Chris Hadfield
Chris Hadfield, (d. 29 Ağustos 1959), uzayda yürüyen ilk Kanadalı astronottur. Eski Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri savaş pilotudur. Hadfield 1995 yılında STS-74 ve 2001 yılında STS-100 olmak üzere 2 kere uzay mekiği ile uçuş görevinde bulundu. 19 Aralık 2012 tarihinde başlatılan Soyuz TMA-07M projesinin parçası olan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) üzerinde uzun süre kalmak için, planlandığı gibi 21 Aralık 2012 de Keşif 34 ve Keşif 35 (Expedition 34 & Expedition 35) ile istasyona geldi ve mürettebata komuta eden ilk Kanadalı oldu. 12 Mayıs 2013'te komuta görevini teslim ederek 13 Mayıs 2013'te dünyaya döndü. Uluslararası uzay istasyonundayken çektiği videolar ile merak edilen soruların cevaplarını insanlara göstermiştir. Dünya'ya dönmeden önce David Bowie’nin ‘Space Oddity' adlı parçasını yeniden yorumlayarak yerçekimsiz ortamdaki ilk müzik videosunu çekmiştir. Gönderdiği video ve fotoğraflarla birçok insanın ilgisini uzaya yöneltmeyi başarmıştır.
| Chris Hadfield | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 29 Ağustos 1959 |
| Ülkesi |  Kanada |
| Havacılık dairesi | CSA Astronaut |
| Durumu | Aktif |
| Rütbesi | Uluslararası uzay istasyonu Komutanı, CSA & NASA Albay, RCAF savaşçı pilot (emekli) |
| Programı | 1992 CSA Group |
| Görev adı | STS-74, STS-100, Expedition 34, Expedition 35 |
| Uzayda geçirdiği süre | 166 gün |
| Toplam EVA | 2 |
| Toplam EVA süresi | 14 saat 53 dakika ve 38 saniye |
    | |
| STS-74, STS-100, Keşif 35, Keşif 34, Soyuz-TMA-07M nişanları | |
Özel hayatı
değiştir.jpg)
Hadfield Sarnia, Ontario, Kanada'da doğdu. Güney Ontario'da bir mısır çiftliğinde yaşarken genç yaşta uçmaya ilgi duydu ve Apollo'nun Aya inişi gününde dokuz yaşındayken aklına bir astronot olma fikri yerleşti.[1][2] Hadfield, liseden kız arkadaşı Helene ile evlidir ve üç çocuk babasıdır.[3]
Eğitim ve askeri kariyeri
değiştirHadfield Oakville, Ontario'daki White Oaks Ortaokuluna gitti ve daha sonra 1977 yılında Milton Bölge Yüksek Okulundan mezun oldu. Kanada Kraliyet Hava Harp Akademisi'nde, 15 ve 16 yaşında bir planör pilotu bursu kazandı. 1978 yılında mezun olduktan sonra Kanada Silahlı Kuvvetleri'ne katıldı ve 1982 yılında Harp Okulu Makine Mühendisliği lisans derecesi aldı.[1] Kraliyet Askeri Koleji'ne iki yıl devam etti. 1983 yılında Canadair CF-116 Freedom Fighter, CFB Moose Jaw Temel Jet Eğitimi en üst düzey mezunu olarak onur nişanı aldı ve daha sonra CFB Cold Lake 410 Taktik Savaş Operasyonel Eğitim Filosu ile bir taktik savaş pilotu olarak yetiştirilmek için McDonnell Douglas CF-18 Hornet uçağı pilotluk eğitimine gitti. Savaşçı eğitimini tamamladıktan sonra NORAD (North American Aerospace Defense)'da önleme görevleri için, 425. Taktik Savaş Filosu'nda CF-18 Hornets ile uçtu. Bir Sovyet Tupolev Tu-95 tipi uçağın Kanada Arktik uzun menzilli bombardımanını önleyen ilk CF-18 pilotu oldu.[4]
1980'lerin sonlarında Hadfield, Edwards Hava Kuvvetleri Üssü'nde ABD Hava Kuvvetleri Test Pilotu Okulu'na katıldı ve Patuxent River Deniz Hava İstasyonu'nda, Strike Test Directorate'de ABD Deniz Kuvvetleri ile bir değişim subay olarak görev yaptı. 1989'dan 1992'ye tamamladığı başarıları: McDonnell Douglas F/A-18 Hornet ve LTV A-7 Corsair II uçak test dahil; Nasa için pitch kontrol marjı simülasyon ve uçuş araştırma çalışmaları yapmak; F/A-18 gelişmiş performans motorları için ilk askeri uçuşlar; Ulusal Havacılık ve Uzay Uçak dış yanma hidrojen tahrik motorunun ilk uçuş testi pilotluğu, high angle-of-attack testi için yeni bir yol tutuş özellikleri derecelendirme ölçeği geliştirmek ve F/A-18 out-of-control recovery testi programına katılmak.
Hadfield 1993 yılında, lisansüstü araştırma yaptı ve Tennessee Uzay Enstitüsü Üniversitesi'nde havacılık sistemleri alanında yüksek lisans derecesini aldı.[5] Toplamda 70 farklı türde uçak ile uçtu.
NASA deneyimi
değiştir
Hadfield Haziran 1992'de 5.330 başvurudan seçilen dört yeni Kanada astronotundan biri oldu. Bu dört astronottan üçü (Dafydd Williams, Julie Payette ve Chris Hadfield) uzayda uçtu. Hadfield Kanada Uzay Ajansı tarafından (CSA), NASA Johnson Uzay Merkezi'ne (Houston) mekik kokpit camları geliştirilmesine katkıda bulunmak için atandı ve Florida Kennedy Uzay Merkezi'nde mekik kalkışlarına teknik ve güvenlik konularında destek verdi. Buna ek olarak Hadfield, CAPCOM konusunda NASA'da şef oldu. 25 adet uzay mekiği görevi için, yörüngede astronotlar için görev kontrol sesi oldu. 1996'da 2000'e kadar, CSA için Baş Astronot olarak, CSA astronotlarını temsil ve faaliyetlerini koordine etti.[4]
2001 yılından 2003'e kadar, Yuri Gagarin Cosmonauts Eğitim Merkezi'nde (GTGC) (Star City) Rusya'da NASA Operasyon Müdürü oldu. Görevlerinin bazıları; Uluslararası Uzay İstasyonu'nun tüm koordinasyonu ve yönlendirmesi, eğitim ve mürettebat destek personeli gözetimi, Rus Uzay Programı ve diğer uluslararası ortakları ile müzakere ekibi faaliyetleri idi. Ayrıca eğitimli ve tam Soyuz TMA uzay aracı bir uçuş mühendisi, kozmonot olmak, Russian Orlan spacesuit (uzay elbisesi) içinde uzay yürüyüşülerini yapmak.
Hadfield 2003 yılında Kanada Silahlı Kuvvetleri'nden bir albay olarak emekli olarak CSA astronotluğuna devam etti. 2003-2006 yılları Houston, Teksas Johnson Uzay Merkezi'nde NASA Astronot Ofisi için Robotik Başkanı ve 2006-2008 arası Uluslararası Uzay İstasyonu Operasyon Şefi oldu.[4] 2008 ve 2009 yılında, Keşif 21 görevinde astronot Robert Thirsk'e yedeklik yaptı.[6] Mayıs 2010'da, Neemo 14 görevi için komutan olarak Aquarius Sualtı Laboratuvarı'nda on dört gün çalışma yaptı.[7][8] NASA, Hadfield'in Uluslararası Uzay İstasyonu'na ilk Kanadalı komutan olacağını 2010'da ilan etti. Expedition-35 19 Aralık 2012 lansmanından sonra,[9] 21 Aralık'ta istasyona gitti. Beş ay istasyonda kaldı. Komutayı kozmonot Pavel Vinogradov'a devrederek, 13 Mayıs 2013'te yeryüzüne döndü.[10]
Hadfield, Mars'a insanlı görev konusunda, ilk ziyaretçi olarak Mars'a tek yönlü bir yolculuk hakkında düşünceleri sorulduğunda; "fırsat verilecek olursa onur duyarım" demiştir.
Uzay uçuşları
değiştirSTS-74
değiştirHadfield Kasım 1995'te STS-74'te Mission Specialist 1 olarak görev yaptı. Bu Rus Uzay İstasyonu Mir ile buluşma ve NASA'nın ikinci uzay mekiği görevi oldu. Yörüngede Canadarm'ı (Kanada yapımı robot kolu) çalıştırmak için ilk Kanadalı olarak uçtu.[4]
STS-100
değiştir
2001 yılının Nisan ayında, STS-100'de Mission Specialist 1 olarak görev yaptı. Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) Uzay Mekiği mürettebatı teslimi ve Canadarm2 (yeni Kanada yapımı robot kolu), Uzay mekiği Endeavour.11'de yüklü İtalyan yapımı ikmal modülü Raffaello çalışmalarında bulundu. İlk uzay yürüyüşlerini yaptı.[4]<ref name="Hadfield 6">
Kaynakça
değiştir- ^ a b Davison, Janet (7 Aralık 2012). "Chris Hadfield ready for 'surreal' space station odyssey". CBC News. 7 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
- ^ Hadfield, Chris (2013). An Astronaut's Guide to Life on Earth: What Going to Space Taught Me About Ingenuity, Determination, and Being Prepared for Anything. New York: Little, Brown and Company. ss. 2-6. ISBN 978-0-316-25301-7. LCCN 2013943519.
- ^ An Astronaut's Guide to Life on Earth (Hadfield), ss. 7-10, 289.
- ^ a b c d e "Biography of Chris Hadfield". Canadian Space Agency. 13 Nisan 2013. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ "UTSI Grad Aboard Atlantis Space Shuttle" (Basın açıklaması). University of Tennessee Knoxville. 14 Kasım 1995. 31 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2013.
- ^ "Spaceflight mission report: Soyuz TMA-15". Spacefacts.de. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2010.
- ^ NASA (9 Temmuz 2010). "NASA – NEEMO 14". NASA. 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2011.
- ^ Alexander, Aaron (2010). "Archive for the 'NEEMO 14' Mission". NURC. 28 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2011.
- ^ Andrew Chung (2 Eylül 2010). "Space: A (partly) Canadian frontier". Toronto Star.
- ^ Irvine, Chris (13 Mayıs 2013), "Astronaut Chris Hadfield returns to Earth", The Daily Telegraph, Londra, 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Mayıs 2013
Dış bağlantılar
değiştir
- Resmî site
- TED'de Chris Hadfield
- "What I learned from going blind in space" (TED2014) 14 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- C-SPAN'daki görünümü
