Brezilya Komünist Partisi

Brezilya'da siyasi parti

Brezilya Komünist Partisi (PortekizcePartido Comunista do Brasil, PCdoB) Brezilya'da faaliyet gösteren siyasi partidir. 23 Haziran 1988'de Brezilya Yüksek Seçim Mahkemesinin kararıyla yasal parti olarak kabul edilmiştir. Şu anki başkanı Luciana de Oliveira Santos'tur.

Brezilya Komünist Partisi
Partido Comunista do Brasil
KısaltmaPCdoB
Genel başkanLuciana de Oliveira Santos
Kuruluş tarihi18 Şubat 1962
MerkezBrasília, Brezilya[1][2]
Gazete(ler)Classe Operária
(İşçi Sınıfı)
Gençlik koluSosyalist Gençlik Birliği
Üyelik (2022)409,349[3]
İdeolojiKomünizm
Marksizm-Leninizm[1]
Siyasi pozisyonAşırı sol[4][5]
Ulusal üyelikUmut Brezilya
Uluslararası üyelikForo de São Paulo,
Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı
Resmî renkler    Kırmızı ve Sarı
Temsilciler Meclisi
6 / 513
Senato
0 / 81
Belediyeler
81 / 5.570
Şehir konseyleri
998 / 51.748
Valilikler
0 / 27
Parti bayrağı
İnternet sitesi
www.pcdob.org.br
Brezilya

Partinin gençlik örgütü UJS (União da Juventude Socialista) Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu üyesidir.

Tarihçe

değiştir

Partinin kuruluşu

değiştir

PCdoB 18 Şubat 1962 tarihinde Brazilyalı Komünist Parti (Partido Comunista Brasileiro - PCB) saflarından bu partiyi revizyonist olmakla suçlayarak ayrılan yaklaşık yüz kişi tarafından kuruldu. Parti Maoizm'den açıkça etkileler taşıyan bildirisinde ve Nikita Kruşçev'e karşı tavır alan ilk hükûmet dışı komünist parti oldu. Yayın organı olarak A Classe Operária (Çalışan Sınıf) dergisini yayınlamaya başladı.

27 Temmuz 1963'te parti Nikita Kruşçev'e yönelik Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin 20. Kongresi'nde aldığı kararları eleştiren bir açık mektup yayınladı.

Askeri diktatörlük

değiştir

31 Mart 1964'te Brezilya devlet başkanı João Goulart'nın ABD destekli bir askerî darbeyle devrilmesiyle başlayan yirmi yıllık askeri diktatörlük döneminde parti demokrasiye dönüşü savundu. Bütün siyasi partilerin yasaklandığı ve yoğun insan hakları ihlallerinin gündeme geldiği darbe döneminde PCdoB en önemli yeraltı direniş örgütlerinden biri haline geldi. Üniversite çevresindeki faaliyetleri sayesinde parti giderek büyüdü. Bu arada hükûmet karşıtı grupların üyeleri ve liderleri düzenli olarak askerler tarafından öldürülüyordu.

1972 yılında ordu, hava kuvvetleri ve polis komünist liderlerin gizlendiğinden şüphelendikleri güney Pará'da bulunan Marabá kentine yönelik geniş bir saldırı düzenlediler. PCdoB direnişçi hareketler tarafından örgütlenen ve ismini yakınlarda bulunan bir ırmaktan alan Araguaia Gerillaları hareketine katılmıştı. Hükûmet basın organlarına bu örgütle ilgili haber vermeyi yasaklamıştı. Gerilla hareketi 1975 yılında yenildi.

Yasallaşma

değiştir

Demokratikleşme sürecine başlamış olan askeri hükûmet 28 Ağustos 1979'da aralarında PCdoB'un kurularının da bulunduğu siyasi tutukluları da kapsayan bir genel af ilan etti. Aynı yıl parti gazetesi Tribuna Operária'yı yayınlamaya başladığını duyurdu.

1984 başlarında solcu önderlik doğrudan başkanlık seçimleri talep eden Diretas Já kampanyasını başlattılar. Üç ay gibi bir süre içinde 8 milyon Brezilyalı hükûmet karşıtı politik gösterilere katıldı. Seçim talebi kabul edilmediyse de askeri rejim giderek çözülmeye başladı. Bir yıl sonra PCdoB Sosyalist Gençlik Birliği'ni (União da Juventude Socialista) kurdu.

23 Mayıs 1985'te kampanyanın 8 ay sonrasında senato Tancredo Neves'i başkan olarak seçti. Bu askeri idarenin sonu oldu. PCdoB ve diğer solcu partiler yeniden yasallaştılar. Partinin beş temsilcisi 1988 Anayasası'nı hazırlayacak olan Anayasal Komisyona seçildi.

Koalisyon ortaklığı

değiştir

1989'da 29 yıl sonra yapılan ilk başkanlık seçimlerinde Brezilya İşçi Partisi'nden (Partido dos Trabalhadores - PT) Luiz Inácio Lula da Silva PCdoB ile ittifak yaparak oyların %47'sini elde etti. Bu koalisyon 1994, 1998 ve 2002 seçimlerinde tekrarlandı.

Şubat 1992'de partinin 8. Kongresi O Socialismo Vive! (Sosyalizm Yaşıyor) sloganı ile yapıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra dünya üzerindeki birçok komünist partiyi etkisi altına alan program dönüşümleri ve isim değişimleri dalgası PCdoB'yi etkilemedi. Aynı yılın Eylül ayında PCdoB başkan Fernando Collor de Mello'yu yolsuzlukla suçlayan ilk parti oldu. Collor 29 Aralık'ta görevinden ayrılmak zorunda kaldı.

1990'larda PCdoB Fernando Henrique Cardoso'nun neoliberal politikalarının başlıca karşıtı haline geldi. 6 Ekim 2002'deki genel seçimlerde parti 1 967 833 oy aldı (2.2%) ve Temsilciler Meclisinde 513 sandalyenin 12 tanesini elde etti. Ancak Senatoya giremedi. 1 Ekim 2006 seçimlerinde de parti parlamentoda 13 sandalye kazandı.

Günümüzde PCdoB Ocak 2003'ten bu yana iktidarda bulunan Luiz Inácio Lula da Silva'nın Brezilya İşçi Partisi yönetimindeki koalisyon hükûmetinin parçasıdır.

Seçim sonuçları

değiştir

Parlamento seçimleri

değiştir
Temsilciler Meclisi Senato
Seçim Oy % ± Sandalye % ± Oy % ± Sandalye % Toplam Sandalye
1986 297,237 0.6 3 0.6 0 0
1990 352,049 0.9 +0.3 5 1.0 +2 0 0
1994 562,121 1.2 +0.3 10 1.9 +5 751,428 0.8 0 0
1998 869,293 1.3 +0.1 7 1.3 -3 559,218 0.9 +0.1 0 0
2002 1,967,833 2.2 +0.9 12 2.3 +5 6,199,237 4.0 +3.1 0 0
2006 1,982,323 2.1 -0.1 13 2.5 +1 6,364,019 7.5 +3.5 1 1.2 1
2010 2,748,290 2.8 +0.7 15 2.9 +2 12,561,716 7.4 -0.1 1 1.2 2
Kaynaklar: Election Resources 23 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dados Eleitorais do Brasil (1982-2006)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b TSE 16 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Estatuto do Partido Comunista do Brasil
  2. ^ TSE 15 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Partidos – Partidos políticos – PCdoB
  3. ^ "Brezilya Partileri Üye Sayısı". 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022. 
  4. ^ "Brazil's Bolsonaro faces probe after hospitals ran out of oxygen". Al Jazeera. 5 Şubat 2021. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  5. ^ Brito, Ricardo (5 Şubat 2022). "Brazil's top prosecutor probes Bolsonaro over Manaus COVID-19 outbreak". Reuters. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022.