Bilişsel harita

Bilişsel harita, bireye gündelik ya da kavramsal uzamsal çevrelerinde bulunan fenomenlerin göreceli yerleri ve nitelikleri ile ilgili bilgiyi edinme, kodlama, saklama, hatırlama ve çözme için yardımcı olan bir çeşit zihinsel simgedir. Bu kavram 1948 yılında Edward Tolman tarafından ileri sürülmüştür.^[1]

Bilişsel haritalar psikoloji, eğitim, arkeoloji, planlama, coğrafya, kartografi, mimarlık, şehir planlama, yöneticilik ve tarih gibi çok çeşitli alanlarda incelenmiştir.^[2]

Bilişsel haritalar uzamsal bilginin toplanmasına ve oluşturulmasına hizmet ederek zihin gözü ile imgelerin tahayyül edilmesine olanak verir ve bilişsel yükü azaltır; bilginin öğrenilmesini ve hatırlanmasını kolaylaştırır. Bu tip uzamsal düşünce aynı zamanda uzamsal olmayan görevler için benzetme yapılmak suretiyle de kullanılabilir. Böylece bellek kullanımını içeren uzamsal olmayan görevlerde uzamsal bilgi tahayyülü işin yapılma sürecini kolaylaştırır.^[3]

Bilişsel haritanın sinir sisteminde olan karşılıklarının hipokampusta bulunan yer hücresi sistemi^[4] ve entorhinal kortekste yeni keşfedilen grid hücreler^[5] olduğu yönünde spekülasyonlar bulunmaktadır.

Notlar

^ Tolman E.C. (Temmuz 1948). "Cognitive maps in rats and men". Psychological Review. 55 (4). ss. 189-208. doi:10.1037/h0061626. PMID 18870876.
^ Knight, Peter (2002). Conspiracy Nation: the Politics of Paranoia in Postwar America. New York and London: New York University Press. ISBN 0-8147-4735-3.
^ Kitchin RM (1994). "Cognitive Maps: What Are They and Why Study Them?". Journal of Environmental Psychology. 14 (1). ss. 1-19. doi:10.1016/S0272-4944(05)80194-X.
^ O'Keefe J, Nadel L (1978). The Hippocampus as a Cognitive Map. 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2013.
^ Sargolini F, Fyhn M, Hafting T, McNaughton BL, Witter MP, Moser MB, Moser EI (Mayıs 2006). "Conjunctive representation of position, direction, and velocity in entorhinal cortex". Science. 312 (5774). ss. 758-62. Bibcode:2006Sci...312..758S. doi:10.1126/science.1125572. PMID 16675704.

Bilim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[pmid18870876-1] Tolman E.C. (Temmuz 1948). "Cognitive maps in rats and men". Psychological Review. 55 (4). ss. 189-208. doi:10.1037/h0061626. PMID 18870876.

[2] Knight, Peter (2002). Conspiracy Nation: the Politics of Paranoia in Postwar America. New York and London: New York University Press. ISBN 0-8147-4735-3.

[3] Kitchin RM (1994). "Cognitive Maps: What Are They and Why Study Them?". Journal of Environmental Psychology. 14 (1). ss. 1-19. doi:10.1016/S0272-4944(05)80194-X.

[O'Keefe-4] O'Keefe J, Nadel L (1978). The Hippocampus as a Cognitive Map. 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2013.

[pmid16675704-5] Sargolini F, Fyhn M, Hafting T, McNaughton BL, Witter MP, Moser MB, Moser EI (Mayıs 2006). "Conjunctive representation of position, direction, and velocity in entorhinal cortex". Science. 312 (5774). ss. 758-62. Bibcode:2006Sci...312..758S. doi:10.1126/science.1125572. PMID 16675704.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]