Cüceler de Başta Küçüktü

Cüceler de Başta Küçüktü, 1970 Batı Almanya yapımı gerçeküstücü deneysel filmdir. Özgün adı Auch Zwerge haben klein angefangen olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Even Dwarfs Started Small adıyla gösterilmiştir.

Cüceler de Başta Küçüktü

Auch Zwerge haben klein angefangen
"Cüceler de Başta Küçüktü" (Auch Zwerge haben klein angefangen) filminin İngilizce basılmış bir sinema afişi.
Yönetmen	Werner Herzog
Yapımcı	Werner Herzog
Senarist	Werner Herzog
Oyuncular	Helmut Döring
Müzik	Florian Fricke
Görüntü yönetmeni	Thomas Mauch
Kurgu	Beate Mainka-Jellinghaus
Stüdyo	Werner Herzog Filmproduktion
Dağıtıcı	New Line Cinema
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Deneysel, avangart, dram, komedi, korku
Renk	Siyah-beyaz
Yapım yılı	1970
Çıkış tarih(ler)i	Mayıs 1970, Cannes Film Festivali
Süre	96 dakika
Ülke	Batı Almanya
Dil	Almanca
Bütçe	200.000 $
Diğer adları	Cüceler de Başta Küçüktü (Türkiye) Les nains aussi ont commencé petits (Fransa) Anche i nani hanno cominciato da piccoli (İtalya) Even Dwarfs Started Small (ABD, İngiltere)

"Yeni Alman Sineması" nın önemli temsilcisi Werner Herzog'un senaryosunu yazıp yönettiği, aynı zamanda yapımcılığını da üstlendiği bu düşük bütçeli filmin siyah beyaz görüntülerini Thomas Mauch çekmiştir. Sinemanın yanı sıra opera yönetmenliği de yapan Herzog, filmin müziklerinin düzenlemesine de katkıda bulunmuştur. İlk gösterimi Mayıs 1970'te Cannes Film Festivali'nde yapılan film Batı Almanya'da ertesi yıl gösterime girmiştir. Verdiği mesajlarla hem sağdan hem de soldan eleştiriler alan bu film haliyle ticari gösterimde fazla kalamamıştı.

Gözlerden uzak bir ülkede yer alan kasvetli bir enstitünün (filmde niteliği belirtilmemiştir, ıslahevi olabileceği gibi terapi merkezi de olabilir) bazıları görme engelli olan cücelerden oluşan sakinlerinin, gördükleri sömürü ve eziyetten bıkarak kendileri gibi cücelerden oluşan idarecilerine başkaldırıp kontrolü ele geçirmeleri, statükoyu tam tersine çevirerek yarattıkları kargaşa ortamında diğer cüce ve engellilerle hayvanlara ve çevrelerindeki diğer nesnelere tuhaf biçimlerde zarar vermeye başlamaları anlatılmaktadır. Bu eylemleri yer yer gülünç olabildiği gibi zaman zaman da can sıkıcı, hattâ dehşet verici olabilmektedir.

Yönetmen Werner Herzog'un sinemasının ilerideki temel özelliklerini oluşturacak olan gizem ve bunalım ögelerinin izlerine bu filmde de rastlamak mümkündür. Bu alegorik filmde Herzog o yıllarda dünya gündemini meşgul eden Vietnam Savaşı'nda yaşananlarla bir paralellik kurmaya çalışır. Aynı zamanda filmdeki şekilsiz ve grotesk karakterlerine kazandırdığı bir tür görkem ve yüceltmeyle de, savaş yıllarında toplum dışına ittikleri kendi insanlarına gaddarlık uygulamış olan ülkesini de bir anlamda temize çıkarmaya çalışır.

Çekimleri Kanarya Adaları'nda gerçekleştirilen bu film aynı zamanda, insan ruhunun sınırsız bir şekilde özgür bırakılmasının, insan tabiatının hem iyi hem de rahatsız edici taraflarını aynı anda ortaya çıkarabileceğinin de bir alegorisidir.

Konusu

Meksika'da Dolores Hidalgo yakınlarında, filmde niteliği tam olarak belli olmayan kasvetli bir enstitüde (burası bir ıslahevi, akıl hastanesi, terapi merkezi olabileceği gibi pekalâ bir yaşlılar yurdu ya da yarı açık bir cezaevi de olabilir) kalan yaşlı ve orta yaşlı bir grup cüce sömürüldükleri ve eziyete maruz kaldıklarını ileri sürerek bu kurumun kendileri gibi cüce olan şefkâtsiz, samimiyetsiz ve yapmacık tavırlı idarecilerine karşı ayaklanırlar ve onları rehin alarak kontrolü ele geçirirler. Gözlerden uzak çorak bir bölgede yer alan bu tesisin telefon hatlarını keserek yakındaki yerleşim merkeziyle olan bağını kopartırlar ve dozu gittikçe artan bir anarşi ve kaos ortamı yaratırlar.

Sesleri de çizgi film karakterleri gibi rahatsız edici bir tizlikte çıkan bu grotesk karakterler önce müdürün en sevdiği palmiye ağacını yerinden sökerek yakarlar, sonra da kendilerine acemice makyajlar yaparak iki arkadaşlarını eğitmenin yatak odasında seks yapmaya zorlayarak (ayrıntıları gösterilmez) özgürlüklerini kutlarlar.

Başlarda çocuk gibi hareketleri olan bu güruh ıslahevinde kalan bazı görme engelli cücelere manevi eziyete başlar, sonra da minyatür evrenlerinde bir de böcek düğünü gerçekleştirirler. Kendi diktikleri minik damatlık ve gelinlik kıyafetleri bu ölü böceklere giydirdikten sonra, onlara puro kutusunun içinde bir düğün töreni düzenlerler. Yavruları olan bir domuzu vahşice öldürür, yavruların hala ölü annelerinin memesini emmeye çalışmalarını kayıtsızca izlerler. Büyüyen, hareket eden, doğuran ya da yaşamı temsil eden her şeye saldırırlar. Cücelerden biri tavuk yumurtalarını teker teker zemine vurup kırarken diğerleri horozları dövüştürür, tavukları canlı canlı pencerelere fırlatırlar, bu da onların bacaklarının ve kanatlarının kırılmasına yol açar. Bir maymunu çarmıha gererler. Bu arada tavuklar arasındaki yamyamlık da ekrana gelir. Bazı tavuklar başka bir tavuğun leşini biteviye gagalayıp ondan parçalar kopartırlar. Bir tavuğun da ölmüş bir fareyi yemeye çalıştığı gösterilir. (Hayvanlara yapılan eziyetin apaçık gösterilmiş olması, filmin başta İngiltere olmak üzere bazı ülkelerde kesilerek gösterilmesine neden olmuştur). Ama birbirlerine ya da idarecilerine fiziksel bir zarar verdikleri görülmez.

Binaları değil ama çiçek saksılarını benzin dökerek ateşe verirler. Oradan kaçıp uzaklaşmak yerine el koydukları bir kamyoneti çalıştırırlar ve aracın şoförsüz olarak avluda daireler çizerek dönüp durmasını izlerler, onunla boğa güreşi yaparlar. Bir daktiloyu adeta lime lime ederler. Yemek savaşı başlatırlar. Kendisine kocaman gelen bir motosiklete binen bir cüce bir yandan sırıtarak, ayaklığı üzerinde duran ve kollarının zor eriştiği bu aletin motoruna sürekli olarak gaz verir ama motosiklet yerinden bile kıpırdamaz, tıpkı insanoğlunun dünyayı hiçbir yere götüremediği güçlü aletler yapıp onları alabildiğine ve sorumsuzca çalıştırması gibi. Bu sahnede kudret ve iktidar hicvedilmektedir. Finalde, enstitünün avlusunda ne kadar gayret etse de ön ayakları üzerinde bir türlü doğrulamayan (belki de adeleleri felçli veya kas kirişleri kesilmiştir) ve sonunda pislemeye başlayan, nereden çıktığı belli olmayan bir deveye katılırcasına gülen Hombré adlı cücenin görüntüleriyle film biter.

Birer kara mizah örneği olan bütün bu mizansenler yönetmenin bir devrim ya da ayaklanmaya ironik bakış açısını da yansıtır.

Oyuncu kadrosu

"Cüceler de Başta Küçüktü" filminden bir sahne.

Oyuncu	Rolü
Helmut Döring	Hombré
Paul Glauer	Erzieher
Gisela Hertwig	Pobrecita
Hertel Minkner	Chicklets
Gertrud Piccini	Piccini
Marianne Saar	Theresa
Brigitte Saar	Cochina
Gerd Gickel	Pepe
Erna Gschwendtner	Azucar

Benzer filmler

• The Terror of Tiny Town – Sam Newfield'in yönettiği 1938 ABD yapımı müzikal western türünden bu filmde rol alan oyuncuların tamamı cücelerden oluşmuştu. Yukarıdaki özellikleriyle dünyada başka bir örneği olmayan bu orta metrajlı (62 dakika) film de siyah beyaz çekilmişti.

Dış bağlantılar

• IMDb'de Cüceler de Başta Küçüktü
• allmovie.com'da "Even Dwarfs Started Small"10 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Filmin çeşitli afişleri20 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.