Balaban (çalgı)

Balaban veya balaman, Güney Kafkasya ve Orta Asya ülkelerinin birçoğunda kullanılan nefesli çalgılar grubuna ait bir çalgıdır. 9-10 adet ses perdeli[1] olanları Azerbaycan ve Türkistan’da kullanılmaktadır. Gürgen, ceviz, erik ve benzeri sert ağaçlardan yapılanları varsa da en makbulü kayısı ağacından yapılanıdır.

Balaban
TürüNefesli
Çalma aralığı
İlişkili çalgılarDuduk, Guan, Hichiriki, Piri
Önemli müzisyenlerAlihan Samedov

Bir gövde (govda) ve ağız tarafına takılan ses çıkarıcı yassı kamış ağızlıktan ibaret olan Balaban, 280-300 milimetre uzunluğunda ve 20-22 milimetre çapındadır. Sesi mat ve hafiftir, sesi zayıf olduğu için daha çok kapalı mekanlarda ve oda toplantılarında çalınmaktadır. Kamış üzerindeki kıskaç sayesinde ses inceltilip kalınlaştırılabilmektedir. Özel bir yöntemle yassılaştırılan kamış, kıskaç ve gövdeden meydana gelir. Kıskacın kamış üzerinde aşağı veya yukarı doğru itilmesiyle yaklaşık bir perdelik ses değişimi yapılabilmekte ve bu özelliği ile çalgı gruplarına hemen uyum sağlayabilmektedir.

Azeri sanatçı Hüseynkulu Sarabski'ye göre avcılar balaban çalarak bıldırcınları çekerler. Balaban'ın başka bir türü aşık musikinde kullanılır.[2]

Balaban/mey işçiliği ve icra sanatı
Balaban ve defin müşayəti ilə musiki meclisi, minyatür
ÜlkeTürkiye ve Azerbaycan
Kaynak01704
Tescil geçmişi
Tescil2023 (18. oturum)

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ İnsan kulağının algıladığı biçimiyle herhangi bir notanın ses frekansı değeri. BSTS / Gitar Terimleri Sözlüğü 28 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Abdullayeva, Saadet. "ENCHANTING SOUNDS OF BALABAN" (PDF) (İngilizce). IRS. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2014.