Basil

Basil, çomak ya da çubuk biçimli bakteri türlerinin genel adıdır.

Terimin kökeni

Terim Türkçeye Fransızcadaki "bacille" sözcüğünden geçmiştir ve asıl kökeni ise Latincede "küçük çubuk" anlamına gelen "bacillum" sözcüğüdür. "Bacillum" ise yine Latince olan ve "sopa" anlamına gelen "baculum" sözcüğünün bir türevidir.

Basil, bir bakteriyoloji terimi olarak, ilk kez 1853 yılında bakteriyoloji biliminin kurucusu olarak nitelendirilen Alman botanikçi Ferdinand Julius Cohn (1828-1898) tarafından kullanılmıştır. Ferdinand Julius Cohn gözlemlediği bazı bakterileri benzedikleri şekilden dolayı bu biçimde adlandırmıştır.

İngilizcede basil

Mikrobiyoloji ile ilgili İngilizce metinlerdeki cümleler içinde "bacillus" (italik değil, baş harfi küçük) ve "bacilli" (baş harfi küçük) sözcüklerinin yer aldığı görülür:

"bacillus", Türkçedeki "basil" teriminin İngilizcedeki direkt karşılığıdır ve tekildir;
"bacilli" ise "bacillus" sözcüğünün çoğuludur ve Türkçede "basiller" olarak geçer.

İngilizce metinlerdeki cümleler içinde geçen "Bacillus" (italik, baş harfi büyük) ve "Bacilli" (baş harfi büyük) ise, sırasıyla, bir bakteri cinsi olan Bacillus'u ve bu cinsin üyesi olduğu bakteri sınıfı Bacilli'yi tanımlar:

Bu iki terim Türkçe metinler içinde de aynen kullanılır; okunuşları ise "basillus" ve "basilli" şeklindedir.

Basil Türleri

Bacillus anthracis - Şarbon basili
Mycobacterium tuberculosis - Verem basili ya da Koch basili
Mycobacterium leprae - Cüzzam basili
Bacillus cereus
Bacillus coagulans
Bacillus natto
Bacillus subtilis
Bacillus thuringiensis
Bacillus myocoides
Bacillus megaterium
Bacillus sphaericus
Bacillus pumilus
Bacillus circulans
Bacillus coagulans
Bacillus licheniformis
Bacillus macerans

Kaynakça

Etimoloji Sözlüğü 23 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Biyoloji Tarihi