Cembil
Cembil Hanım, Türk mitolojisinde Dağ Tanrıçası. Çembil (Çenbil, Cenbil) olarak da söylenir. Köroğlu destanındaki Çenlibel/Çamlıbel yer adıyla yakından ilgilidir. Köroğlu'nu koruyan bu Dağ Tanrıçası zaman içerisinde bir yer adına dönüşmüştür.[1] Azerilerin Koroğlu (Köroğlu) destanında Çenlibel olarak geçen dağ Anadolu'da Çamlıbel'e dönüşmüştür. Cembil bazen de Köroğlu'nun annesinin adı olarak karşımıza çıkar. Bir başka bakış açısıyla, ters mantık yürütülerek onu var eden yerlere geçen zaman içerisinde kişilik verip annesi haline getirilmesi olarak da ele alınabilir. Daha sonra başı sıkıştığında bu dağlara sığınmıştır. Dağ, su ve ağaç gibi tüm kutlu unsurlar burada toplanmıştır.[2]
Etimoloji
değiştir(Çin/Çim/Çen/Çem) kökünden türemiştir. Dumanla kaplanmak, güneşin doğduğu yer gibi anlamları vardır. Çın/Çin sözcüğü hakikat anlamına gelir. Türkçenin değişik lehçelerinde Çüme/Çimeli/Çümeli ve Eski Tungusçada Çime, karınca demektir ve toprak altında yaşamakla bağlantılıdır.
Kaynakça
değiştir- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 138)