The Beatles
The Beatles, 1960 yılında Birleşik Krallık'ın Liverpool kentinde kurulmuş bir rock grubudur. Ağustos 1962'den dağılışına kadar John Lennon, Paul McCartney, George Harrison ve Ringo Starr dörtlüsünden oluşan The Beatles, kültürel ve ekonomik açıdan müzik tarihinin en etkili gruplarından biri olarak kabul edilmektedir.[1][2][3][4] Birçok satış rekoru kırmış ve elliden fazla şarkısıyla Billboard listelerinde yer almıştır. 1964 yılında ABD'ye gelerek Britanya Müziği'nin Amerika'da popülerleşmesine neden olmuştur.[5][6] Grup ayrıca 2004'te Rolling Stone dergisi tarafından son elli yılın en önemli ve etkili rock müzik sanatçıları arasında birinci sırada gösterilmiştir.[7]
| The Beatles | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Başladığı yer | Liverpool, İngiltere, Birleşik Krallık |
| Tarzlar | Rock, Pop rock, Psikedelik müzik, Art rock |
| Etkin yıllar | 1960-1970 |
| Müzik şirketi | Parlophone, Capitol, Odeon, Apple, Vee-Jay, Polydor, Swan, Tolli, United Artists |
| İlişkili hareketler | The Quarrymen, Plastic Ono Band, The Dirty Mac, Wings, Traveling Wilburys, Rory Storm and the Hurricanes, Ringo Starr All-Starr Band |
| Resmî site | www.beatles.com |
| Eski üyeler | John Lennon (1960-1969) Paul McCartney (1960-1970) George Harrison (1960-1970) Ringo Starr (1962-1970) Stuart Sutcliffe (1960-1961) Pete Best (1960-1962) |
Grubun temelleri ve Almanya günleri
değiştirGrubun temelleri
değiştirJohn Lennon 1950'lerde Elvis Presley gibi sanatçılar sayesinde Rock'n Roll'la ilgilenmeye başlamıştı.[8] Sanatçı, arkadaşı Pete Shotton ile birlikte 1956'da The Quarrymen adlı bir grup kurar. Daha sonra gruba Bill Smith katılır. Gruptaki elemanlar enstrümanlarında yetersiz oldukları için sürekli değişmektedir. 6 Temmuz 1957'de bir partide John Lennon, Paul McCartney ile tanışır.[9] Kısa süre sonra Lennon'dan gruba katılması için teklif alır ve bunu kabul eder. Grupta eleman değişiklikleri devam ederken 1958'de gruba genç gitarist George Harrison katılır. Grup 1958'de bir deneme kaydeder. Demoda That'll Be the Day adlı bir cover parça, bir tane de McCartney / Harrison bestesi In Spite of All the Danger vardır. The Quarrymen 1959 Eylül'ünde dağılır. Harrison başka bir gruba gider, McCartney ve Lennon beraber çalmaya devam ederler.[10][11] 1960'ta tekrar bir araya gelen üçlü, yanlarına Lennon'ın çocukluk arkadaşı Stuart Sutcliffe'i alır. Grup daha sonra The Sickless adıyla çalmaya devam etmek isterken Paul McCartney'nin önerisiyle ritim anlamına gelen "beat" sözcüğüne gönderme olsun diye grup The Beatles adını alır.
Almanya günleri
değiştirGrup daha sonra davula Pete Best'i alır ve bir süre Almanya'da çalarlar.[12] Önce Harrison yaşı hakkında yalan söylediği için sınır dışı edilir. Daha sonra bir yangın dolayısıyla Best ve McCartney sınır dışı edilir. Grup şarkıcı Tony Sheridan tarafından teklif alır ve onunla çalmaya başlar. Tony Sheridan and the Beat Brothers olarak Almanya'da listelere girerler ve tekrar Almanya'da çalmaya başlarlar. Hamburg'da verilen son Almanya konseri sonrası Sutcliffe, Almanya'da kalmaya karar verir ve dörtlü İngiltere'ye döner.[13] Böylece basgitara Paul McCartney geçer.
İlk kayıtlar ve baterist problemi
değiştirGrup İngiltere'ye dönünce Almanya'da tanıştıkları Brian Epstein'la menajeri olarak anlaşırlar. 1962'de eski üyeleri ve arkadaşları Stuart Sutcliffe'in beyin kanamasından ölüm haberini alırlar. Grup ve Epstein birçok firmaya giderler ama müziklerinin modası geçmiş olduğu iddiasıyla kimse tarafından kabul edilmezler. En sonunda EMI yetkilisi George Martin onlarla bir senelik anlaşma imzalar. Gerçekten Martin onların müziklerinden çok kişiliklerini beğenmiştir. Pete Best ise hem Epstein hem Martin tarafından beğenilmemişti. Davulcunun klasik Beatles saç şeklini kabul etmemesi ve hastalık yüzünden bazı konserlere katılamaması sorun olmuştu. En sonunda Beatles üyeleri onun ayrılmasına karar vermişlerdi. Daha sonra Beatles üyelerinin daha yakından tanıdığı Ringo Starr bateriye alındı.
İngiltere'de Beatlemania
değiştirBeatles ilk single'ı "Love Me Do"yu 1962'de çıkardı ve listelerde 17. sıraya yükseldi. İkinci single Please, Please Me ise ikinciliğe kadar çıktı. İlk albüm Please Please Me Mart 1963'te çıktı. Böylece "Beatlemania" adı verilen Beatles çılgınlığı Birleşik Krallık'ta başladı. From Me To You teklisi ise Beatles'ın ilk bir numara hiti olmuştu.
2 Şubat 1963'te grup ilk turnesine çıktı. Dört haftalık şovda, turneye çıktığı isimler arasında en küçüğü The Beatles olsa da turne sonunda herkesten rol çalmışlardı. Üç hafta süren ikinci turnede grup iki Amerikan şarkıcıyla sahneyi paylaşmış ve Amerikalı şarkıcılardan daha çok ilgi çeken ilk İngiliz grubu olmuştu. 1963 sonuna dek iki turne yapan Beatles'ın ünlü logosu da bu dönemde hazırlandı.
Amerika günleri
değiştir1963 sonlarında Beatles'ın önceki teklileri ve yeni şarkıları She Loves You, Amerika'da yayınlandı. Ancak Epstein'ın isteği ile I Want to Hold Your Hand şarkısının üzerinde yoğunlaşıldı ve klibi tüm Amerika'da gösterilmeye başlandı. Radyolar bu şarkıyı çalmaya başladı ve on gün içinde bir milyon kopya satmayı başardı. Beatles, Amerika'da televizyon programlarına da çıkmaya başladı.
Grup, Amerika'ya ilk geldiğinde havaalanında 3000'e yakın dinleyici bekliyordu. Amerika'daki ilk canlı programa George Harrison, hastalığı yüzünden çıkamamıştı. Beatles'ın ilk canlı programını Amerika'da yaklaşık 74 milyon kişi izledi. Beatles'ın ilk albümü birkaç değişiklikle Introducing... The Beatles ve Meet The Beatles! olarak yayınlandı. 1964'te A Hard Day's Night adlı ilk Beatles filmi yayınlandı. Beatles üyelerinin oynadığı bu komedi filmi iki Oscar adaylığı kazandı ve film şarkıları aynı isimli albümde yayınlandı. Grup 1964'te ikinci Amerika turnesine çıktı. Her konsere 10-20 bin kişi katıldı ve Beatles bilet satışlarında bir milyon dolar kazandı.
1965'te de ikinci film Help! yayınlandı. Bu filmin de şarkıları aynı isimli albümde yayınlandı. Bu film çekimleri sırasında da Beatles uyuşturucu kullanımına devam etmişti.
Problemler
değiştirGrup 1965'te Rubber Soul ardından 1966'de Revolver albümünü yaptı ve büyük bir müzikal değişim gösterdi. Artık rock sound'u daha öne çıkıyordu. Özellikle Tomorrow Never Knows ve Yellow Submarine gibi şarkılarda bulunan ses efektleriyle The Beatles Psychedelic müzik yapmaya başlamıştı. Albüm sonrası dünya turnesine başladılar. Grubun 1966 Asya turnesi çok sorunlu başladı. Japonya konserlerinin Nippon Budokan'da verilecek olması sağ görüşlü Japonlar tarafından orasının bir dövüş sanatları merkezi olması nedeniyle protesto edildi. Bu yüzden konserler yoğun bir polis koruması altında gerçekleştirildi.
Mart 1966'da, Amerika'da yapılan bir röportaj sırasında John Lennon, konu kitaplara ve dinlere geldiğinde bu sözleri söyledi:
Hristiyanlık gidecek. Tarihe karışacak ve küçülecek. Bunun üzerine tartışmaya gerek yok; ben haklıyım ve haklı çıkacağım. Artık İsa’dan daha popüleriz ama hangisinin önce gideceğini bilmiyorum; rock ‘n’ roll mu yoksa Hristiyanlık mı ? İsa iyiydi ama müritleri kalın kafalı ve sıradandı. Onların bu işi bu kadar çarpıtması Hristiyanlığı mahvediyor.[14][15][16]
Şaka amaçlı söylenen bu sözler İngiltere'de Lennon'ın esprili açıklamalarına alışkın olduklarından problem olmadı ancak Amerika'da büyük sorun oldu ve Beatles plakları yakılmaya başladı. John Lennon daha sonra özür dilediğini söylediyse de öfke dinmedi. 2008'de Vatikan, John Lennon'ı sözlerinden dolayı bağışladığını açıkladı.
Haziran 1966'da Filipinler'e giden grup, devlet başkanının eşi tarafından kahvaltıya çağrıldı. Ancak Epstein, grubun böyle resmi davetleri kabul etmediğini söyledi.[17] Bu karar televizyon kanallarında yayınlanınca ülkede büyük bir öfke uyandırdı. Beatles ülkeden ayrılırken, koruma için polis verilmedi ve grup saldırıya uğradı.
11 Ağustos 1966'da Amerika'daki son turneye çıktılar. Candlestick Park'ta yaptıkları son konser ile sona eren turne sonrası John Lennon, "How I Won the War" filminde rol aldı ve Yoko Ono ile tanıştı, Paul McCartney "The Family Way" filminin müziklerini yaptı, George Harrison Hindistan'a gidip sitar dersleri almaya başladı.
Saykodelik dönem
değiştirBu zamandan sonra grup stüdyo albümlerini kaydetmeye odaklandı. Revolver'dan 7 ay sonra Abbey Road stüdyolarında 129 gün sürecek albüm kayıtlarına başladılar. 1967'de ise Beatles'ın en iyi işi olarak görülen Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band albümü yayınlandı. Albümde Revolver'da kullandıkları ses tekniklerini yeni buldukları yöntemlerle zenginleştiriyorlardı. Albümün sözlerindeki uyuşturucu etkileşimli sözler de dikkat çekmekteydi.[18]
24 Ağustos 1967'de Beatles Maharishi Mahesh Yogi ile tanıştı. Birkaç gün sonra Galler'de ilk toplantılarına başladılar. 27 Ağustos 1967'de grubun menajeri Brian Epstein 32 yaşında uyuşturucudan öldü. Grubun lideri konumundaki John Lennon, Epstein ile en yakın ilişkisi olan kişiydi ve onun ölümüyle birlikte grup liderliği ve yönetimindeki çabasını yitirdi. Lennon'ın bu isteksizliğine karşı McCartney ise grubu devam ettirme için çabalamaya başladı.
26 Aralık 1967'de grup üyelerinin oynadığı film Magical Mystery Tour yayınlandı. Renk karmaşası içindeki film iyi eleştiriler toplamadı. Grup filmdeki şarkıları aynı isimli albümde yayınladı.
1968'de grup üyeleri Hindistan, Rishikesh'e gitti ve Maharishi ile uzun süre meditasyon hakkında çalışmalar yaptı. Bu dönemde Lennon, McCartney ve Harrison sonraki iki albümde bulunacak bestelerini yapmaya başladılar. Döndüklerinde Lennon ve McCartney Apple prodüksiyon şirketini kurduklarını açıkladılar. Ancak grup, Epstein'ın ölümü ve grubun işletme konusundaki tecrübesizliği nedeniyle iş konusunda sorunlar yaşadılar ve bu grubun müzikal birlikteliğini de olumsuz yönde etkiledi. Aynı sene Yellow Submarine çizgi filmi de yayınlandı. Bu film de bundan önceki filmleri gibi iyi eleştiriler toplamadı.
The Beatles albümü
değiştirAmerika'ya döndüklerinde The Beatles adındaki The White Album olarak da bilinen albüm için çalışmalara başladılar. Ancak bu çalışmalar yanında birçok kavga getiriyordu. Ringo Starr 4 şarkının kayıtlarına girmedi ve Paul McCartney onun yerini doldurdu. John Lennon'un eşi Yoko Ono'nun da stüdyonun her aşamasında grupla olması sorun oluyordu. 1966'da tanışan ikili 1968'de çıkarttıkları Unfinished Music #1: Two Virgins albümünden sonra birbirlerinden hiç kopmamaya başlamıştı. Daha önce grup kayıtlarına kız arkadaş ve eşlerin getirilmemesi kararını alan grup üyelerinden John Lennon, Yoko Ono'yu kayıtlara getirerek bunu bozdu. Yoko Ono'nun gruba tavsiyeler vermesi, Ono ve Lennon dışındaki grup elemanları arasında tansiyonu yükseltiyordu. Bir diğer problemi de artık müzikal anlamda kendini geliştiren George Harrison'ın bestelerine yeteri kadar yer vermemeleriydi.
İki disklik bu albüm de ötekileri kadar büyük bir ilgiyle karşılandı. Bu albümün diğerlerinden farkı, grubun her üyesinin kendine has tarzlarını kendi şarkılarında yansıtmaları oldu. Rolling Stone, albümü "Bir çatı altında 4 solo albüm" olarak tanımladı. Albüm sonrası grup hiç birlikte röportaj vermeyip, televizyona çıkmamaya başladı.
Ayrılık
değiştirGrup üyeleri ile Paul McCartney arasında yeni menajer sorunu yaşandı. McCartney o zamanki eşinin babası Lee Eastman'i isterken, diğer grup elemanları Allen Klein'ı istiyordu. Klein en sonunda menajer olarak seçildi ancak 1971'de gruptan para çaldığı fark edildi. Grup en son konserini 1969'da izinsiz olarak bir çatıda verdi. Polis tarafından indirildikleri görüntüler Let It Be filmlerine de kondu. Grup 1969'da yine stüdyoda problemler yaşadıkları Abbey Road albümünü kaydetti. Aynı anda da Let It Be albümü kayıtları devam ediyordu. 20 Eylül 1969'da Lennon grup elemanlarına ayrıldığını söyledi ancak basına bir açıklama yapılmadı. 3 Ocak 1970'te George Harrison bestesi I Me Mine kaydedilmiş son Beatles şarkısı oldu ancak John Lennon bu kayıtlarda yoktu. Aynı yıl ilk adı Get Back olarak karar verilen ancak mix'i beğenilmemiş albüm en sonunda Let It Be olarak yayınlandı. Ancak bu grubun dağılmasını engelleyemedi. 10 Nisan 1970'te McCartney basın toplantısı ile grubun dağıldığını açıkladı.
"Paul Öldü" İddiaları
değiştirMüzik tarihinin efsanevi dedikodularından biri olarak tarihe geçen Paul Is Dead vakası; iddialara göre Paul McCartney 1966 yılında stüdyodan sinirli bir şekilde çıkar, trafik ışıklarını görmez ve bir arabanın altında can verir. Plak satışlarından endişe eden plak şirketi ise olayı örtbas etmeye çalışır. Paul'a benzeyen solak bir gitarist bulan şirket adamı yerine geçirir.[19]
Bu olayı sindiremeyen grup üyeleri albüm kapaklarına ve şarkılara gizli şifreler koyar. Bunlardan bazıları:
Abbey Road albümünün kapağında Paul'un ayakkabı giymemesi. çıplak ayak, Hint kültüründe ölüleri simgelemektedir.
Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band albümünün kapağında yer alan mezarın üstünde Paul yazdığı iddiası.
"I'm So Tired" adlı şarkının sonundaki konuşma tersten çalındığında ise "Paul is a dead man miss him miss him (Paul ölü bir adam, onu özlüyoruz)" mesajı çıkıyor.
Çatı Konseri (Rooftop Concert)
değiştir30 Ocak 1969 günü son konserini vermek için Apple binasının çatı katına çıkan grup üyeleri hiçbir izin almadan ve kimsenin haberi olmadan birden Get Back şarkısıyla başladığı ve yine Get Back ile bitirdiği konserdir. Bu konseri izin almadıklarından dolayı polis bitirir. Çatı Konserinden (Rooftop Concert)'den sonra da The Beatles bir daha konser vermemiştir.[20]
Beatles sonrası
değiştir1970'te bütün Beatles üyelerinin solo albümleri yayınlanmıştı. 1973 tarihli Ringo adlı Ringo Starr albümünün bir parçasında üç Beatles üyesi, Starr, Harrison ve Lennon bir araya gelmişti. Albümde başka şarkılarda McCartney de yer almaktaydı. Bu albüm sonrası Beatles'ın yeniden bir araya geleceği dedikoduları başlamıştı.
1974'te Lennon ve McCartney stüdyoda kendileri için kayıt yaptılar ancak bir daha hiç buluşmadılar, bu kayıtlar da resmi olarak hiçbir zaman yayınlanmadı.
1980, 8 Aralık akşamı John Lennon New York Central Park karşısında yaşadığı apartmanın girişinde akıl hastası bir hayranı tarafından vurularak öldürüldü.[21] Yaşayan diğer 3 Beatles elemanı All Those Years Ago adlı George Harrison şarkısında tekrar bir araya geldiler. Şarkı Lennon'ın anısına yazılmıştı.
1988'de grup Rock N Roll Ünlüler Salonu'na girmeye hak kazandı. Starr, Harrison ve Yoko Ono orada bulunmasına karşın Paul McCartney yaşanan problemler yüzünden oraya gitmeyi reddetti.
1995-1996 sırasında Beatles'ın gizli kalmış kayıtları Anthology 1,2,3 olarak yayınlandı. Ayrıca iki Lennon bestesi Free As A Bird ve Real Love, Beatles'ın üç elemanı tarafından kaydedildi.
2001'de George Harrison akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.[22]
2006'da George Martin ve oğlu Giles Martin, Cirque de Soleil'in "Love" gösterisi için orijinal Beatles kayıtlarını yeniden düzenledi. 2007'de McCartney, Starr, Lennon'ın eşi Yoko Ono ve Harrison'un eşi Olivia Harrison televizyonda bir araya geldiler.
Üyeler
değiştir- John Lennon (gitar, vokal): 1960 - 1970
- Paul McCartney (bas gitar, piyano, vokal): 1960 - 1970
- George Harrison (gitar, vokal): 1960 - 1970
- Ringo Starr (bateri, vokal): 1962 - 1970
Diskografi
değiştirStüdyo Albümleri
değiştir- Please Please Me (1963)
- With the Beatles (1963)
- A Hard Day's Night (1964)
- Beatles For Sale (1964)
- Help! (1965)
- Rubber Soul (1965)
- Revolver (1966)
- Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band (1967)
- Magical Mystery Tour (1967)
- The Beatles (White Album) (1968)
- Yellow Submarine (1969)
- Abbey Road (1969)
- Let It Be (1970)
Filmografi
değiştir- A Hard Day's Night (1964)
- Help! (1965)
- Magical Mystery Tour (1967)
- Yellow Submarine (1968)
- Let It Be (1970)
- Across The Universe (2007)
- Yesterday (2019)
Kaynakça
değiştir- Özel
- ^ "Beatles | Members, Songs, Albums, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ February 2, CBS News; 2014; Am, 9:21. "When The Beatles changed everything". www.cbsnews.com (İngilizce). 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ "The Cultural Impact of the Beatles". Beat. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ "Top 15 Best-Selling Rock Artists of All Time in U.S. Sales". Classics Du Jour (İngilizce). 21 Ekim 2019. 2 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ Puterbaugh, Parke; Puterbaugh, Parke (15 Temmuz 1988). "The British Invasion: From the Beatles to the Stones, The Sixties Belonged to Britain". Rolling Stone (İngilizce). 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ Editors, History com. "Beatles arrive in New York". HISTORY (İngilizce). 7 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ Costello, Elvis (2004). "100 Greatest Artists: The Beatles". Rolling Stone. 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ Daytrippin' (8 Ekim 2018). "John Lennon's lifelong obsession with Elvis Presley". Daytrippin' Beatles Magazine (İngilizce). 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ Spitz (2005), p.93
- ^ Coleman (1984), p.212
- ^ Lennon (2006), p.66
- ^ "From Blackjacks to Beatles: How the Fab Four Evolved". 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2006.
- ^ Lewisohn (1992), p.215
- ^ "The John Lennon I knew". The Telegraph (İngilizce). 24 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Did the Beatles Really Say They Were More Popular than Jesus?". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Graham, Ruth (4 Mart 2016). "50 Years After "Bigger Than Jesus," We Forget How Shocking the Rest of That Beatles Interview Was". Slate Magazine (İngilizce). 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "In 1966, The Beatles were banned from the Philippines and nearly attacked by angry fans, because they declined a breakfast invitation from the first lady". The Vintage News (İngilizce). 2 Eylül 2016. 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ Dawidoff, Nicholas (18 Mayıs 2017). "How the Beatles Wrote 'A Day in the Life'". The Atlantic (İngilizce). 22 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ "Conspiracy Theories - TIME". Time (İngilizce). 20 Kasım 2008. ISSN 0040-781X. 9 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ "The Beatles – Rooftop Concert (Çatı Katı Konseri)". 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2014.
- ^ "John Lennon Biyografisi". 15 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2014.
- ^ Kozinn, Allan (30 Kasım 2001). "George Harrison, Former Beatle, Dies at 58 (Published 2001)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- Genel
- Özçelik, Tayfun; Ünal, Tahsin (1984). "The Beatles 22 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". İmge Yayıncılık.
Dış bağlantılar
değiştir
- Resmî site
- The Beatles'ın tarihi üzerine Türkçe içerik 27 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.