Beyaz Zambaklar Ülkesinde
Beyaz Zambaklar Ülkesinde Rus yazar Grigory Petrov tarafından kaleme alınmış 1923 tarihli kitaptır.
| Финляндия, страна белых лилий | |
 "Beyaz Zambaklar Ülkesinde" Türkçe baskılarından birinin kapağı | |
| Yazar | Grigory Petrov |
|---|---|
| Çevirmen | Ali Haydar Taner (1928 baskısında) |
| Dil | Rusça |
| Tür | Tarih |
| Yayım | 1923 |
Yazar Grigory Petrov'un çeşitli aralıklarla çıktığı Finlandiya seyahatlerindeki notlardan oluşan eser[1] 1800'lerin son döneminde Finlandiya halkının içinde bulunduğu durumu, cehaletten kurtulmak için başta Johan Vilhelm Snellman olmak üzere ülkedeki bir avuç Fin aydının verdiği olağanüstü mücadeleyi anlatır.
Kitap, ilk defa 1923'te Saraybosna'da basılmış,[2] kısa sürede birçok dile çevrilmiş;[1] özellikle Yugoslavya Krallığı’nda, Bulgaristan’da ve Türkiye’de yazarın en çok beğenilen ve okunan eseri olmuştur.[2]
Eser, 1925'te Bulgaristan’da yayımlandığında büyük ilgi gördü ve 1925-1930 arasında çeşitli bakanlıklar tarafından Petrov'un eserlerini halka tanıtma ve yayma konusunda çaba gösterildi. Kitabın başarısı, Bulgaristan'daki Türk aydınları aracılığıyla Türkiye’ye taşındı.
Türkçeye ilk defa 1928’de Ali Haydar Taner tarafından çevrildi.[3] 1930’da yeni alfabeyle yeniden basıldı. 1936’daki baskıyı Maarif Vekaleti üstlendi ve öğretmenler için yayınlanan Terbiye Dergisi abonelerine ücretsiz dağıttı.[2] 1928’den 2008’e kadar en az 41 baskısı yapılan kitap, günümüze kadar en çok çevrilen ve yayımlanan yabancı kitaplar arasına girdi.[2][4] Yayımlandığı devirde Türk aydını ve Türk bürokrasisi, bu kitabının içerdiği fikirleri, ülkede uygulanması gereken bir eğitim ve kalkınma programı olarak kabul etmiştir.[2] Çeşitli kaynaklarda Mustafa Kemal Atatürk tarafından askeri okullarda okutulması ve öğrencilere tavsiye edilmesi istendiğinden bahsedilmektedir.[5] 1960 Darbesi sonrası, Cumhuriyet gazetesi darbede yer alan askerlerin eğitim seviyesi ve dünyaya bakışını öğrenmek için bir anket yaptı. Ankette bulunan soruların bir tanesinde "Okuduğunuz hangi kitap sizi en çok etkiledi?" diyordu ve subayların çoğunluğu "Beyaz Zambaklar Ülkesinde" cevabını verdi.[6]
Kitap, Ali Haydar Taner'den sonra dört ayrı çevirmen tarafından daha Türkçeye çevrildi. 1968'de "Ak Zambaklar Ülkesinde (Finlandiya)" adıyla Türker Acaroğlu tarafından yapılan ikinci çevirisi yayınlandı. 1976'da ise üçüncü çevirisi "Akzambaklar Ülkesi Finlandiya’da" adıyla Hasip Ahmet Aytuna tarafından piyasaya sunuldu.[2] Dördüncü çeviri ise 2005'te Nazik Demir ve Yılmaz Demir tarafından Bulgarcadan Türkçeye yapıldı. 2004'te ilk defa Rusça olarak çıkan kitabı, 2007'de Sübhane Mirzaeva, Türkçeye çevirdi.
Kitap, Osmanlı-Türk kadın hareketinin öncülerinden Şükufe Nihal Hanım'a Finlandiya'yı gezmesi ve "Finlandiya" (1935) adlı kitabını yayımlaması için ilham vermiştir[3]
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Melih Bayram Dede, Beyaz Zambaklar Ülkesinde Dionotkitap.net sitesi, 20.10.2004". 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2011.
- ^ a b c d e f "Zeynep Zafer, Rus Yazar Grigoriy Petrov'un Sürgün Dönemi Eserleri, Karadeniz Araştırmaları, Cilt: 6, Sayı: 23, Güz 2009" (PDF). 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2012.
- ^ a b "Saime Selenga Gökgöz, Finlandiya Türkleri ve Türk Hariciyesinin Siyaseti, Bilig, Sayı 47, Güz 2008" (PDF). 1 Haziran 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 30 Aralık 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2014.
- ^ Congar, Kerem (11 Aralık 2019). "Atatürk'ün okul müfredatına koyduğu Finlandiya'nın başarı hikayesi". euronews. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023.
- ^ "1960'ta yönetime el koyan subayların görüşü". 6 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2017.