Cavi alfabesi

Arap alfabesinin Güneydoğu Asya dillerine uyarlanmış şekli

Cavi alfabesi (Cavi: توليسن جاوي; Tulisān Jāwī), Arap alfabesinin Güneydoğu Asya dillerinde uyarlanmış şeklidir. Malayca, Açece, Tayca, Banjar dili, Minangkabau dili, Tausug dili ve daha birçok Güneydoğu Asya dili bu alfabe ile yazılır. Cavi alfabesi Brunei'de resmi alfabedir. Malezya'da ise alternatif alfabe olarak kullanılır. Endonezya, Singapur, Filipinler'in güneyindeki Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi ve Tayland'ta Müslümanların çoğunlukta olduğu Pattani'de ise dini işler için kullanılır.

Jawi alfabesi

Etimolojisi

değiştir

"Cavi (جاوي)" kelimesi, Arapça Cava adası ve çevresini ifade etmek için kullanılan "Jāwah (جاوة)" kelimesinden türetilmiştir. "Cavi (جاوي)" ise bu adalarda yaşayan insanları ifade etmek için kullanılır.

Güneydoğu Asya'nın İslamlaşmasından önce bölgedeki diller Grantha alfabesi ve Vatteluttu alfabeleri ile yazılıyordu. Bölgenin İslamlaşmasından sonra bu alfabelerin yerine Cavi alfabesi kullanılmaya başlanmıştır. Cavi alfabesi Malakka Sultanlığı, Açe Sultanlığı, Johor Sultanlığı, Sulu Sultanlığı, Pattani Sultanlığı, Ternate Sultanlığı gibi tarihte bölgede hüküm sürmüş Müslüman devletler tarafından kullanılmıştır.

Bugünkü Cavi alfabesi

değiştir

Cavi alfabesi bugün resmi olarak sadece Brunei ve Malezya'da kullanılır ve bölgedeki Müslümanlarca dini işlerde kullanılır. Ayrıca Malezya ringgitsi ve Brunei doları banknotlarının arka yüzlerinde de kullanılır. Malay dili bu ülkelerde Rumi adı verilen Latin alfabesinden uyarlanmış diğer bir alfabeyle de yazılır.

Tek başına Sözcük sonunda Sözcük ortasında Sözcük başında Adı Rumi
alif a, e- (ĕ)
ba b
ta t
ة ـة‎ ta marbutah -t, -h
sa (tha) s
ﺟـ jim j
چـ ca c
ﺣـ ha h
ﺧـ kha (khO) kh
dal d
zal z
ra (rO) r
zai z
sin s
syin sy, sh
sad (sOd) s
ﺿ dad (dOd) d
ta (tO) t
za (zO) z
ain a, i, u, -k
ghain gh
ـڠ ڠ ـڠـ ڠ nga ng
ـف fa f
ڤ ـڤ ـڤـ ڤـ pa p
qaf q, k
ک ـک ـکـ کـ kaf k
ݢ ـݢ ـݢـ ݢـ ga g
lam l
mim m
nun n
wau w, u, o
ۏ‎ ـۏ va v
ha h
ء ء hamzah -
ي ya y, i, e (é)
ی ye -e (ĕ), a
ڽ ـڽ ـڽـ‎ ڽـ nya ny

Cavi ve Rumi (Latin) alfabeleriyle yazılmış örnek bir Malayca metin

değiştir
Malayca (Cavi) Malayca (Rumi)
⹁کيلاون اينتن برکليڤ-کليڤ دلاڠيت تيڠݢي

⹁دان چهاي مناري-ناري دلاڠيت بيرو

⹁تيدقله داڤت مننڠکن ڤراسانکو

.يڠ ريندوکن کحاضيرن کاسيه

⹁ݢمرسيق ايراما مردو بولوه ڤريندو

⹁دان ڽاڽين ڤاري٢ دري کايڠن

⹁تيدقله داڤت تنترمکن صنوباري

.يڠ مندمباکن کڤستين کاسيهمو

Kilauan intan berkelip-kelip di langit tinggi,

Dan cahaya menari-nari di langit biru,

Tidaklah dapat menenangkan perasaanku,

Yang rindukan kehadiran kasih.

Gemersik irama merdu buluh perindu,

Dan nyanyian pari-pari dari kayangan,

Tidaklah dapat tenteramkan sanubari,

Yang mendambakan kepastian kasihmu.

Ayrıca bakınız

değiştir