Lionheart', Londra :Weidenfeld and Nicolson , say 243.
- ^ Turner, Ralph V. ve Heiser, Richard R (2000), The Reign of Richard Lionheart, Rüler of the Angevin empire, 1189-1199, Harlow: Longman, İSBN 0-582-25659-3. (İngilizce)
- ^ Horst Fuhrmann (9 Ekim 1986). Orta Çağ'da Almanya: C.1050-1200 . Cambridge Üniversitesi Yayınları. s. 182.
Konuyla ilgili yayınlar
değiştir- Nelson, Janet L. (ed.) (1992) Richard Cœur de Lion in History and Myth,, ISBN 0951308564. (İngilizce)
- Gillingham, John (Son bas.:2002, ilk bas.:1999],Richard I, Londra: Yale University Press, ISBN 0300094043. (İngilizce)
Dış bağlantılar
değiştir
- Britanya Kraliyeti royal.gov.uk resmi websitesinde "Richard I" maddesi. Online: [2] 5 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Medievalist.globefolio.net websitesinde kronik tarihci Richard Devizes tarafından hazırlanmış "Chronicle of deeds of Richard I ( I. Richard'in eylemleri kronik tarihi".Online: [3] 5 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Medievalist.globefolio.net websitesinde kronik tarihçi Geoffrey Vinsauf tarafından hazırlanmış Kral I. Richard'ın Kutsal Topraklar'daki askeri sefer kampanyasında gitttiği yerler. Online: [4] 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: II. Henry |
 İngiltere kralı 6 Temmuz 1189 - 6 Nisan 1199 |
Sonra gelen: Yurtsuz John |