Vikipedi

Boyabat

Sinop'un ilçesi
(Boyabat, Sinop sayfasından yönlendirildi)

Boyabat, Sinop iline bağlı bir ilçedir. Sinop il merkezine 82 km uzaklıktadır.[2] Doğuda Durağan, kuzeyde Ayancık, Gerze ve Erfelek, güneyde Saraydüzü ilçeleriyle komşudur.

Boyabat
İlçe
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlSinop
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamMehmet Nuri Çetin
 • Belediye başkanıHasan Kara (YRP)[1]
Yüzölçümü
 • Toplam1568 km²
Rakım330 m
Nüfus
 (2018, 31 Aralık 2021)
 • Toplam44.608, 44,004
 • Kır
15,752
 • Şehir
28.691
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu57200
İl alan kodu368
İl plaka kodu57

Etimoloji

değiştir

Boyabat, boy ve abat sözcüklerinden oluşmuş bir sözcüktür. Boy, uzunluk ya da kabile, soy, aşiret; abat, mağrur, imar edilmiş anlamına gelmektedir.[3]

Tarih

değiştir

İlçenin MÖ 600 yıllarında kurulduğu sanılmaktadır. İlçeyi ilk kuranların Kaşkalar olduğu tahmin edilmektedir. Sonrasında ise Hitit, Paflagonya, Lidya, Pers, Makedonya, Pontus, Roma, Bizans egemenliklerine girmiştir.

MÖ 300 ve MÖ 60 arası Pontus Krallığı'nın batı sınırını oluşturmuştur. Fakat sonrasında farklı Yunan ve Makedon devletlerinin ve daha sonra Roma İmparatorluğu'nun batı sınırı olarak hizmet gören ve şehre hakim büyük bir kayalık tepe üzerine o dönemde inşa edildiği tahmin edilen, Boyabat Kalesi zaman içinde şehrin öneminin artmasına ve gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.

Boyabat Türklerin eline ilk defa Malazgirt Savaşı'ndan sonra geçmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun himayesine girmesi ise Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon Rum İmparatorluğu'nu fethetmesiyle gerçekleşmiştir. İlçe, Osmanlı zamanında Kastamonu sancağına bağlı bir kadılıktı. Tanzimat Dönemi'nde nahiyeye çevrilmiş, 1868 yılında da kazaya dönüştürülmüştür. 1924 yılında il olan Sinop'a bağlanarak şehrin en büyük ilçesi konumuna gelmiştir.[4] İlçede Osmanlı Devleti'nden kalma birçok eser vardır: Akmescit Camii, şu anda harabe halinde olan Çay Mahallesi'ndeki medrese, Daylı Türbesi, Aşıklı Tekke Türbesi, Büyük Cami, Bekir Paşa Su Kanalı.

Cumhuriyet döneminde Sinop iline bağlı bir ilçeye dönüşürken gelişmesini de hızla sürdürmektedir.[5]

Jeomorfoloji

değiştir

Arazi Mezozoik, Senozoik ve Kuvarterner zamanlarda oluşmuştur. Arazi, yüksek dağ dizilerinden meydana gelir. Çöküntüler ve sel yarıntıları da dikkati çekmektedir. İlçeden Kızılırmak Nehri'nin kolu olan Gökırmak geçmektedir.

Ekonomi

değiştir
 
İlçede yer alan bazalt kayalıkları
 
Boyabat Kalesi

İlçe ekonomisi, sanayi, tarım, hayvancılık ve orman ürünlerinden oluşmaktadır. Tuğla toprağı açısından zengin olduğu için ilçe ekonomisi genel olarak toprak sanayisine dayanmaktadır. İlçede çok sayıda tuğla ve kiremit üreticisi bulunmaktadır. İlçede öne çıkan diğer bir sektör ormancılıktır.

Tarım ve hayvancılık

değiştir

İlçede, 30.450 hektar tarım arazisi mevcut olup, bunun %50'si tarla bitkileridir. Başlıca tarım ürünleri olarak tahıllardan buğday, arpa ve çeltik, baklagillerden dane fiğ, endüstriyel bitkilerden şeker pancarı, yumru bitkilerden hayvan pancarı ve yem bitkilerinden yeşil ot fiğ ve silajlık mısır üretimi öne çıkmaktadır.[2]

Mimari

değiştir

Boyabat Kalesi

değiştir

İlçenin kurulduğu Gökırmak Vadisi'nde karşılıklı sarp iki kayalık tepeden biri üzerinde kurulmuştur. Bu yapıda Geç Roma, Erken Bizans dönemine ait buluntuların da sergilenmektedir.[6]

Saat kulesi

değiştir

Boyabat Kalesi karşısındaki park içerisinde bulunan kule 1982 ile 1983 yıllarında inşa edilmiş[7] çokgen gövdeli ve minare görünümündedir.[8]

Nüfus ve demografi

değiştir

Şehir nüfusunun çoğunu zamanında köylerden veya şehir merkezinden göç eden ve emeklilik sonrası geri dönen kesim oluşturur.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[9] 59.776 3.623 56.153
1935[10] 66.897 3.745 63.152
1940[11] 62.004 3.739 58.265
1945[12] 65.262 3.996 61.266
1950[13] 73.577 5.407 68.170
1955[14][a] 54.235 6.432 47.803
1960[15] 61.408 8.190 53.218
1965[16] 62.710 9.418 53.292
1970[17] 61.270 11.312 49.958
1975[18] 60.441 13.139 47.302
1980[19] 60.575 14.397 46.178
1985[20] 60.470 17.144 43.326
1990[21][b] 50.648 21.506 29.142
2000[22] 45.193 24.681 20.512
2007[23] 42.433 25.885 16.548
2008[24] 42.978 25.694 17.284
2009[25] 42.996 25.271 17.725
2010[26] 43.289 25.952 17.337
2011[27] 43.416 26.467 16.949
2012[28] 43.139 26.586 16.553
2013[29] 43.838 26.121 17.717
2014[30] 43.861 26.730 17.131
2015[31] 43.826 27.334 16.492
2016[31] 44.035 27.697 16.338
2017[31] 44.025 27.882 16.143
2018[31] 44.608 27.778 16.830
2019[31] 44.435 28.240 16.195
2020[31] 44.443 28.691 15.752

Not 2: 1954 yılında Durağan ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Sağlık

değiştir

İlçede 1950 yılında 20 yataklı sağlık merkezi olarak faaliyetine başlayan, günümüzde B hizmet sınıfı kriterlerini karşılayan, 145 yataklı bir adet devlet hastanesi bulunmaktadır. Hastane Mahallesi'ndeki yerinden Çamlıca Mahallesi'ne 1998 yılında taşınmıştır.[32]

Notlar

değiştir
  1. ^ Durağan ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
  2. ^ Saraydüzü ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  2. ^ a b Ahmet Gazi Zeyrek (Temmuz 2013). "BOYABAT İLÇE ANALİZİ" (PDF). Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mart 2024. 
  3. ^ "Boyabat". Sinop Valiliği. 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024. 
  4. ^ "Boyabat Tarihi". www.boyabat.bel.tr. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2022. 
  5. ^ T.C. Boyabat Kaymakamlığı - Boyabat Tarihi 20 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 14 Ekim 2013 tarihinde erişildi.
  6. ^ "Türkiye'nin beşinci görkemli kalesi: Boyabat Kalesi". Hürriyet Seyahat. 5 Eylül 2019. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2024. 
  7. ^ Çakıcı, Şefik (2 Eylül 2015). "Boyabat Saat Kulesi bilgi edinme başvurusu". Boyabat Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü (E-posta). e-Dilekçe numarası 41864127/833. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Acun, Hakkı (2011). Osmanlı İmparatorluğu Saat Kuleleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. s. 107. ISBN 9789751623706. 
  9. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  10. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  12. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  15. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  16. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  29. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  30. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  31. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Boyabat Nüfusu - Sinop". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Sinop Boyabat Nüfusu". nufusune.com. 
  32. ^ "Tarihçe". boyabatdh.saglik.gov.tr. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Boyabat&oldid=33856803" sayfasından alınmıştır