Birinci Helen Cumhuriyeti
Birinci Yunanistan Cumhuriyeti (Yunanca: Α'Ελληνική Δημοκρατία), Yunanların Osmanlı İmparatorluğu'na karşı başkaldırısı sırasında kurulan geçici cumhuriyettir.[1] Kurulan bu cumhuriyet aynı zamanda Yunanların kurduğu ilk cumhuriyet olmakla birlikte daha sonra İstanbul Antlaşması ile yerini krallığa bırakacaktır.[2] Tarihçiler devletin anayasal ve demokratik niteliği ile daha sonradan Yunanistan'da kurulacak olan İkinci ve Üçüncü cumhuriyetlere bir örnek teşkil ettiğini söylerler.
Προσωρινὴ Διοίκησις τῆς Ἑλλάδος (1822-1828) Ἑλληνικὴ Πολιτεία (1828-1832) Yunanistan Geçici Hükümeti (1822-1828) Yunanistan Devleti (1828-1832) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1822-1832 | |||||||||
 Arma
| |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Nafplion | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Yunanca | ||||||||
| Vali | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
.svg)
Tarihi
değiştir1821 yılında başlayan ayaklanmanın ilk aşamasında Yunan toprakların birçok yerinde halkın kendi seçtiği bölgesel yönetim konseyleri kuruldu. Bu konseyler Epidaurus Birinci Millet Meclisine bağlıydı. Bu mecliste 1822 yılında Yunan Anayasası ilan edilerek geçici devleti ilan ettiler. Bu adım çağdaş Yunan devletinin doğuşunu göstermiştir ancak konseylerin ömrü çok uzun sürmedi. Çünkü Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı ordu ile birlikte Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın komutası altındaki ordu birleşerek direnişçileri yenmeyi başardı.
1827 yılında Yunan İsyanı'nın anakarada bazı küçük bölgeler haricinde söndürüldüğü dönemde büyük güçler direnişçilere yardıma geldi. Büyük güçler olayları bitirmek için Londra Antlaşması'nda Osmanlı İmparatorluğu egemenliği altında bir Yunan özerkliğini kabul etti ancak Osmanlı bu şartları reddetti. Bunun üzerine büyük güçler saldırıya geçerek Navarin'de donanmayı yok etti. Böylece Yunan direnişçilere büyük bir destek verildi.
1827 yılında Ulusal Meclis, Loannis Kapodistrias'ı Yunanistan Valisi olarak seçti. Ocak 1828 yılında, vali olarak seçilen Kapodistrias Yunanistan'a geldi. Geldikten sonra Kapodistrias gerçek anlamda devleti oluşturmak ve yıllar boyu savaş ile tahrip olmuş olan Yunanistan'ı kalkındırmaya çalıştı ancak ülkede bulunan burjuva yapılan reformlara tepki koydu. Bunun sonucunda ülke siyasal çatışmaya girdi.
Kapodistrias bu kargaşa esnasında 1831 yılında siyasi rakipleri tarafından öldürüldü. Kapodistrias'in yerine kardeşi Augustinos geçti ancak kardeşi altı ay sonra istifa etmek zorunda kaldı.
Bu esnada başta Ruslar olmak üzere birçok büyük devletin müdahalesiyle İstanbul Antlaşması sonucunda Yunanistan bağımsızlığına kavuştu.[3]
Bu kargaşadan memnun olmayan büyük devletler olaylara müdahale ederek Londra Konferansı'nı topladı. Konferansta alınan karar doğrultusunda Yunanistan'da bir krallık kurulacak ve krallığın başında Bavyera Prensi Wittelsbach Otto olacaktı.[4]
Devlet başkanları
değiştir- Aleksandros Mavrokordatos (13 Ocak 1822 – 10 Mayıs 1823)
- Petros Mavromichalis (10 Mayıs 1823 – 31 Aralık 1823)
- Georgios Kountouriotis (31 Aralık 1823 – 26 Nisan 1826)
- Andreas Zaimis (26 Nisan 1826 – 14 Nisan 1827)
- Yannis Kapodistrias (Mayıs 1827 – 27 Eylül 1831)
- Augustinos Kapodistrias (9 Ekim 1831 – 23 Mart 1832)
- Yasama Komisyonu (1832 – 1833)
Kaynakça
değiştir- ^ Keridis, Dimitris (2009). Historical Dictionary of Modern Greece. Scarecrow Press. ISBN 978-0810859982.
- ^ Somel, Selçuk Akşin (2012). Historical dictionary of the Ottoman Empire (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810871687.
- ^ Saunders, Robert A. (2019). Historical dictionary of the Russian Federation (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120477.
- ^ Lewis, Derek (2016). Historical dictionary of contemporary Germany (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442269569.
Dış bağlantılar
değiştir- Yunanistan Meclisi - Yunanistan anayasal tarihi21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.