Carcharodon charcharias

Büyük beyaz köpek balığı (Carcharodon carcharias), Lamnidae familyasından bir köpek balığı türü.

Carcharodon charcharias Yaşadığı dönem aralığı: 11,63-0 myö Üst Miyosen-Günümüz  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Carcharodon carcharias
Bir köpekbalığı ve bir dalgıcı gösteren çizim. Köpekbalığı, insandan yaklaşık üç kat daha uzundur.
Korunma durumu
Hassas (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Chondrichthyes Takım: Lamniformes Familya: Lamnidae Cins: Carcharodon Tür: C. charcharias
İkili adlandırma
Carcharodon charcharias Linnaeus, 1758
Büyük beyaz köpek balığının dünya denizlerindeki dağılımı.
Sinonimler
Squalus carcharias Linnaeus, 1758 Carharodon carcharias (Linnaeus, 1758) Squalus caninus Osbeck, 1765 Carcharias lamia Rafinesque, 1810 Carcharias verus Cloquet, 1817 Squalus vulgaris Richardson, 1836 Carcharias vulgaris (Richardson, 1836) Carcharodon smithii Agassiz, 1838 Carcharodon smithi Bonaparte, 1838 Carcharodon rondeletii Müller & Henle, 1839 Carcharodon capensis Smith, 1839 Carcharias atwoodi Storer, 1848 Carcharias maso Morris, 1898 Carcharodon albimors Whitley, 1939

Büyük yetişkin dişilerinin boyu 6,1 metreye, ağırlığı 2.268 kilograma ulaşabilen bu köpek balığı, bütün dünyadaki ılıman sularda bulunur.

Büyük beyaz köpek balığının Akdeniz havzasındaki temel besinleri, orkinos balıklarıdır. Ancak orkinos balıklarının neslinin azalması sonucu yunuslar ile beslenmeye ağırlık verdikleri tahmin edilmektedir. Balina, yunus, diğer köpek balığı türleri, deniz kunduzları, foklar, penguenler, tuna balığı en favori yiyeceklerindendir. Avına alttan yaklaşarak öldürücü vuruşunu yaparken de avını ısırarak uzaklaşır. Avının kan kaybından ölmesini bekledikten sonra avını yer. diğer köpek balıkları gibi çiğneme yeteneği yoktur avını parça parça kopartarak ya da tüm olarak yutar. Büyük beyaz köpek balığının yediği büyük bir av onu 1-2 ay idare edebilir.

Türkiye karasularında en son kaydedilen iki birey, 5 temmuz 2008 tarihinde Edremit Körfezi'nde yakalanmıştır. İhtiyoloji Araştırmaları Topluluğu tarafından incelenen her iki bireyin de yavru olması ve bir tanesinin yeni doğmuş olması, yavruların Kuzey Ege sularında doğduğuna dair ipucu vermiştir. Çoğu filmde katil köpek balığı diye anılır. Dünya rekorlarına en uzun süre mesafe yol kat eden köpek balığı olan Nicole, Afrika açıklarından başlayarak 3 ayda Avustralya'ya mercan resifine gidip gelerek rekor kırmıştır.

Büyük beyaz köpek balığının oldukça kuvvetli çenesi vardır.

Çenelerinde 3000'e yakın kesici diş birkaç sıra halinde bulunur. ilk iki sıra ısırma ve kopartma için kullanılırken arka sıralar besini daha küçük parçalara ayırmak için kullanılır. Yassı üçgen biçimli kesici dişler kırılma kopma gibi durumlarda yeniden çıkar. Üremeleri ovipardır (iç döllenme). Yani yumurtlarlar ancak yumurta dişi bireyin karnında büyür gelişir ve yumurtadan çıkar. Ortalama 2-14 adet yavrularlar. Büyük beyaz köpek balığı diğer köpek balıkları gibi koku almada çok hassastır. 100 litre suda tek bir kan damlasının kokusunu fark edebilir. Elektriksel yük değişimlerine karşı oldukça hassaslardır. 0.005 mikrovoltluk değişimleri fark edebilirler. Avının atan kalbinin ya da solungaçlarının yaydığı elektriği fark edecek kadar hassastırlar. Esir ortamına alışık değillerdir. Tutsak olarak fazla uzun ömürlü olmadıkları görülmüştür. Büyük beyaz köpekbalıklarının çoğu filmlerde (özellikle Jaws) korkunç yaratıklar olarak tanıtılması nedeniyle çok avlanmış ve soyları tükenme tehlikesine gelmiştir. Bir büyük beyaz saldırısının arı sokmasından daha az gerçekleştiği saptanmıştır ve bilinen ilk köpekbalığı saldırısı 1916'da New Jersey sahillerinde yaşanmıştır.