Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri

Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri, UEFA'ya bağlı millî futbol takımlarının Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılabilmek için yaptığı mücadelelerdir.

Avrupa Futbol Şampiyonası, 1960 yılından beri her dört yılda bir yaz aylarında düzenlenmektedir. Şampiyonaların elemeleri ise finallerden önceki iki yıl içerisinde yapılmaktadır (örneğin, 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri Eylül 2014 ile Kasım 2015 arası).

Genel eleme formatı tablosu

değiştir
Elemelere katılan takım sayısı
 
1960
 
1964
 
1968
 
1972
 
1976
 
1980
 
1984
 
1988
 
1992
 
1996
 
 
2000
 
2004
 
 
2008
 
 
2012
 
2016
 
2020
toplam katılım 17 29 31 32 32 31 32 32 34 47 49 50 50 51 53 55
en az bir maç oynayan 28 33
elemeler yoluyla finale katılım 4 4 4 4 4 7 7 7 7 15 14 15 14 14 23 20
Uluslar Ligi play-offları yoluyla finale katılım Yok 4
otomatik olarak finale katılım 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 2 1 2 2 1 0
toplam finalist sayısı 4 4 4 4 4 8 8 8 8 16 16 16 16 16 24 24

1960 ve 1964 elemeleri eliminasyon sistemi ile düzenlenmiş olup çeyrek finalleri kazanan dört takım şampiyona finallerine katılmıştır. Bu dört takımdan biri ev sahibi ülke olarak seçilmiştir.

1968, 1972 ve 1976 elemeleri sekiz gruptan oluşan grup aşamasından oluşmuştur. Sekiz grup birincisi elemelerin diğer aşaması olan çeyrek finallerde mücadele etmiş kazanan dört takım şampiyona finallerine katılmıştır. Yine bu dört takımdan biri ev sahibi ülke olarak seçilmiştir.

1980 elemeleri ve sonrasında ev sahipliği elemeler başlamadan önce bir veya iki ülkeye verilmiştir. Ev sahibi ülke takımı otomatik olarak finallere katılım hakkı elde etmiş ve elemelerde oynamamıştır. 1980 ile 1992 yılları arasında finaller sekiz takımlı olarak oynanmıştır. Elemeler yedi grup üzerinden oynanmış olup grup birincileri finallere katılmıştır.

Not: Yugoslavya, 1992 eleme aşamasını kazanıp 1992 finallerine katılım hakkı elde etmesine rağmen ülkesindeki savaş nedeniyle Birleşmiş Milletler kararı ile turnuvadan men edilmiş ve yerine aynı grupta ikinci olan Danimarka finallere davet edilmiştir.[1]

1996 ile 2012 yılları arasında 16-takımlı finaller formatı uygulanmıştır. Sekiz gruptan oluşan 1996 elemelerinde, sekiz grup birincisi ile en iyi altı grup ikincisi doğrudan finallere katılmıştır. Diğer iki grup ikincisi ise play-off oynamıştır.

2000 elemeleri ise dokuz gruptan oluşmuş olup dokuz grup birincisi ile en iyi grup ikincisi doğrudan finallere katılmıştır. Geri kalan sekiz grup ikincisi play-off oynamış ve dördü finallere katılmıştır. İlk defa bu turnuvada iki ev sahibi seçilmiştir.

2004 elemeleri on gruptan oluşmuş olup on grup birincisi doğrudan finallere katılmıştır. On grup ikincisi play-off oynamış ve beşi daha finallere katılmıştır.

2008 elemeleri yedi gruptan oluşmuş olup yedi grup birincisi ve yedi grup ikincisi toplam on dört takım doğrudan finallere katılmıştır.

2012 elemelerinde 2000 elemeleri gibi dokuz gruptan oluşmuş olup dokuz grup birincisi ile en iyi grup ikincisi doğrudan finallere katılmıştır. Geri kalan sekiz grup ikincisi play-off oynamış ve dördü finallere katılmıştır.

2016'dan 24-takımlı finaller formatı uygulanmıştır. 2016 elemeleri dokuz gruptan oluşmuş olup dokuz grup birincisi ve ikincisi ile en iyi grup üçüncüsü toplam 19 takım doğrudan finallere katılmıştır. Geri kalan sekiz grup üçüncüsü play-off oynamış ve dördü daha finallere katılmıştır.

2020 finalleri ilk defa çoklu ülkede düzenlenecek ve otomatik katılım uygulaması olmayacaktır. 55 UEFA üyesinin tamamının elemelere katılımı beklenmektedir. 2020 elemeleri yeni uygulamaya konulacak olan 2018-19 Uluslar Ligi ile birlikte işleyecektir. Buna göre, 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri on gruptan oluşacak ve her grubun birincisi ile ikincisi doğrudan finallere katılacaktır. Geri kalan dört takım ise henüz katılım hakkı kazanmamış takımlar arasında UEFA Uluslar Liginde en iyi dereceye sahip toplam on altı takım arasındaki play-offlar ile belirlenecektir.

Elemelere katılan takımlar

değiştir

UEFA üyesi tüm millî takımlar Avrupa Şampiyonasına katılabilirler. Politik nedenlerle bazı ülkeler bağımsız ülke haline gelmeden önce başka takımlar olarak elemelere katılmış, bazıları birleşmiş bazıları ayrılmıştır (bakınız notlar). Şimdiye kadar toplam 55 farklı ülke takımı elemelerde yer almış olup bunların 54'ü hâlen aktif durumdadır. Doğu Almanya millî futbol takımı artık yoktur.

Kosovo 2016'da UEFA üyesi olmuş olup henüz elemelere katılmamıştır.

Yıl Elemelere ilk katılım Sayısı
1960   Avusturya,   Bulgaristan,   Çekoslovakya,[S 1]   Danimarka,   Doğu Almanya,[P 1]   Fransa,   Yunanistan,   Macaristan,   Norveç,   Polonya,   Portekiz,   İrlanda,   Romanya,   Sovyetler Birliği,[S 2]   İspanya,   Türkiye,   Yugoslavya[S 3] 17
1964   Arnavutluk,   Belçika,   İngiltere,   İzlanda,   İtalya,   Lüksemburg,   Malta,   Hollanda,   Kuzey İrlanda,   İsveç,   İsviçre,   Galler 12
1968   Kıbrıs Cumhuriyeti,   Finlandiya,   İskoçya,   Batı Almanya[S 4] 4
1972 - 0
1976 - 0
1980 - 0
1984 - 0
1988 - 0
1992   Faroe Adaları,   San Marino 2
1996   Ermenistan,   Azerbaycan,   Belarus,  Hırvatistan,   Estonya,   Gürcistan,   İsrail,   Letonya,   Lihtenştayn,   Litvanya,   Kuzey Makedonya,   Moldova,   Slovakya,   Slovenya,   Ukrayna 15
2000   Andorra,   Bosna-Hersek 2
2004 - 0
2008   Kazakistan 1
2012   Karadağ 1
2016   Cebelitarık 1
2020   Kosova
Toplam 55

UEFA ve FIFA tarafından ardılı kabul edilen millî futbol takımları:

  1. ^   Çekoslovakya, daha sonra   Çekya ve   Slovakya olarak ikiye ayrılmış olup ardılı olarak   Çekya kabul edilmektedir.
  2. ^ 1992 elemeleri tamamlandıktan sonra   Sovyetler Birliği, birçok ülkeye ayrıldı 1992 elemelerine   BDT olarak katıldı ve 1992 finallerine katıldı. 1996 elemeleri ve sonrasında ise   Rusya olarak yer aldı.
  3. ^   Yugoslavya 1992 elemeleri tamamlandıktan sonra bölündü 2000 elemelerine   Yugoslavya, 2004 elemelerine ise   Sırbistan-Karadağ olarak katıldı. 2008 elemeleri kuralarına da katıldı ancak maç yapmadan önce Sırbistan ve Karadağ olarak iki ülkeye arılarak   Sırbistan ardılı kabul edildi.
  4. ^   Batı Almanya 1992 elemeleri kuralarına katılmıştır ancak maç yapmadan önce   Doğu Almanya ile birlikte Almanya olarak birleşmiştir.   Almanya,   Batı Almanya'nın ardılı kabul edilir..

Başka takım olarak oynayan millî futbol takımları:

  1. ^ Doğu Almanya 1992 elemeleri kuralarına katılmıştır ancak hiç maç yapmadan çekilmiştir.   Almanya,   Batı Almanya'nın ardılı kabul edilir.

Elemeler özeti

değiştir
Takım 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016
  Arnavutluk DNE r16 3/3 4/4 DNE DNE 5/5 4/4 5/5 5/6 5/6 4/5 5/7 5/6 2/5
  Andorra 6/6 5/5 7/7 6/6 6/6
  Ermenistan 6/6 5/6 4/5 7/8 3/6 5/5
  Avusturya QF r16 3/4 2/4 3/4 2/5 3/5 3/4 4/5 4/6 3/5 3/5 Qhost 4/6 1/6
  Azerbaycan 6/6 5/6 5/5 8/8 5/6 5/6
  Belarus 4/6 5/5 5/5 4/7 4/6 4/6
  Belçika DNE pr 2/4 1/4+QW 1/4+QF 1/5 1/4 3/5 3/4 3/6 Qhost 3/5 5/8 3/6 1/6
  Bosna-Hersek 3/6 4/5 4/7 2/6+p 3/6+p
  Bulgaristan r16 r16 1/4+QF 2/4 3/4 4/5 3/4 2/5 4/5 2/6 4/5 1/5 3/7 5/5 4/6
  Hırvatistan 1/6 3/5 2/5+p 1/7 2/6+p 2/6
  Kıbrıs Cumhuriyeti DNE 4/4 4/4 4/4 4/4 5/5 5/5 5/5 5/6 4/5 4/5 6/7 5/5 5/6
  Çekya (1996-)
  Çekoslovakya (1960-1992)
QW pr 2/4 2/4 1/4+QW 1/4 3/5 2/4 2/5 1/6 1/6 1/5 1/7 2/5+p 1/6
  Danimarka r16 QW 4/4 4/4 4/4 5/5 1/5 1/4 2/5
(inv)
2/6 2/5+p 1/5 4/7 1/5 3/5+p
  Doğu Almanya r16 r16 2/4 3/4 2/4 3/5 3/4 2/5 wdr
  İngiltere DNE pr 1/4+QW 1/4+QF 2/4 1/5 2/5 1/4 1/4 Qhost 2/5+p 1/5 3/7 1/5 1/6
  Estonya 6/6 5/6 4/5 6/7 2/6+p 4/6
  Faroe Adaları 5/5 5/6 6/6 5/5 7/7 6/6 5/6
  Finlandiya DNE DNE 4/4 4/4 4/4 3/4 4/4 4/4 4/5 4/6 3/5 4/5 4/8 4/6 4/6
  Fransa QW QF 1/4+QF 3/4 3/4 2/4 Qhost 3/5 1/5 2/6 1/6 1/5 2/7 1/6 Qhost
  Gürcistan 3/6 6/6 5/5 6/7 5/6 5/6
  Almanya (1992-)
  Batı Almanya (1968-1988)
DNE DNE 2/3 1/4+QW 1/4+QW 1/4 1/5 Qhost 1/4 1/6 1/5 1/5 2/7 1/6 1/6
  Cebelitarık 6/6
  Yunanistan r16 wdr 2/4 3/4 2/4 1/4 3/5 2/5 3/5 3/6 3/6 1/5 1/7 1/6 6/6
  Macaristan r16 QW 1/4+QF 1/4+QW 2/4 2/4 4/5 3/5 4/5 4/5 4/6 4/5 6/7 3/6 3/6+p
  İzlanda DNE pr DNE DNE 4/4 5/5 4/5 4/5 4/5 5/5 4/6 3/5 6/7 4/5 2/6
  İsrail 5/6 2/5+p 3/5 4/7 3/6 4/6
  İtalya DNE r16 1/4+QW 1/4+QF 3/4 Qhost 4/5 1/5 2/5 2/6 1/5 1/5 1/7 1/6 1/6
  Kazakistan 6/8 6/6 5/6
  Kosova
  Letonya 5/6 4/6 2/5+p 5/7 4/6 6/6
  Lihtenştayn DNE DNE DNE DNE DNE 6/6 6/6 5/5 7/7 5/5 5/6
  Litvanya 3/6 4/6 4/5 5/7 4/5 5/6
  Lüksemburg DNE QF 4/4 4/4 4/4 4/4 5/5 5/5 4/4 5/6 5/5 5/5 7/7 6/6 5/6
  Kuzey Makedonya 4/6 4/5 4/5 5/7 5/6 6/6
  Malta pr DNE 4/4 4/4 4/4 5/5 5/5 5/5 6/6 5/5 5/5 7/7 6/6 6/6
  Moldova 4/6 5/5 4/5 5/7 5/6 6/6
  Karadağ 2/5+p 4/6
  Hollanda DNE r16 3/4 2/4 1/4+QW 1/5 2/5 1/5 1/5 2/6+p Qhost 2/5+p 2/7 1/6 4/6
  Kuzey İrlanda DNE r16 4/4 3/4 2/4 2/5 2/5 3/4 3/5 3/6 4/5 5/5 3/7 5/6 1/6
  Norveç r16 pr 4/4 4/4 4/4 5/5 4/4 5/5 3/5 3/6 1/6 2/5+p 3/7 3/5 3/6+p
  Polonya r16 pr 3/4 2/4 2/4 2/5 3/4 4/5 3/4 4/6 3/5 3/5 1/8 Qhost 2/6
  Portekiz QF pr 2/4 2/4 3/4 3/5 1/4 3/5 2/5 1/6 2/6 Qhost 2/8 2/5+p 1/5
  İrlanda pr QF 3/4 4/4 2/4 3/5 3/5 1/5 2/4 2/6+p 2/5+p 3/5 3/7 2/6+p 3/6+p
  Romanya QF pr 2/4 1/4+QF 2/4 3/4 1/5 2/4 3/5 1/6 1/6 3/5 1/7 3/6 2/6
  Rusya (1996-)
  Sovyetler Birliği (1960-1992)
QW QW 1/4+QW 1/4+QW 1/4+QF 4/4 2/4 1/5 1/5 1/6 3/6 2/5+p 2/7 1/6 2/6
  San Marino 5/5 6/6 5/5 5/5 7/7 6/6 6/6
  İskoçya DNE DNE 2/4 3/4 3/4 4/5 4/4 4/5 1/5 2/6 2/6+p 2/5+p 3/7 3/5 4/6
  Sırbistan (2008-)
  Sırbistan-Karadağ (2004)
  FR Yugoslavya (2000-2004)
  SFR Yugoslavia (1960-1992)
QW r16 1/3+QW 1/4+QF 1/4+QW 2/4 1/4 2/4 1/5
(dsq)
susp 1/5 3/5 3/8 3/6 4/5
  Slovakya 3/6 3/6 3/5 4/7 4/6 2/6
  Slovenya 5/6 2/6+p 2/5+p 6/7 4/6 3/6+p
  İspanya QF QW 1/4+QF 2/4 1/4+QF 1/4 1/5 1/4 3/5 1/6 1/5 2/5+p 1/7 1/5 1/6
  İsveç DNE QF 3/4 3/4 3/4 3/4 2/5 2/5 Qhost 3/5 1/5 1/5 2/7 2/6 3/6+p
  İsviçre DNE pr 3/4 2/4 4/4 4/5 2/4 4/5 2/5 1/5 3/5 1/5 Qhost 3/5 2/6
  Türkiye r16 pr 4/4 3/4 3/4 2/4 4/5 4/4 4/4 2/5 2/5+p 2/5+p 2/7 2/6+p 3/6
  Ukrayna 4/6 2/6+p 3/5 4/7 Qhost 3/6+p
  Galler DNE pr 3/4 3/4 1/4+QF 3/4 2/4 3/4 2/4 6/6 4/5 2/5+p 5/7 4/5 2/6
Takım 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016

Anahtar

  • sarı zemin = Elemelerde başarı (otomatik katılım hariç)
  • kırmızı renk = Finallere katılım (otomatik katılım dahil)
  • Qhost = Ev sahibi
  • QW = Çeyrek final kazananı olarak finallere katıldı
  • QF = Çeyrek finalde elendi
  • r16 = Son 16 turunda elendi
  • pr = Ön eleme turunda elendi
  • X/Y = Y takımlı grupta X. sırayı aldı
  • X/Y+QW = Y takımlı grupta X. sırayı aldı sonra Çeyrek final kazananı olarak finallere katıldı
  • X/Y+QF = Y takımlı grupta X. sırayı aldı sonra Çeyrek finalde elendi
  • X/Y+p = Y takımlı grupta X. sırayı aldı sonra play-off oynadı
  • dsq = Katılım hakkı kazandıktan sonra diskalifiye edildi (1992'de Yugoslavya)
  • inv = Katılım hakkı kazanamamasına rağmen davet edildi (1992'de Danimarka)
  • gri zemin = Elemelere katılmadı
    • (boş) = UEFA üyesi değildi
    • DNE = UEFA üyesi olmasına rağmen katılmadı
    • wdr = Katıldı ancak maç yapmadan çekildi
    • susp = Cezalı (1996'da Yugoslavya)

Takımların istatistikleri

değiştir
Renk anahtarı
Şampiyon oldu
Finallere katıldı
Finallere katılamadı
Takım mevcut değil

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri dahildir.

Not:

Takım Elemelere katılım[n 1] Finallere
katılım[n 2]
Elemeler tarihi Puan[n 3]
Toplam Elemeleri geçti[n 4] O G B M AG YG GF Toplam MBP
  İspanya 15 10 10 115 81 16 18 283 86 +197 259 2.25
  Çekya
  Çekoslovakya
15 9 9 116 76 21 19 238 91 +147 249 2.15
  Rusya
  Sovyetler Birliği
15 11 11 120 73 29 18 235 86 +149 248 2.07
  Hollanda 13 8 9 109 71 15 23 250 85 +165 228 2.09
  Almanya
  Batı Almanya
12 11 12 98 69 20 9 237 61 +176 227 2.32
  İngiltere 13 8 9 100 66 24 10 221 58 +163 222 2.22
  İtalya 13 8 9 108 64 30 14 187 72 +115 222 2.06
  Romanya 15 5 5 115 59 35 21 208 101 +107 212 1.84
  Portekiz 14 6 7 107 61 24 22 194 101 +93 207 1.93
  Fransa 13 7 9 102 59 26 17 206 85 +121 203 1.99
  İsveç 13 5 6 104 55 23 26 174 102 +72 188 1.81
  Sırbistan
  Sırbistan-Karadağ
  FR Yugoslavya
  SFR Yugoslavia
14 6 5 104 55 25 24 186 109 +77 187 1.80
  İrlanda 15 3 3 121 50 36 35 183 136 +47 186 1.54
  Danimarka 15 7 8 115 53 26 36 185 139 +46 185 1.61
  İskoçya 13 2 2 110 52 26 32 166 119 +47 182 1.65
  Macaristan 15 3 3 121 52 26 43 197 161 +36 182 1.50
  Yunanistan 14 4 4 109 52 22 35 158 122 +36 178 1.63
  Belçika 13 4 5 104 49 26 29 170 112 +58 173 1.66
  Bulgaristan 15 2 2 113 49 26 38 157 120 +37 173 1.53
  Polonya 14 2 3 100 44 27 29 164 110 +54 159 1.59
  Türkiye 15 4 4 110 44 27 39 134 149 −15 159 1.45
  Avusturya 14 1 2 99 45 16 38 183 146 +37 151 1.53
  Norveç 15 1 1 114 43 20 51 147 158 −11 149 1.31
  Kuzey İrlanda 14 1 1 110 40 25 45 120 138 −18 145 1.32
  Galler 14 1 1 104 41 21 42 125 133 −8 144 1.38
  İsviçre 13 3 4 92 39 22 31 153 116 +37 139 1.51
  Hırvatistan 6 5 5 62 40 14 8 118 39 +79 133 2.15
  Finlandiya 13 0 0 104 27 24 53 109 162 −53 105 1.01
  Slovakya 6 1 1 60 28 10 22 94 77 +17 94 1.57
  Slovenya 6 1 1 66 25 14 27 83 80 +3 89 1.35
  İzlanda 12 1 1 96 24 17 55 81 146 −65 89 0.93
  İsrail 6 0 0 60 25 11 24 96 78 +18 86 1.43
  Ukrayna 5 1 2 54 23 15 16 73 53 +20 84 1.56
  Bosna-Hersek 5 0 0 54 22 10 22 74 76 −2 76 1.41
  Letonya 6 1 1 62 20 13 29 67 88 −21 73 1.18
  Doğu Almanya 8 0 0 46 20 12 14 76 57 +19 72 1.57
  Arnavutluk 12 1 1 91 16 22 53 72 159 −87 70 0.77
  Litvanya 6 0 0 58 20 8 30 50 83 −33 68 1.17
  Kıbrıs Cumhuriyeti 13 0 0 104 16 14 74 83 268 −185 62 0.60
  Gürcistan 6 0 0 60 16 8 36 63 89 −26 56 0.93
  Belarus 6 0 0 58 14 12 32 49 87 −38 54 0.93
  Estonya 6 0 0 62 15 8 39 47 103 −56 53 0.85
  Ermenistan 6 0 0 58 12 12 34 51 85 −34 48 0.83
  Kuzey Makedonya 6 0 0 58 11 14 33 59 90 −31 47 0.81
  Moldova 6 0 0 58 11 9 38 51 114 −63 42 0.72
  Lüksemburg 14 0 0 109 7 10 92 44 303 −259 31 0.28
  Azerbaycan 6 0 0 60 6 9 45 36 147 −111 27 0.45
  Faroe Adaları 7 0 0 68 6 6 56 40 182 −142 24 0.35
  Karadağ 2 0 0 20 6 5 9 17 23 −6 23 1.15
  Malta 13 0 0 102 3 14 85 49 288 −239 23 0.23
  Lihtenştayn 6 0 0 58 5 7 46 19 176 −157 22 0.38
  Kazakistan 3 0 0 34 4 7 23 24 63 −39 19 0.56
  San Marino 7 0 0 66 0 1 65 7 289 −282 1 0.02
  Kosova 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
  Cebelitarık 1 0 0 10 0 0 10 2 56 −54 0 0.00
  Andorra 5 0 0 50 0 0 50 11 149 −138 0 0.00

Dipnotlar

  1. ^ Otomatik katılım hariç.
  2. ^ Otomatik katılım dahil.
  3. ^ 3 puanlı sistem uygulanmıştır. Bu sütunlar istatistiksel bilgi amaçlı olup resmî sıralama değildir.
  4. ^ Yugoslavya dahil Danimarka dahil değildir.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "United Nations Security Council Resolution 757 (Implementing Trade Embargo on Yugoslavia)". University of Minnesota Human Rights Center. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2014. 

Dış bağlantılar

değiştir

Ayrıca bakınız

değiştir