Babil takvimi
Babil takvimi, 12 kameri aydan oluşan ve yıllık bir ay-güneş takvimidir. Babil'de kullanılan takvim, hem kamerî ve hem de Güneş esaslı olarak düzenlenmiştir. Babil takviminde de gün, günbatımında başlar ve bir sonraki günbatımında sona erer. Sümerde M.Ö. IV binyılın sonu ile III binyılın başlangıcında her bir şehrin kendi takvimi vardı. Rahipler yıldızlı gökyüzünü gözlem yapmakla birçok astronomik sonucu elde etmişlerdir. M.Ö. III binyılda gökyüzü cisimlerinin hareketinin gözlemlemek için yüksekliği 20 m'ye ulaşan çok katlı kuleler inşa ediliyordu. Bu kuleler genellikle tapınakların yanına dikilirdi.
Aylar
değiştirBabil takviminde yıl ilkbahar aylarında başlar ve yıllar reš šatti başlangıç, mišil šatti orta ve kīt šatti yıl sonu olarak günümüz takviminde olduğu gibi mevsim benzeri bölümlere ayrılırdı. Babilcede ay arḫu ismine karşılık geliyordu. M.Ö. 6. yüzyılda İbranilerin Babil Sürgününde, Babil ay isimleri İbrani takvimine uyarlanarak İbraniler Babil ay isimlerini kullanmaya başladı. Irak ve Levant bölgesinde kullanılan Asur takvimi Iyyar, Tammuz, Ab, Elul, Tishri ve Adar gibi Babil takvimi ayları bu takvimde yaygın bir şekilde kullanılır. Her ay 29 veya 30 günden oluşuyordu. Yeni yıl yaz gece gündüz eşitliği ile başlıyordu. İbrani ayların isimlerinin çoğunluğu köken itibarı ile Sümer tanrılarının adı ile bağlıydı.
| Babil takvimi | ||||||
| Bölüm | Ay ismi | Tanrı | Burç | İbrani takvimine göre | Gregoryen takvimine göre | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Reš Šatti | 1 | Araḫ Nisānu
'Kutsal Ay' |
An ve Bel | KU (Koç) | Nisan | Mart/Nisan |
| 2 | Araḫ Āru
'Boğa Ayı' |
Ea | (Boğa) | İyar | Nisan/Mayıs | |
| 3 | Araḫ Simanu | Sin | BI(KAŠ) (İkizler) | Sivan | Mayıs/Haziran | |
| 4 | Araḫ Dumuzu
'Tammuz Ayı' |
Tammuz | (Yengeç) | Tamuz | Haziran/Temmuz | |
| Mišil Šatti | 5 | Araḫ Abu | āru (Aslan) | Av | Temmuz/Ağustos | |
| 6 | Araḫ Ulūlu | İştar | (Başak) | İlul | Ağustos/Eylül | |
| 7 | Araḫ Tišritum
'Başlangıcın Ayı' (2. yarıyılın başlangıcı) |
Şamaş | (Terazi) | Tişri | Eylül/Ekim | |
| 8 | Araḫ Samna
'Temel Atma Ayı' |
Marduk | (Akrep) | Heşvan | Ekim/Kasım | |
| Kīt Šatti | 9 | Araḫ Kislimu | Nergal | (Yay) | Kislev | Kasım/Aralık |
| 10 | Araḫ Ṭebētum
'Gelecek Su Ayı' |
Pap-sukkal | saḫ 'ibex' (Oğlak?) | Aralık/Ocak | ||
| 11 | Araḫ Šabaṭu | qā (Kova?) | Şevat | Ocak/Şubat | ||
| 12 | Araḫ Addaru ~ Araḫ Adār
'Adar ayı' |
Erra | (Balık) | Adar | Şubat/Mart | |
| Sonradan eklenen | 13 | Araḫ Makaruša Addari ~ Araḫ Ve-Adār | Aşur | 17. ve 19. yüzyıl düngüsü hariç Araḫ Ulūlu ay eklendiği zaman oldu. | ||
M.Ö. 5. yüzyıla kadar takvim tamamen gözlemseldi ama M.Ö. 499 yılından itibaren 19 güneş yılının 235 Ay döngüsüne göre aylar ay-güneş takvimine göre düzenlenmeye başlandı. Her ne kadar Meton Döngüsü denilsede, Meton muhtemelen bu döngüyü Babillilerden öğrendi.
Günler
değiştirYeni ay hesaplanarak Babilliler her yedinci günü kutsal gün olarak kutladılar, bir de "kötü gün" olarak adlandırdılar (yasak faaliyetler için anlamı "uygun olmayan"). Bu günlerde yetkililer çeşitli faailiyetlerden men edilirdi. Ayın 28. günü bir dinlenme günü olurdu. Kutsal günde tanrılar için farklı teklifler vardı.
| Gün | Tanrı'nın adı |
|---|---|
| 7. gün | Marduk ve İştar |
| 14. gün | Ninlil ve Nergal |
| 21. gün | Sin ve Şamaş |
| 28. gün | Enki ve Mah |
M.Ö. 6. yüzyılda Kil tabletlerde yazılanlara göre bu tarihler yaklaşık olarak doğru idi. (II. Kiros ve II. Kambises'un yönetimi altında)
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- Parker, Richard A. and Waldo H. Dubberstein. Babylonian Chronology 626 BC.–AD. 75. Providence, RI: Brown University Press, 1956.
- Structure of the Babylonian calendar26 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- W. Muss-Arnolt, The Names of the Assyro-Babylonian Months and Their Regents, Journal of Biblical Literature (1892).
- Sacha Stern, "The Babylonian Calendar at Elephantine" in Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 130 (2000) 159–171 (PDF document3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 94KB)
- Fales, Frederick Mario, “A List of Umma Month Names”, Revue d'assyriologie et d'archéologie orientale, 76 (1982), 70–71.
- Gomi, Tohru, “On the Position of the Month iti-ezem-dAmar-dSin in the Neo-Sumerian Umma Calendar”, Zeitschrift für Assyriologie und Vorderasiatische Archäologie, 75 (1985), 4–6.
- Pomponio, Francesco, “The Reichskalender of Ur III in the Umma Texts”, Zeitschrift für Assyriologie und Vorderasiastische Archäologie, 79 (1989), 10–13.
- Verderame, Lorenzo, “Le calendrier et le compte du temps dans la pensée mythique suméro-akkadienne”, De Kêmi à Birit Nâri, Revue Internationale de l'Orient Ancien, 3 (2008), 121–134.
- Steele, John M., ed., "Calendars and Years: Astronomy and Time in the Ancient Near East", Oxford: Oxbow, 2007.