Ayna (film, 1975)
Ayna (Rusça: Зеркало, Zerkalo; İngilizce bilinen ismiyle The Mirror[2]) 1975 Rus yapımı, Andrei Tarkovsky tarafından yönetilmiş bir filmdir. Çocukluk anıları,güncel olaylara dair sahneler ve Tarkovsky'nin babası Arseny Tarkovsky tarafından yazılan güncel olaylara dair şiirler ile kompoze edilmiş kabaca bir otobiyografidir. Filmde, Margarita Terekhova, Ignat Daniltsev, Tarkovsky'nin eşi Larisa Tarkovskaya, Alla Demidova ve Anatoli Solonitsyn ve bir film müziği ile Eduard Artemyev bulunmaktadır.
| Зеркало (Zerkalo) | |
 Filmin Polonya'da basılmış bir sinema afişi | |
| Yönetmen | Andrei Tarkovsky |
|---|---|
| Yapımcı | Erik Waisberg |
| Senarist | Aleksandr Misharin Andrei Tarkovsky |
| Oyuncular | Margarita Terekhova Ignat Daniltsev Larisa Tarkovskaya Alla Demidova Anatoli Solonitsyn Tamara Ogorodnikova |
| Müzik | Eduard Artemyev |
| Görüntü yönetmeni | Georgi Rerberg |
| Kurgu | Lyudmila Feiginova |
| Çıkış tarih(ler)i | Nisan 1975 (USSR) |
| Süre | 106 dakika |
| Ülke | Sovyetler |
| Dil | Rusça |
| Hasılat | Rus rublesi 622,000[1] |
Ayna filminin gözle görülür bir konusu yoktur. Bunun yerine güncel sahnelerin çocukluk anıları ve aktüel olaylar ile ritmik olarak bir araya gelmesinden oluşur. Filmin çeşitli noktalarında Tarkovsky'nin babasının şiirleri okunur. Düşsel görsellerin kabaca akışı, edebiyattaki bilinç akışı tekniği ile karşılaşır. Yani düşsel olaylar bir yandan filmde akarken bir yandan da iç diyaloglar devam eder. Ayna filminin karmaşık aynı zamanda basit yapısı filmi Tarkovsky'nin en zor filmlerinden biri ve onun en kişisel filmi yapmıştır. Bugün Ayna yaygın olarak bir usta işi ve Tarkovsky'nin en iyi işlerinden biri olarak anılır.[3]
Ayna'nın konsepti 1964'lere kadar geri gitmektedir. Bu yıllarda Tarkovsky çeşitli birkaç senaryo yazdı, aynı zamanda Aleksandr Misharin ile birlikte çalıştı. Senaryo ilk başta Goskino film komitesi tarafından kabul görmedi ve Tarkovsky sadece birkaç sene bekledikten sonra Ayna filmini fark ettirerek filme izin aldırdı. Farklı dönemlerde senaryo farklı isimler altında bilindi. Bunlardan en çok dikkat çekenleri Confession ve A White, White Day isimleridir. Tamamlanmış film başta Goskino tarafından reddedildi ve sonra birkaç erteleme sonrasında sınırlı gösterimine Sovyetler Birliği tarafından izin verildi.
Prodüksiyon
değiştirYazım
değiştirAyna'nın fikrinin ortaya çıkması 1964 yılına kadar gerilere dayanır. Tarkovsky film için hayalleri hakkındaki fikirlerini yazdı. Bir adamın düşünceleri ve anıları, geleneksel bir filmdeki gibi adam ekranda görünmeden. Tarkovsky Ayna filminin ilk bölümleri Andrei Rublev filmi üzerine çalışırken yazdı. Bu bölümler A White Day ismiyle 1970 senesinde kısa bir hikâye olarak yayınlandı. isim 1942'de babası Arseny Tarkovsky'nin yazdığı şiirden gelmekteydi. 1968'de Andrei Rublev bittikten sonra, Tarkovsky, Ayna'nın senaryosunu Aleksandr Misharin ile birlikte yazmak niyetiyle görüntü yönetmeninin Repino'daki tatil yerine gitti. Bu senaryo Confession ismini aldı ve Goskino film komitesine sunuldu. Kahraman anne, savaş ve vatanseverlik gibi popüler temalar içermesine rağmen teklif geri çevrildi. Ana sebep senaryonun doğasının karışık ve alışılmadık olmasıydı. Dahası, Tarkovsky ve Misharin filmin final formunun nasıl olacağını bilmediklerini açıkça belirttiler. Buna filme alınma sürecinde karar verilecekti.[4]
Senaryonun film komitesinden dönmesi ile birlikte, Tarkovsky Solaris filmini yapmaya devam etti. Ama onun günlük yazılarının gösterdiği üzere halen filmi yapma konusunda arzuluydu. Sonunda, senaryo Goskino'nun yeni yöneticileri tarafından kabul gördü. Tarkovsky'ye 622.000 Rus rublesi ve 7500 metrelik Kodak film verildi. Bu, Kabaca 3000 metre tutacak filmin üç katına tekabül ediyordu.[5]
Ayna'nın senaryosunun birkaç versiyonu yok olmuştur. Tarkovsky sık sık senaryoyu parçalarını tekrar yazmıştır. Senaryodaki son değişiklik 1984'te kendisi İtalya'dayken yapıldı. Bir sahne filme alınırken çıkarıldı, annesiyle olan röportaj sahnesi. Tarkovsky bunun bir film incelemesi olduğu bahanesiyle röportajı gizli kamera kullanarak çekmeyi istedi. Bu sahne, Tarkovsky'nin tüm önceki filmlerinde birlikte çalıştığı Vadim Yusov'un Ayna filminde çalışmayı reddetmesinin ana sebeplerinden biriydi.[6] Çeşitli dönemlerde, senaryo ve film şu isimlerle bilindi; Confession, Redemption, Martyrology, Why are you standing so far away?, The Raging Stream ve A White, White Day (bazen çeviride A Bright, Bright Day olarak.). Tarkovsky senaryoyu filme alırken son isim olarak Ayna ismine karar verdi.[7]
Filme alınması
değiştirFilmin çekimine Eylül 1973'te başlandı ve Mart 1974'te film bitirildi. Dış sahneler Moskova yakınındaki Tutshkovo'da çekildi. İç sahneler ise Mosfilm stüdyolarında çekildi.[8]
Tamamlanmış film, Goskino başkanı Filipp Ermash tarafından Temmuz 1974'te reddedildi. Sebeplerden biri filmin anlaşılmaz olmasıydı. Tarkovsky, filmin reddedilmesi ve filmin fikrinin dışarıya çıkabileceği ve filmin Sovyetler Birliği dışarısında çekilebileceği konularına aşırı kızdı. Ayna en sonunda Gosniko tarafından hiçbir değişiklik görmeden 1974 biterken kabul edildi.[9]
Dağıtım ve tepkiler
değiştirAyna filminin hiçbir zaman resmi ilk gösterimi yapılmadı. Kısıtlı bir ikinci kategori versiyonu sadece 73 kopya yayınlandı. Resmi olarak Eylül 1975'te çıkacağı duyurulmasına rağmen Nisan 1975'in başlarında gösterildi. Yine de izleyiciler tarafından olumlu karşılandı. Goskino filmin Cannes Film Festivali'nde gösterilmesine izin vermedi. Festivali yöneten yönetmen, Maurice Bessy, Tarkovsky severdi. Bunu duyunca, Ayna filmine Cannes'te gösterim izni verilmezse, başka Sovyet filmlerini de almamakla gibi başarısız bir tehditte bulundu.[10]
Oyuncu ekibi
değiştir- Margarita Terekhova - Anne/Natalia rolünde
- Ignat Daniltsev - Alexei/Ignat rolünde
- Larisa Tarkovskaya - Nadezhda rolünde
- Alla Demidova - Lisa, evde resim yapan annenin arkadaşı rolünde
- Anatoli Solonitsyn - Forensic doktor & yaya rolünde
- Tamara Ogorodnikova - Çay masasındaki yabancı kadın rolünde
- Maria Vishnyakova - Anne, yaşlı kadın olarak rolünde
- Innokenty Smoktunovsky - Anlatıcı olarak (metin)
- Arseny Tarkovsky - Anlatıcı olarak (şiirler)
Oyuncu seçimi
değiştirTarkovsky anne rolü için Alla Demidova ve İsviçreli aktris Bibi Andersson'u düşündü. En sonunda Margarita Terekhova'yı seçti.[11]
Kaynakça
değiştir- ^ Tarkovsky, Andrei (1991). Time Within Time: The Diaries 1970–1986. Calcutta: Seagull Books. ss. 77 (Temmuz 11, 1973). ISBN 81-7046-083-2.
- ^ UK dağıtımcısı, Artificial Eye, Tarkovsky'nin resmi İngilizce çevirisini takiben, Kitty Hunter-Blair, tanımlık dahil değil)
- ^ Georgaris, Bill. "The Top 100 Films". They Shoot Pictures, Don't They?. 14 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2008.
- ^ Tarkovsky, Andrei (1999). Collected Screenplays. Londra: Faber & Faber.
- ^ Tarkovsky, Andrei (1991). Time Within Time: The Diaries 1970–1986. Calcutta: Seagull Books. ss. 77 (Temmuz 11, 1973). ISBN 81-7046-083-2.
- ^ Tarkovsky, Andrei (1991). Time Within Time: The Diaries 1970–1986. Calcutta: Seagull Books. ss. 60-61 (Eylül 17, 1972). ISBN 81-7046-083-2.
- ^ Tarkovsky, Andrei (1999). Collected Screenplays. Londra: Faber & Faber.
- ^ Tarkovsky, Andrei (1991). Time Within Time: The Diaries 1970–1986. Calcutta: Seagull Books. ss. 78, 92-93 (Eylül 30, 1973 & Mart 8, 17, 1974). ISBN 81-7046-083-2.
- ^ Tarkovsky, Andrei (1991). Time Within Time: The Diaries 1970–1986. Calcutta: Seagull Books. ss. 96-97 (July 27, 29 & August 1, 1974). ISBN 81-7046-083-2.
- ^ Tarkovsky, Andrei (1991). Time Within Time: The Diaries 1970–1986. Calcutta: Seagull Books. ss. 106-109 (March 2, April 8, 11, 1975). ISBN 81-7046-083-2.
- ^ Tarkovsky, Andrei (1991). Time Within Time: The Diaries 1970–1986. Calcutta: Seagull Books. ss. 41 (Ağustos 20, 1971). ISBN 81-7046-083-2.
Dış bağlantılar
değiştir- IMDb'de Ayna
- AllMovie'de Ayna (film, 1975)
- Poems of Arseny Tarkovsky recited in the film (Rusça)
- Voted #16 on The Arts and Faith Top 100 Films (2010) 2 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.