Aydan Siyavuş
Aydan Siyavuş, (d. 15 Mayıs 1947, ö. 11 Ocak 1998, Silivri, İstanbul), Türk eski basketbolcu ve basketbol antrenörü.
| Kişisel bilgileri | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Doğum tarihi | 15 Mayıs 1947 | |||||||||||||||||||||
| Doğum yeri | Silivri, İstanbul, Türkiye | |||||||||||||||||||||
| Ölüm tarihi | 11 Ocak 1998 (50 yaşında) | |||||||||||||||||||||
| Ölüm yeri | Silivri, İstanbul, Türkiye | |||||||||||||||||||||
| Pozisyonu | Koç | |||||||||||||||||||||
| Koçluk kariyeri | 1969-1998 | |||||||||||||||||||||
| Antrenörlük kariyeri | ||||||||||||||||||||||
| Yıllar | Takım | |||||||||||||||||||||
| 1969-1970 | İTÜ | |||||||||||||||||||||
| 1970-1971 | Beşiktaş | |||||||||||||||||||||
| 1971-1973 | Kadıköyspor | |||||||||||||||||||||
| 1973-1975 | Karşıyaka | |||||||||||||||||||||
| 1975-1983 | Eczacıbaşı | |||||||||||||||||||||
| 1983 | Fenerbahçe | |||||||||||||||||||||
| 1984-1986 | Efes Pilsen | |||||||||||||||||||||
| 1986-1987 | Beşiktaş | |||||||||||||||||||||
| 1987-1990 | Efes Pilsen | |||||||||||||||||||||
| 1990-1991 | Karşıyaka | |||||||||||||||||||||
| 1991-1992 | Çukurova Sanayi | |||||||||||||||||||||
| 1992 | Türkiye | |||||||||||||||||||||
| 1993-1996 | Galatasaray | |||||||||||||||||||||
| 1997-1998 | Galatasaray | |||||||||||||||||||||
| Başarıları | ||||||||||||||||||||||
Madalyaları
| ||||||||||||||||||||||
Özel hayatı
değiştirAydan Siyavuş, 15 Mayıs 1947'de Ali Nazima ve eşi Utarit'in oğlu olarak İstanbul'da doğdu. Osmanlı Veziri Siyavuş Paşa'nın soyundan gelen soylu ve entelektüel bir aileye mensuptur. Gazeteci olan babası Galatasaray S.K.'da yöneticilik ve Kadıköyspor'da başkanlık yapmıştır. Annesi de Galatasaray S.K.'da yöneticilik yapmıştır.[1]
Kasım 1977'de Nevin Hanım ile evlendi. İpek ve Tuğçe Siyavuş adında iki kız babasıydı.[2]
Siyavuş, 11 Ocak 1998'de İstanbul, Silivri'deki devlet hastanesinde, galip gelinen bir maçın ardından bir otelde yapılan kutlama sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu 50 yaşında öldü ve İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Kariyeri
değiştirOyuncu kariyeri
değiştirSporla ilgili ailesi, spor kariyerini, özellikle de basketbolu seçmesinde önemli bir rol oynadı. Siyavuş, 1964 yılına kadar Kadıköyspor'da basketbol oynadı. 17 yaşında, genç takımdan büyük takıma geçtiği sırada aktif oyunculuktan emekli oldu ve antrenörlük kariyerine girmeye karar verdi. Daha sonrasında, aşırı yeme alışkanlığından kaynaklanan fiziksel dezavantajı nedeniyle oyuncu olarak bir gelecek görmediği için basketbol oynamayı bıraktığını açıkladı.
Koçluk kariyeri
değiştirKulüp kariyeri
değiştirİstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Fakültesi'ndeki öğrencilik yıllarında kendini antrenörlüğe adadı. Kariyerine üniversitesinin basketbol genç takımının koçu olarak başladı. Takımına Türkiye Gençler Basketbol Şampiyonası'nda şampiyonluk kazandırarak ilk başarısını elde ettikten sonra, üçüncü sınıfta mühendislik eğitimini bırakmaya karar verdi. Babası, bir mühendis torunu olmasına rağmen Siyavuş'un bu kararına pek de üzülmedi. Siyavuş'un artık tek hedefi yeni kurulan Türkiye Basketbol Ligi'nde antrenörlük yapmaktı.
Siyavuş, 1970-71 sezonunda Beşiktaş J.K. takımını çalıştırdı. İstanbul Teknik Üniversitesi B.K.'nın (İTÜ) üst üste şampiyonluk kazanan tek takım olduğu 1970'li yılların başında, takımının yeterince egzersiz yapmamasından yakınırdı ve modern basketbolun gereklerini yerine getirmek için beş günlük egzersiz önerirdi. Türkiye'de basketbol oynamanın hobi olarak görüldüğü bir dönemde, basketbolun merkezi ve profesyonel bir spor olduğuna inandığı ABD'deki gelişmeleri takip etti.
1971-72 sezonu öncesinde takım kaptanı ve yönetimle yaşadığı anlaşmazlıklar sonucu Beşiktaş J.K. takımından ayrıldı. Kadıköyspor takımını ve Galatasaray S.K.'nın genç takımını devraldı. İkinci Lig takımı Kadıköyspor'u şampiyon yaptı ve sezon sonunda Birinci Lig'e yükseldi. 1973-74 sezonu öncesinde İkinci Lig takımı Karşıyaka Basket'i çalıştırmak üzere İzmir'e taşındı. Takımın sezon sonunda Birinci Lig'e yükselmesinde yine başarılı oldu. Takımını 1974-75 sezonunda Birinci Lig'in üçüncü sırasına yerleştirmeyi başardı. Aynı sezon İzmir genç takımı da onun antrenörlüğünde Türkiye şampiyonu oldu.
1975-76 sezonunda, bir sezon önce Birinci Lig'e yükselen Eczacıbaşı S.K. tarafından, ayrılan antrenörü Yalçın Granit'in tavsiyesi üzerine transfer edildi. Takım ikinci sezonunda sadece geçen sezonun şampiyonu Beşiktaş J.K. karşısında lig şampiyonluğu sevinci yaşadı. Bu aynı zamanda Sivayuş'un Birinci Lig'deki ilk şampiyonluğu oldu. Eczacıbaşı S.K. o sezon en çok sayı atan (1.858 sayı, maç başına 84,4 sayı) ve en az sayı yiyen (1.449 sayı, maç başına 65,8 sayı) takım olarak da önemli bir istatistiğe ulaştı. Takım, 1976-77 sezonu öncesinde Montana Üniversitesi tarafından davet edildiği ABD'deki bir turnuvada oynadığı altı maçın beşini kazanarak önemli bir deneyim kazandı. 1976-77 ve 1977-78 sezonlarında üst üste iki lig şampiyonluğu daha kazanan takım, Siyavuş'un koçluğunda "üçleme" yaptı. Eczabaşı S.K. FIBA Avrupa Şampiyonlar Kupası'nda yer aldı. Takım 1978-79 sezonunu, yeni kurulan play-off'larda Siyavuş'un eski takımı Kadıköyspor'u devralan Efes Pisen S.K.'ya yenilerek ikinci olarak tamamladı. Koç Siyavuş'un yardımıyla Eczacıbaşı S.K. bir sonraki sezon lig şampiyonu unvanını tekrar ele geçirmeyi başardı. Bu başarısını 1979-80, 1980-81, 1981-82 sezonlarında da tekrarlayarak yedi yıl içinde ikinci kez "üçleme" yaptı.[3]
Siyavuş, 1983-84 sezonu öncesinde büyük bir basketbol potansiyeline sahip olan Fenerbahçe Basketbol ile anlaştı. Fenerbahçe S.K.'ya geçme kararındaki en önemli nokta çok yetenekli bir oyuncu olan Efe Aydan'dı. Ancak sezon ortasında yönetimle yaşadığı anlaşmazlıklar nedeniyle Fenerbahçe'den ayrıldı ve Efes Pilsen'e transfer oldu. Takım 1983-84 sezonunda Siyavuş ile lig şampiyonu oldu.[4] Bu onun yedinci ve son lig şampiyonluğu oldu. Takım 1984-85 sezonunda play-off'u kaçırmasına ve 1985-86 sezonunda ikinci olmasına rağmen 1986 yılında ikinci kez düzenlenen Türkiye Basketbol Cumhurbaşkanlığı Kupası'nı kazandı.
Siyavuş, 1986-87 sezonunda Beşiktaş'ı çalıştırdı. Ancak ertesi sezon üç yıllık bir sözleşme imzalayarak eski kulübü Efes Pilsen'e geri döndü. Takım sonraki üç sezonda başarılı olamadı. 1989-90 FIBA Koraç Kupası'nda çeyrek final oynama başarısı takımın Avrupa'daki en büyük başarısı olarak kabul edildi.
1990-91 sezonunda yine İzmir'de Karşıyaka'yı çalıştırdı. Genç oyunculardan kurulu takım play-off'lara kaldı, ancak çeyrek finalde elendiler. 1991-92 sezonunda Çukurova Sanayi'yi çalıştırmak üzere Mersin'e gitti. Takım play-off yarı finalinde elendi.
1993-94 sezonunda Galatasaray kendisine 800 milyon ₺ (yaklaşık 67.000 USD) gibi o zamanın şartlarına göre çok yüksek bir rakam teklif etti. Takım sonraki sezonlarda lig şampiyonu olamasa da 1994-95 Türkiye Basketbol Kupası'nda altın madalya kazandı.
Sağlık sorunları nedeniyle 1996-97 sezonunda antrenörlüğe ara verdi. Ancak Darüşşafaka Basketbol'da teknik koordinatörlük görevini üstlenerek basketbol sporunun içinde kalmaya devam etti. 1997-98 sezonunda eski kulübü Galatasaray'a geri döndü ancak lig sezonunun sadece ilk yarısında antrenörlük yapabildi. Galip gelinen bir maçın ardından kalp krizi geçirdi ve Ocak 1998'de öldü. Kasım 1997'de verdiği bir röportajda ölümcül sonunu önceden haber vermişti.
Siyavuş, 2023 itibarıyla 24 yıldır kırılamayan bir rekorla, yedi şampiyonlukla Türkiye Basketbol Süper Ligi'nin en başarılı koçudur.
Millî takım kariyeri
değiştirSiyavuş, FIBA baş antrenör lisansı alan üçüncü Türk antrenördür. Türkiye genç ve ümit milli takımlarını çalıştırdı. 1976 yılında Türkiye ümit millî takımını Balkan şampiyonu yaptı. 1977'de yeni takımı Eczacıbaşı S.K.'ya konsantre olmak için Türkiye genç millî takımının baş antrenörlüğü görevinden ayrıldı. 1981 Eylül'ünde Türkiye millî basketbol takımının baş antrenörlüğüne getirildi. Bulgaristan'ın başkenti Sofya'da düzenlenen 1981 Balkan Şampiyonası'nda Bulgaristan, Romanya, Yugoslavya ve Yunanistan takımlarını yenen millî takım, Siyavuş ile altın madalya kazandı. Bu uluslararası başarı ve ardından Beyaz Gölge dizisinin Türkiye'de yayınlanmaya başlaması, ülkede basketbola olan ilginin yaygınlaşmasında büyük rol oynadı. Millî takım, Suriye'nin Lazkiye kentinde düzenlenen 1987 Akdeniz Oyunları'nda finalde güçlü İspanyol takımını yenerek altın madalya kazandı. Siyavuş, on yıl sonra Efes Pilsen takımına odaklanmak için Türkiye millî takımının baş antrenörlüğü görevinden emekli oldu.
1992 yılında Siyavuş, millî basketbol takımlarının teknik koordinatörü Yalçın Granit tarafından baş antrenörlük görevini yeniden üstlenmesi için ikna edildi. Almanya'da düzenlenen 1993 Avrupa Basketbol Şampiyonası'na katılmaya hak kazanan millî takımı yönetti. 1993 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından görevine son verildi çünkü yeni yönetmelikle birlikte, aynı anda bir kulübün antrenörüyken millî takım antrenörlüğü yapmasına izin verilmiyordu.
Başarıları
değiştirEczacıbaşı
değiştirEfes Pilsen
değiştir- Türkiye Basketbol Ligi
- Şampiyon (1): 1983-84
Millî takım
değiştir- Türkiye millî basketbol takımı
- 1976 Balkan Genç Erkekler Şampiyonluğu
- 1981 Balkan Şampiyonluğu
- 1987 Akdeniz Oyunları Şampiyonluğu
Kaynakça
değiştir- ^ Zafer dolu yıllar 20 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 12 Ocak 1998.
- ^ "Aydan Siyavuş, mezarı başında anıldı". Hürriyet. 21 Mart 2017. 18 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2023.
- ^ "Rekor hala Aydan Siyavuş'ta". Sabah. 18 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2023.
- ^ "Basketbolda rekor Aydan Siyavuş'ta". Milliyet. 1 Temmuz 2020. 18 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2023.