Caca Bey

Nurettin Cibril Bin Cacabey (d. 1240 İskilip - Çorum, ö. 1301), Selçuklular döneminde Keyhüsrev zamanında Kırşehir emiri olan Türk devlet adamıdır.

Caca Bey, küçük yaşlarında üstün yetenekleri ile devrin önde gelenlerinin dikkatini çekmiştir. Kırşehir'de devrin fakültesi gözüyle bakılan Caca Bey Medresesi'ni yaptırmıştır. Yönetim işlerinde Türkçe konuşan ve yazışmalarında Türkçe kullanan Caca Bey, Caca Bey Medresesi'nde de Türk dilinde eğitim verilmesini sağlamıştır.

Caca Bey'in Yaşamı

Genç yaşında başarısını gösteren Caca Bey, kısa zamanda büyüklerin arasında yer almaya başladı. Mevlana yazdığı bir mektupta, Caca Bey'in yeteneklerine ve başarılarına övgüde bulunmuş ve kendisiyle bir araya geldiği meclislerde de bu konuyu dile getirmiştir. Caca Bey, kendi idaresinde yaşamakta olan Hacı Bektaş Veli ile ilgilenmiş onu himaye etmiştir. Anadolu'da birçok hayır kurumu ve ayrıca cami, zaviye gibi pek çok kamusal yapının da onarımını yaptırmıştır. Caca Bey, 1301 yılında Bizanslılara karşı savaşırken ölmüştür. Cenazesi, Kırşehir'e getirilerek yaptırdığı medresenin yanındaki türbeye defnedilmiştir.

Caca Bey Medresesi

Kırşehir kentinin merkezinde bulunan medrese, Caca Bey tarafından 1271-1272 yıllarında bir gözlem evi (rasathane) ve medrese olarak yaptırılmıştır. Yapı daha sonra camiye çevrilmiştir. Türk bilim adamı Uluğ Bey'in Batı Türkistan'da kurduğu medrese ne ise, Caca Bey'in kurduğu bu bilim merkezi de aynı derecede öneme sahiptir. Birkaç kez onarılmış olup, minaresindeki mavi çiniler nedeniyle halk arasında cıncıklı camii adı ile anılmaktadır. Medrese kesme taştan yapılmış olup kare planlıdır. Kubbeli medrese yapı tipine dahildir. Minare yapının arka tarafına alınmıştır.

Döneminde astronomi yüksek okulu olarak hizmet vermiştir. Kubbesi açık ve altında bir kuyunun bulunduğu medresede kuyunun içindeki suya yansıyan yıldızlar incelenir, bunlar üzerinde araştırmalar yapılırdı. Astronot kelimesine Türkçe çeviri önerisi olarak önerilen sözcüklerden biri cacabey olmuştur^{[kaynak belirtilmeli]}.

Caca Bey medresesi ve camii, Kırşehir

Medresenin iç yapısı

Kaynakça

Aslanapa, O., 1973, Türk Sanatı II - Anadolu Selçuklularından Beylikler Devrinin Sonlarına Kadar, Başbakanlık Müsteşarlığı Kültür Yayınları, İstanbul.

Dış bağlantılar

Kırşehir Valiliği İnternet Sitesi 23 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kırşehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü İnternet Sayfası 20 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kırşehir Turizm Tanıtım Sayfası
e-Kırşehir: Caca Bey Medresesi^{[ölü/kırık bağlantı]}
Kırşehir Caca Bey Medresesi - Kent Haber^{[ölü/kırık bağlantı]}
Caca Bey ve 12.Yüzyılda Uzay Çalışmalarımız - Mesut Selek 26 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Caca Bey'in Kırşehir ve Türkiye Tarihindeki Yeri
Caca Bey Türbesi 14 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Caca Bey Medresesi 14 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.