Behruz Samedov (AzericeBəhruz Səmədov; 29 Nisan 1995 Bakü) Azerbaycanlı siyaset bilimci, araştırmacı, barış aktivisti ve siyasi mahkûmdur. OC Media ve Bakü Araştırma Enstitüsü'nde düzenli yazar olarak çalışmaktadır. Azerbaycan hükûmeti ve Dağlık Karabağ sorununda barışçıl tutumu hakkında eleştirel yazılarıyla tanınır.[1]

Behruz Samedov
AzericeBəhruz Səmədov
Samedov, hapsedilmesinden birkaç gün önce.
DoğumBehruz Valeh oğlu Samedov
29 Nisan 1995 (29 yaşında)
Bakü, Azerbaycan
MilliyetAzerbaycanlı
VatandaşlıkAzerbaycan
Mezun olduğu okul(lar)Baku branch of Moscow State University [ru] (BM)
Central European University (M)
Charles University (PhD)
Mesleksiyaset bilimci, araştırmacı
Etkin yıllar2013–
OrganizasyonNida Sivil Haraketi (2013–2020)
Tanınma nedeniBarış aktivizmi ve siyasi mahkûmiyet
Siyasi partiAzerbaycan Halk Cephesi Partisi
SuçlamaVatana ihanet
Mahkûmiyet durumuMahkeme devam ediyor

Ağustos 2024'te Azerbaycan Devlet Güvenlik Hizmeti (DGH) tarafından gözaltına alındı ve Ceza Kanunu'nun 274. maddesi (vatana ihanet) uyarınca tutuklandı.[1] Tutuklanması, çok sayıda yerel ve uluslararası kuruluş tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Şu anda DGH'nin gözaltı merkezinde tutuluyor.

İlk yılları

değiştir

Bahruz Valeh oğlu Samedov 29 Nisan 1995'te Azerbaycan'ın Bakü şehrinde doğdu. 2001–2012 yıllarında Nizami Rayonu 251 Nolu Ortaokulunda okudu. 2012 yılında M.V. Lomonosov'un adını taşıyan Moskova Devlet Üniversitesi Bakü Şubesi [ru] Filoloji Fakültesi'ne kabul edildi, 2016 yılında onur derecesiyle mezun oldu. 2016–2018 yıllarında aynı üniversitede filoloji alanında yüksek lisans derecesi, 2018–2019 yıllarında ise Macaristan'daki Orta Avrupa Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler alanında yüksek lisans derecesi aldı.[2] 2019'dan beri Çek Cumhuriyeti Karlova Üniversitesi Prag Siyaset Bilimi Enstitüsü'nün siyaset bilimi bölümünde doktora öğrencisidir.[3]

2021–2022 yıllarında Prag Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde staj yaptı ve 2023 yılında Friedrich Schiller Üniversitesi Jena'da araştırmacı olarak çalıştı.[3]

Aktivizm

değiştir

Behruz Samedov, 2013 yılında Azerbaycan Halk Cephesi Partisi'ne üye oldu ve aynı yıl yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Millî Şûra adayı Cemil Hasanlı'nın kampanyasında aktif olarak yer aldı. 2013–2020 yıllarında NİDA Sivil Hareketi üyeliğinde bulundu ve 2017–2018 yıllarında NİDA Yönetim Kurulunda temsil edildi. 1 Kasım 2015'te yapılan parlamento seçimlerinde kullanılan oy pusulasına siyasi tutukluların isimlerini ve "Siyasi tutuklulara özgürlük!" yazmıştı. Bir gün sonra sloganı yazdığı için Bakü Şehir Emniyet Müdürlüğü'ne çağrıldı. Polis, Samedov'a bültende yazdığı slogan nedeniyle özür dilemesi için ofiste baskı yaptı. Yaklaşık 3 saat gözaltında tutulduktan sonra serbest bırakıldı.[4]

Samedov, muhalif mitinglere ve sivil toplum örgütlerinin protesto gösterilerine defalarca katıldı. 9 Eylül 2020'de siyasi tutuklu Tevfik Yakuplu'nun serbest bırakılmasını talep eden protestolar sırasında polis tarafından gözaltına alındı.[5]

Araştırmacılığı

değiştir

Behruz Samedov 2016 yılından bu yana araştırmacı olarak bilinmektedir.[6] Samedov, yazılarında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in 20 yıldan fazla süren iktidarını eleştirerek, onun yönetimini otoriter olarak niteledi.[7] Makale ve çevirileri OC Media,[8] Eurasianet,[9] openDemocracy[10] bağımsız haber platformları,[9] Savaş ve Barış Muhabirliği Enstitüsü (IWPR),[11] Bakü Araştırma Enstitüsü[12] ve Uluslararası Siyasi Araştırmalar Enstitüsü[13] ve ayrıca International Journal of Politics,[14] New Eastern Europe[15] ve Caucasus Edition dergilerinde yayınlanmıştır. Samedov, Radio Liberty, BBC News, Rusya'da Nastoyashcheye vremya ve Dozhd ile Çek Cumhuriyeti'nde ČT24'te düzenli olarak siyasi yorumcu olarak yer aldı.

Bahruz Samedov, 2020 yılında İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında, savaş sonrası dönemde, Azerbaycan-Ermenistan sınır krizi sırasında ve 2023'te Dağlık Karabağ'da Azerbaycan'ın gerçekleştirdiği taarruz sırasında gerçekleşen askeri operasyonlara karşı çıktı.[16] Samedov, Dağlık Karabağ sorununun çözümünün barış olduğunu düşündüğünü belirterek,[17] askeri operasyonlar sırasında işlenen savaş suçlarını eleştirdi. Samedov'un savaş ve barış hakkındaki makaleleri hükûmet yanlısı medya tarafından defalarca "hedef alındı" ve Samedov'a "hain" ve "Ermeni yanlısı" denilerek hakaret edildi.[18]

Samedov, Nisan 2021'de Eurasianet bağımsız haber platformunda yayınlanan Azerbaycan otoriterliği ve Bakü'nün Askerî Ganimetler Parkı başlıklı yazısında, şehit Ermeni askerlerinin miğferlerinin Askerî Ganimetler Parkı'nda sergilenmesini insanlık dışı olarak nitelendirmiş, Azerbaycan yetkililerinin Ermenileri onlarca yıldır düşman olarak göstermesini eleştirmişti. Ayrıca, hükûmet yanlısı haber siteleri tarafından "hain" ve "Ermeni yanlısı" olarak çerçevelendi çünkü[19][20][21] 2023 yılında OC Media'da yayınlanan Azerbaycan'ın milliyetçi militarizme karşı bir alternatife ihtiyacı var başlıklı makalesinde "Ermeniler Azerbaycan'da faşizme karşı yakın bir tavır alıyor" yazmıştı.[22]

Samedov, 2023 yılının Nisan ayında OC Media'ya verdiği röportajda Laçin koridorunda yaşananları "kuşatma" olarak nitelendirmiş ve bunun temel amacının Dağlık Karabağ'ı Ermenilerden temizlemek olduğunu belirtmişti. Tahmini aynı yılın eylül ayında doğrulandı. Bahruz Samedov, post-yapısalcı ve psikanalitik teorilere dayalı olarak Azerbaycan'da hegemonya ve siyasal söylemler, kimlik, siyasal istikrar ve popülizm konularını araştıran bir araştırmacıdır.

Hapsedilmesi

değiştir
 
Bahruz Samedov'un Sabail Bölge Mahkemesi'ne getirilmesi.

Bahruz Samedov Ağustos 2024'te tutuklandı.[23] 21 Ağustos'ta arkadaşları sosyal medyada Bahruz Samedov'dan 6 saatten fazla bir süredir haber alamadıklarını bildirdiler. Arkadaşı Ayhan Zayıdzade, Samedov'un saat 16:25 (UTC+04:00) civarında kendisine Telegram üzerinden tutuklanacağına dair bir mesaj gönderdiğini söyledi.[24][25][26] Bu mesajdan sonra kendisinden hiçbir haber alınamadı.[27] Büyükannesi Zibeyde Osmanova'nın ifadesine göre Samedov, 21 Ağustos günü saat 16:00 civarında bir arkadaşıyla buluşmak üzere evden ayrıldı.[28] Yaklaşık yarım saat sonra 5-6 kişi evlerine gelerek kendilerini Devlet Güvenlik Hizmeti (DGH) çalışanları olarak tanıttılar ve Samedov'un yasadışı uyuşturucu ticareti yaptığına dair bir şikayet olduğunu söylediler.[28] Arama sırasında Samedov'un bilgisayarı, belgeleri, diplomaları ve Samedov'un İngilizce yazılmış makalesinin bulunduğu bir kitap alındı.[28][29] Daha sonra Vefa adlı bir kamu avukatı Osmanova'yı arayarak Samedov'un Ermenilerle yaptığı yazışmalar ve "Ermenilerin emriyle" yazdığı yazılar nedeniyle "vatana ihanet" ile suçlandığını söyledi.[28] Bahruz Samedov'un durumuyla ilgili olarak ne ailesine ne de ailesinin haklarını korumak için tuttuğu avukat Zibeyda Sadigova'ya 2 gün boyunca bilgi verilmedi.[30] Bahruz Samedov, 23 Ağustos'ta Ceza Kanunu'nun 274. maddesi (vatana ihanet) ile suçlandı ve Sabail Bölge Mahkemesi'nin kararıyla 4 aylık önleyici tedbir kararı verildi.[31][32] Suçlamaları reddeden Bahruz Samedov,[33] SSS'de psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kaldığını belirtti. Şu anda SSS'nin gözaltı merkezinde tutuluyor.[34]

Bahruz Samedov'un tutuklanması çok sayıda yerel ve uluslararası kuruluş tarafından sert bir dille eleştirildi. Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, tutuklanmasından endişe duyduğunu ve durumu yakından izlediğini belirtti.[35] Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Sözcüsü Peter Stano, Brüksel'in Bahruz Samedov davasını "endişeyle" izlediğini belirterek, onun "Güney Kafkasya'da barışı savunan genç bir bilim insanı" ve Prag'daki Karlova Üniversitesi'nde doktora öğrencisi olduğunu söyledi. Ayrıca gazetecilerin ve toplum aktivistlerinin tutuklanma dalgasının ardından hükûmeti eleştirdiği için tutuklanan tanınmış bir bilim insanının haklarına saygı gösterilmesi çağrısında bulundu. Freedom House, yaptığı çağrıda Azerbaycan hükûmetinden siyaset bilimci Bahruz Samedov'un cezai kovuşturulmasının durdurulmasını talep etti ve kendisinin ve hükûmeti eleştiren diğer kişilerin serbest bırakılmasını istedi.[36] Ayrıca Samedov'un eğitim gördüğü Karlova Üniversitesi yönetimi de onun tutuklanmasından endişe duyduğunu ve süreci izlediğini ifade etti.[37]

Bağımsız Azerbaycanlı tarihçi Altay Göyüşov, Samedov'un tutuklanmasının Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki "çatışma döneminde barış ve iyi komşuluk ilişkilerinin taraftarlarına" yönelik daha geniş bir baskı dalgasının parçası olduğunu belirtti.[38]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b Ülviyyə Quliyeva / Voice of America (25 Ağustos 2024). "Bəhruz Səmədov barəsində 4 aylıq həbs qətimкan tədbiri seçilib" (Azerice). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  2. ^ JAM News (24 Ağustos 2024). "Azerbaijani political analyst charged with treason". www.jam-news.net (İngilizce). 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024. 
  3. ^ a b Caucasus Studies Jena - Friedrich-Schiller-Universität Jena (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov". www.kaukasiologie.uni-jena.de (İngilizce). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  4. ^ Meydan TV (24 Ağustos 2024). "NİDA üzvü saxlanıldı və buraxıldı (yenilənib)". www.meydan.tv (Azerice). 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024. 
  5. ^ "Gözətçi" Siyasi Hüquqlara dair Məlumat Portalı (25 Ağustos 2024). "Police detained more than 20 participants of protest demanding freedom for Tofig Yagublu". www.gozetci.az (İngilizce). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  6. ^ Peter Steiniger / Neues Deutschland (25 Ağustos 2024). "Einкassiert: Regierungsкritiкer in Aserbaidschan festgenommen". www.nd-aktuell.de (Almanca). 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  7. ^ CivilNet (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov, an Azerbaijani researcher and freelance journalist кnown for his peace advocacy and criticism of Aliyev's regime, was detained in Baкu, reportedly on treason charges". www.civilnet.am (İngilizce). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  8. ^ OC Media (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov's articles published in OC Media". www.oc-media.org (İngilizce). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  9. ^ a b Eurasianet (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov's articles published in Eurasianet". www.eurasianet.org (İngilizce). 3 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  10. ^ openDemocravy (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov's articles published in openDemocravy". www.opendemocracy.net (İngilizce). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  11. ^ Institute for War and Peace Reporting (IWPR) (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov's articles published in Institute for War and Peace Reporting". www.iwpr.net (İngilizce). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  12. ^ Baкu Research Institute (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov's translation published in Baкu Research Institute". www.bakuresearchinstitute.org (İngilizce). 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  13. ^ Italian Institute for International Political Studies (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov's articles published in Italian Institute for International Political Studies". www.ispionline.it (İngilizce). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  14. ^ International Journal of Politics, Culture, and Society (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov's articles published in International Journal of Politics, Culture, and Society". www.ips-journal.eu (İngilizce). 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  15. ^ New Eastern Europe (25 Ağustos 2024). "Bahruz Samadov's articles published in New Eastern Europe". www.neweasterneurope.eu (İngilizce). 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  16. ^ Voxpot (25 Ağustos 2024). "Ázerbajdžánsкé úřady zadržely publicistu кriticкého к vládě. Psal i pro Voxpot". www.voxpot.cz (Çekçe). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  17. ^ ro:Ziarul de Gardă (25 Ağustos 2024). "Un politolog din Azerbaidjan, arestat sub acuzația de „trădare de țară", după ce a criticat guvernarea statului și războiul din Karabaкh". www.zdg.md (Rumence). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  18. ^ Europa Liberă România (25 Ağustos 2024). "Activistul și jurnalistul azer Bahruz Samadov, reținut la Baкu și acuzat de trădare". www.romania.europalibera.org (Rumence). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  19. ^ "Yeni Müsavat" onlayn ictimai-siyasi qəzet (25 Ağustos 2024). ""Erməni dığaları Bəhruz кimi yaza bilmir"". www.musavat.com (Azerice). 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  20. ^ Axar.az (25 Ağustos 2024). "Ermənidən artıq erməni olan Bəhruz кimdir?". www.axar.az (Azerice). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  21. ^ Milli.az (25 Ağustos 2024). ""Bəhruz Səmədov" rəzilliyi - Erməni mediasının yeni "ulduzu" peyda olub". www.news.milli.az (Azerice). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  22. ^ Bəhruz Səmədov / OC Media (25 Ağustos 2024). "Opinion". www.oc-media.org (İngilizce). 23 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  23. ^ BBC News Русская Служба (25 Ağustos 2024). "Ученого-миротворца арестовали в Азербайджане за измену родине. Он переписывался с армянами". BBC (Rusça). 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  24. ^ რადიო თავისუფალი ევროპა/რადიო თავისუფლება (25 Ağustos 2024). "ბაჰრუზ სამადოვი: ვინ არის აქტივისტი, რომელიც ბაქოში „ღალატის" ბრალდებით დააკავეს". www.radiotavisupleba.ge ((Gürcüce)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  25. ^ OC Media (25 Ağustos 2024). "OC Media contributor Bahruz Samadov reportedly detained in Baкu for 'treason'". www.oc-media.org ((İngilizce)). 23 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  26. ^ Hetq (25 Ağustos 2024). "Scholar Critical of Azerbaijani Government Detained in Baкu on Drug Possession Charges". www.hetq.am ((İngilizce)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  27. ^ Новая газета Европа (25 Ağustos 2024). "Азербайджанского ученого задержали на родине за госизмену из-за переписок с армянами". www.novayagazeta.eu ((Rusça)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  28. ^ a b c d Turan İnformasiya Agentliyi (25 Ağustos 2024). "Young political scientist Bahruz Samedov detained". www.turan.az ((İngilizce)). 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  29. ^ Agos (25 Ağustos 2024). "Azerbaycan'da araştırmacı-gazeteci Bahruz Samadov gözaltına alındı". www.agos.com.tr ((Türkçe)). 23 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  30. ^ Turan İnformasiya Agentliyi (25 Ağustos 2024). "Zibeyda Sadygova cannot get meeting with Bahruz Samedov (updated)". www.turan.az ((İngilizce)). 26 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  31. ^ Turan İnformasiya Agentliyi (25 Ağustos 2024). "Court arrests Bahruz Samedov for 4 months". www.turan.az ((İngilizce)). 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  32. ^ Радио Азатутюн (25 Ağustos 2024). "Ադրբեջանում վերջին մեկ ամսվա ընթացքում երկրորդ գիտնականն է ձերբակալվել՝ հայերի օգտին լրտեսության մեղադրանքով". www.azatutyun.am ((Ermenice)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  33. ^ Bianet - Bağımsız İletişim Ağı (25 Ağustos 2024). "Azerbaycanlı siyaset bilimci Bahruz Samadov'a 4 ay hapis". www.bianet.org ((Türkçe)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  34. ^ Новая газета Европа (25 Ağustos 2024). "Азербайджанского ученого Бахруза Самедова арестовали на четыре месяца по делу о «госизмене»". www.novayagazeta.eu ((Rusça)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  35. ^ Rasmus Canbacк / Blanкspot (25 Ağustos 2024). "Czech MFA: "We are informed about the situation of Mr Bahruz Samadov"". www.blankspot.se ((İsveççe)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  36. ^ Кавказский Узел (25 Ağustos 2024). "Freedom House призвала власти Азербайджана освободить Бахруза Самедова". www.kavkaz-uzel.eu ((Rusça)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  37. ^ Brno Daily (25 Ağustos 2024). "Charles University Raises Alarm Following Arrest of Doctoral Student In Azerbaijan". www.brnodaily.com ((İngilizce)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 
  38. ^ Dor Shabashewitz / Eurasia Review (25 Ağustos 2024). "Azerbaijani Researcher, Aliyev Critic Bahruz Samadov Charged With Treason – OpEd". www.eurasiareview.com ((İngilizce)). 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024. 

Dış bağlantılar

değiştir